
به گزارش ایکنا، حجتالاسلام والمسلمین
امیر تقدمی؛ استاد و پژوهشگر حوزه علمیه، ۱۲ خردادماه در نشست علمی «
غدیر و تمدن اسلامی؛ ولایت الهی یا خلافت بشری» از مجموعه نشستهای همایش علمی یکسالانه
غدیرپژوهی که از سوی انجمن علمی مطالعات نهجالبلاغه ایران با همکاری دانشگاه پیام نور برگزار شد به بحث
غدیر پرداخت و با بیان اینکه مردم کوچکترین نقشی در انتخاب ۱۲۴ هزار پیامبر(ص) نداشتند، گفت: این اساس خلقت است که هدایت باید وجود داشته باشد و خدایی که عالم را خلق کرده و قصد دارد مردم هدایت شوند خودش هم انبیاء را انتخاب میکند و وظیفه مردم این است که تبعیت کنند؛ این اساس خلقت تا قیامت برقرار است.
وی افزود: در جحفه در سال دهم یا یازدهم هجری انتقال هدایت از طریق نبوت به امامت منتقل شد؛ در روایت منزلت هم بر این مسئله تاکید شده است؛ بنابراین اصل انتخاب و اصطفی در نبوت و امامت یکی است و همانطور که مردم نقشی در انتخاب نبی و رسول ندارند در انتخاب ولی و امام هم هیچ نقشی ندارند.
تقدمی با بیان اینکه ولایت مطلقه عامه و کامله شامله به معنای سلطه و سیطره فقط برای خداست و خداوند آن را به پیامبر تفویض کرده است، اضافه کرد: قرآن کریم میفرماید: إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ؛ سرپرست و دوست شما فقط خدا و رسول اوست و مؤمنانی [مانند علی بن ابی طالب اند] که همواره نماز را برپا می دارند و در حالی که در رکوعند [به تهیدستان] زکات میدهند. بعد از رسول هم این ولایت به وَالَّذِينَ آمَنُوا تفویض میشود لذا علی(ع) ولایت دارند ولی نبوت و الوهیت ندارند؛ حضرت صدیقه طاهره هم ولایت دارند ولی امامت و نبوت ندارند.
تقدمی با بیان اینکه اگر ما در حد خودمان فضایل و درجات و مقام پیامبر(ص) را نشناسیم به طریق اولی نمیتوانیم وارد مقوله امامت علی(ع) شویم، اظهار کرد: الان شناخت ما نسبت به پیامبر(ص) و سعه ولایت ایشان بسیار اندک است؛ همه مذاهب اتفاق نظر دارند آن چه در روز غدیر رخ داد انتقال ولایت از پیامبر(ص) به امیرالمؤمنین(ع) است و مقام ولایت مقام بسیار ارزشمندی است که برخی معتقدند از مقام نبوت بالاتر است.
غدیر؛ اساس زندگی دنیوی و اخروی
وی با بیان اینکه غدیر اساس زندگی دنیوی و اخروی انسان را تشکیل میدهد، افزود: واژگان مختلفی چون خلافت و وصایت و امارت و ولایت و ... برای بحث جانشینی به کار میرود؛ ولایت یک معنای غالبی است که در دامنه آن وراثت و امارت و خلافت و ... قرار میگیرند بنابراین حکومت، ولایت نیست و ولایت هم فقط حکومت نیست بلکه ولایت تامه کامله و شامله خداوند فقط به برخی افراد که مصطفای خود او هستند تفویض میشود و امامت و امارت و خلافت و وصایت و ... از شئون این ولایت است؛ بنابراین علی(ع) در غدیر به طور رسمی به مقام ولایت رسیدند.
تقدمی افزود: پیامبر اکرم(ص) مقام ولایت خود را خارج از نبوت به فرمان الهی به امام علی(ع) تفویض کردند و فرمودند: من کنت مولاه فعلی مولاه. یعنی ای کسانی که از امروز تا قیامت سخن مرا میشنوید بدانید هر کسی که من بر او ولایت دارم علی(ع) هم بر او ولایت دارد؛ مخالفان ما میگویند ولایت در اینجا به معنای محبت و دوستی است ولی پیامبر(ص) علی(ع) را از زمره مردم خارج کرده و حکمی اختصاصی به ایشان داده است لذا به معنای نصرت و ولایت و محبت و برادری دینی و اسلامی نیست.
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه اگر کسی علی(ع) را نصرت نکند و به ایشان محبت نداشته باشد از دایره ایمان خارج شده است، افزود: اگر دو برادر دینی به هم محبت نداشته باشند با اینکه مذموم و گناه است ولی فرد را از دایره ولایت و ایمان بیرون نمیبرد ولی این حکم در مورد علی(ع) تفاوت دارد. حکم علی(ع) مولویت بر مردم و حکم مردم تبعیت از ایشان است.
تبعیت محض از پیامبر(ص)
نویسنده کتاب «نور الأمير(ع) في تثبيت خطبة الغدير»، اظهار کرد: پیامبر(ص) را خیلی از مردم در اوایل بعثت نمیپسندیدند و تبعیت نکردند ولی این دلیلی بر این نیست که پیامبر(ص) ولایت نداشت و همین مسئله در مورد علی(ع) و سایر ائمه(ع) هم صحیح است؛ بنابراین ولایت غدیر خم را نباید به حکومت تفسیر کنیم و حکومت شان پایینی نسبت به ولایت است.
وی تاکید کرد: پیامبر(ص) بر نفوس مردم ولایت دارند، یعنی در برابر پیامبر(ص) هیچ سؤال و حرف و حدیثی وجود ندارد و باید تبعیت محض باشد لذا قرآن فرمود: مَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ ۗ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا؛ کار مؤمن فقط تبیعت در دستورات دینی است و مشورت در امور خود مردم مانند امور اجتماعی و ... است.
وی افزود: خدا علی(ع) را ولی مردم قرار داد چه برخی بپسندند یا نپسندند و اجباری هم در کار نیست؛ بنابراین اصل غدیر خم، هدایت است و حضرت علی(ع) از سوی خدا برای این هدایت اصطفا شده است و مردم هیچ نقش و دخالت در انتخاب ندارند.
تقدمی بیان کرد: واقعه غدیر خم قابل الگوگیری نیست چنانچه بعثت پیامبر(ص) هم اینطور نیست لذا نمیتوان گفت چون غدیر انتخاب اصلح است و ما هم میتوانیم خودمان دست به انتخاب اصلح بزنیم. متاسفانه گاهی برخی بنر میزنند که غدیر انتخاب اصلح بود و امروز هم(مثلا در آستانه انتخابات) باید اصلح را انتخاب کنیم؛ این تعبیر کاملا غلط است زیرا انتخاب الهی، قابل نمونهگیری نیست.
وی افزود: همانطور که هر تمدنی وابسته به اندیشههای بزرگانش است تمدن اسلامی بر ولایت پیامبر(ص) استوار است و بعد از ایشان بر محوریت امیرمؤمنان(ع)؛ لذا ایشان جامع اضداد است به این معنا که او از جنگجوترینهای عرب نمیترسد ولی از ناله و صدای گریه یک طفل یتیم هراس دارد و اجازه میدهد کودک بر پشت او سوار شود. در زهد و تقوا و ساده زیستی و مقام ولایت داشتن، فضایلی است که تمدن ما را بر محوریت چنین شخصیتی ساخته است؛ غدیر و خود امیرمؤمنان(ع) در طول تاریخ، معیار هدایت است.
تقدمی افزود: سقیفه دقیقا در برابر غدیر قرار گرفت زیرا کاملا براساس قوانین بشری تشکیل شد و علی(ع) را به خاطر اینکه سن او کم است کنار زدند و دیگری را چون سن بیشتری دارد برگزیدند.
انتهای پیام