حج؛ عملیات دیپلماسی فرهنگی برای فراگیرسازی گفتمان وحدت + صوت
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با تأکید بر اینکه حج نه‌تنها عبادتی فردی و جمعی، بلکه صحنه‌ای برای نمایش وحدت، عزت و اقتدار امت اسلامی در برابر جبهه استکبار است، گفت: حج به مثابه یک عملیات دیپلماسی فرهنگی، حرکتی جهانی برای فراگیر ساختن گفتمان وحدت و تقریب اسلامی است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار دست‌اندرکاران حج و جمعی از زائران بیت‌الله الحرام، ترکیب و هیئت ظاهری فریضه حج را کاملاً سیاسی و محتوای اجزای آن را کاملاً معنوی و عبادی خواندند تا منافع همه بشریت تأمین شود.
ایشان تأکید کردند: امروز بزرگترین منفعت امت اسلامی «اتحاد و هم‌افزایی» برای حل مشکلات جهان اسلام است که اگر این اتحاد بود، مسائلی چون غزه و یمن رخ نمی‌داد.
معظم له در بخش دیگر از سخنان خویش، جدایی و تفرقه امت اسلامی را زمینهساز تحمیل منافع و مطامع استعمارگران، آمریکا، رژیم صهیونیستی و دیگر زیاده‌خواهان بر ملت‌ها دانستند.
بیشتر بخوانید:
در این راستا با حجت‌الاسلام والمسلمین اسماعیل سیاوشی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانیم:
وجود جاذبه و دافعه در میان حجاج
ایکنا ـ مقام معظم رهبری تأکید کردند بکار بردن تعبیر «ناس» در بسیاری از آیات مرتبط با حج، نشان می‌دهد این فریضه برای اداره امور همه مردم است، درباره حج و نسبت آن با خدمت به بشریت بفرمایید.
حج یک کنگره و همایش عظیم مذهبی، دینی، معنوی، سیاسی و اجتماعی بزرگ برای مسلمانان است. از جنبه معنوی، حجاج با بستن احرام، وارد مرحله‌ای می‌شوند که باید به حق و حقیقت فکر کنند. آنها با رمی جمرات، به شیطان سنگ می‌زنند تا ذهنشان خدایی شود. هنگامی که چنین ذهن خداباوری شکل بگیرد، تصمیماتی که در آن فضا گرفته می‌شود، رنگ خدایی دارد.
از سراسر عالم اسلام، مردم جمع می‌شوند و با هم شیطان را طرد می‌کنند. این یعنی در میان حجاج باید جاذبه و دافعه وجود داشته باشد و کسانی که شیطان‌صفت و شیطان‌پرست هستند، باید طرد شوند که امروز، در رأس آنها آمریکاست. برائت از مشرکین هم دقیقاً همین معنا را دارد.
از سوی دیگر، وقتی مسلمانان طواف می‌کنند، یعنی گرد خانه خدا می‌گردند که این پیام را می‌دهد که باید حول محور خدا، وحدت ایجاد شود. در حج، زن و مرد، با هر رنگ و نژادی در یک مسیر و در یک لباس حرکت می‌کنند. این خود، نشانه‌ای از وحدت، معنویت، و دوری از شرک، نفاق و استکبار است.
حج؛ بهترین برنامه برای وحدت امت اسلامی
اگر حج جایگاه واقعی خود را بازیابد و معنای اصلی‌اش تحقق پیدا کند، می‌تواند بهترین برنامه برای وحدت امت اسلامی، بزرگترین ابزار هماهنگی علیه دشمنان اسلام و بهترین منفعت برای جهان اسلام در مقابل دشمن باشد.
ایکنا ـ قطعاً یکی از مهم‌ترین ابعاد حج، بعد سیاسی آن است، سیاسی بودن حج چه کارکردها و ظرفیت‌هایی را در جهان اسلام ایجاد خواهد کرد؟
دین عین سیاست است و این باور برگرفته از قرآن و اهل‌بیت (ع) است. قرآن می‌فرماید: «وَلَن یَجْعَلَ اللهُ لِلْکافِرینَ عَلَی الْمُؤمِنینَ سَبیلا» یعنی خداوند هیچ راه سلطه‌ای برای کافران بر مؤمنان قرار نداده است. این آیه، مسیر حج و عزت سیاسی آن را روشن می‌کند.
هنگامی که در حج، مسلمانان در یک صف قرار می‌گیرند و سبک زندگی قرآنی را در حج پیاده می‌کنند، یکی از اعمالشان «برائت از مشرکین» است. این عمل، نماد وحدت بین مسلمین در مقابل دشمنان اسلام است و جنبه سیاسی حج را آشکار می‌کند. البته به دلیل برخی محدودیت‌ها، این جنبه سیاسی حج به‌طور کامل، تحقق نمی‌یابد، ولی همان برائت از مشرکین، پیام روشنی دارد.
اعمال حج هماهنگ است
ایکنا ـ آیا می‌توان از ظرفیت حج به عنوان ابزار دیپلماسی عمومی و فرهنگی برای انتقال پیام اسلام به جهانیان استفاده کرد؟
حج، مجموعه‌ای از اعمال است که بسیاری از آنها جنبه عملی دارد؛ مانند وقوف در عرفات، مشعر، رمی جمرات، طواف و سعی بین صفا و مروه. حجاج نمی‌آیند فقط به سخنرانی یا بیانیه گوش دهند، بلکه با حضور و اعمالشان، خود بخشی از پیام دیپلماسی و نماینده ملت خود، هستند. به عبارت دیگر، هر حاجی از هر کشوری، می‌تواند پیام ملت خود را با رفتار و عملکردش منتقل کند.
چون اعمال حج شبیه به هم و هماهنگ است، این وحدت رفتاری، به مثابه نوعی دیپلماسی فرهنگی در جهان اسلام است. این خود، باعث پیدایش یک دیپلماسی واحد و انتقال فرهنگ وحدت می‌شود.
دولت‌های اسلامی، مواضع امت اسلامی را نمایندگی نمی‌کنند
ایکنا ـ حج تا چه اندازه می‌تواند از سوی دولت‌های اسلامی به مانعی برای تجاوزگری‌ها، به‌ویژه از سوی رژیم صهیونیستی، تبدیل شود؟ آیا به این ظرفیت توجه شده است؟
گرچه حج، یک عملیات دیپلماسی فرهنگی و حرکت جهانی برای فراگیر ساختن و مسلط کردن گفتمان وحدت و تقریب اسلامی است اما متأسفانه امروز یک تفاوت اساسی بین ملت‌ها و دولت‌های اسلامی وجود دارد. امروز، بسیاری از دولت‌های اسلامی، اسلامی نیستند و مواضع امت اسلامی را نمایندگی نمی‌کنند.
به طور نمونه جمهوری آذربایجان، دومین کشور شیعه جهان است اما رئیس‌جمهور آن، الهام علی‌اف، فردی لائیک است. طبیعتاً در چنین وضعیتی، اگر برنامه‌ای اسلامی و مردمی بخواهد برگزار شود، با آن مقابله می‌شود. در واقع مردم، دیندار هستند، ولی برخی دولت‌ها دنباله‌رو قدرت‌های بزرگ هستند. اگر همه دولت‌های اسلامی و عربی واحد بودند، ننگ است برای آنها که گذرگاه رفح بسته باشد، مردم غزه از گرسنگی جان دهند و این‌ها ادعای اسلام داشته باشند.
کنگره حج در حال حاضر بیشتر مردمی است تا دولتی. اگر این برنامه باشکوه دست دولت‌ها بود، بسیاری از برنامه‌های آن را حذف می‌کردند. ان‌شاءالله این جامعه اسلامی و قرآنی به جایی برسد که حج به عنوان قوی‌ترین ابزار سرنگونی دشمنان اسلام چون رژیم صهیونیستی تبدیل شود و آن زمان، این کنگره می‌تواند بزرگترین فرصت وحدت بین دولت‌های اسلامی باشد.
گفت‌وگو از سمیرا انصاری
انتهای پیام
