احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با ایکنا، با اشاره به احتمال صدور قطعنامه علیه ایران در جلسه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی هستهای، تأکید کرد: پیشنویس این قطعنامه از سوی سه کشور اروپایی (تروئیکای اروپا) با همراهی آمریکا تنظیم شده و هدف آن افزایش فشار سیاسی بر جمهوری اسلامی ایران است اما فعلاً در پی فعالسازی مکانیزم ماشه یا «اسنپبک» نیستند؛ چراکه میدانند چنین اقدامی میتواند تبعات جدی برای آنها بهدنبال داشته باشد.
وی افزود: اگر مکانیسم ماشه فعال شود، ایران بهطور جدی میتواند از NPT (پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای) خارج شود؛ خروجی که معنا و پیام روشنی برای غرب خواهد داشت، چراکه در این صورت کشور ما نیز میتواند مانند رژیم صهیونیستی، بدون محدودیت و نظارت، برنامه هستهای خود را پی بگیرد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اروپاییها صرفاً بهدنبال حفظ ساختار فعلی و جلوگیری از فروریختن کامل برجام هستند، گفت: آنها نمیخواهند «غروب برجام» در سال ۲۰۲۵ فرا برسد و تعهدات غربیها پایان یابد. به همین دلیل، قطعنامهای که مطرح شده، الزامی نیست و بیشتر جنبه سیاسی دارد تا فنی یا حقوقی. این قطعنامه ابزار فشاری است تا ایران را پای میز مذاکره نگه دارند و برنامه هستهای کشورمان را محدود به سطح غنیسازی ۳ درصد کنند.
وی ادامه داد: در حال حاضر، آمریکا از نقش اروپا در مذاکرات استقبال میکند اما ترجیح میدهد هدایت پرونده هستهای ایران را خودش در دست بگیرد. از منظر آمریکاییها، حضور کشورهای اروپایی نباید مانع اجرای طرحهای خاص واشنگتن برای اعمال فشار یا مدیریت مذاکرات با تهران باشد. به همین دلیل، اروپا با تهیه این قطعنامه میخواهد خود را بازیگری مؤثر در مذاکرات نشان دهد و سهمی از فرآیند توافق احتمالی آینده داشته باشد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پاسخ به این پرسش که اگر این قطعنامه مقدمهای برای بازگشت تحریمها یا فعالشدن اسنپبک باشد، چه سناریویی برای ایران متصور است، گفت: در این حالت، ایران احتمالاً بهسمت توقف کامل مذاکرات، خروج از NPT و افزایش سطح غنیسازی خواهد رفت. چنین روندی تنها نیاز به یک اراده سیاسی دارد و با توجه به تهدیدهای فزاینده غرب، جمهوری اسلامی ایران برای بازدارندگی باید به گزینههای قاطعانهتر فکر کند.
بخشایش اردستانی همچنین درباره تأثیر دستیابی جمهوری اسلامی ایران به اسناد محرمانه رژیم صهیونیستی و تأثیر آن بر آینده مذاکرات گفت: ایران ضربهای اطلاعاتی بسیار مهم به اسرائیل وارد کرد. همانگونه که آنها با نفوذ به تورقوزآباد مدعی شدند اسناد ما را سرقت کردهاند، جمهوری اسلامی نیز اسناد محرمانه و مهمتری از تأسیسات و برنامههای هستهای اسرائیل بهدست آورده که میتواند برگ برندهای در میز مذاکرات و تعامل با آژانس باشد.
وی تصریح کرد: این اسناد میتوانند بهمرور در اختیار آژانس بینالمللی انرژی اتمی و نهادهای بینالمللی قرار گیرند و نشان دهند که اسرائیل خود بهطور گسترده دارای برنامه تسلیحات هستهای است اما هیچ نظارتی بر آن اعمال نمیشود. از این منظر، رفتار دوگانه آژانس و کشورهای غربی بیش از پیش نمایان خواهد شد.
وی اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران در برابر اقدامات سیاسی و فشارهای مصنوعی؛ مسیر استقلال، عزت و مقاومت را ادامه خواهد داد و تنها راه تعامل سازنده، احترام متقابل و پایان دادن به رفتارهای دوگانه غرب است.
بخشایش اردستانی درباره موضع آمریکا نسبت به فعالیتهای هستهای رژیم صهیونیستی اظهار کرد: اسرائیل بهطور قطع تسلیحات هستهای و بمب اتمی در اختیار دارد و همه این واقعیت را میدانند اما موضوع مهم این است که نمیخواهند بهصورت رسمی به آن اذعان کنند. وقتی ایران فشار میآورد، آمریکا بهانهاش این است که ما پس از جنگ جهانی دوم نظام بینالمللی را متوازن کردیم، سازمان ملل را تشکیل دادیم، شورای امنیت را به وجود آوردیم و حالا بر مبنای آن باید از وقوع جنگ جهانی سوم جلوگیری کنیم. بنابراین از دیدگاه سازمان ملل و آژانس، آمریکا همچنان خود را متولی نظم جهانی میداند.
وی گفت: رفتار اسرائیل برای نهادهای بینالمللی مشخص است اما چون تلآویو رسماً به داشتن این تسلیحات اذعان نمیکند، نمیتوانند اقدامی علیه آن انجام دهند؛ درست مانند وقتی که رژیم صهیونیستی در ایران یا جاهای دیگر عملیات انجام میدهد و افراد را به شهادت میرساند ولی مسئولیت آن را نمیپذیرد.
بخشایش اردستانی افزود: ما وقتی اسناد مستند در اختیار داریم که نشان میدهد اسرائیل در حال پیگیری برنامههای خاصی است، دیگر آژانس نمیتواند ادعا کند که سندی ندارد. وقتی ما سند داریم، آژانس موظف به بررسی است. از طرفی، اگر اسرائیل بخواهد با همراهی آمریکا اقدامی علیه ایران انجام دهد، ما هم اطلاعات دقیقی داریم و میدانیم کدام نقاط حساس آنها کجاست و میتوانیم اقدام متقابل انجام دهیم.
وی در پاسخ به پرسشی درباره جزئیات بسته پیشنهادی آمریکا و واکنش ایران نیز گفت: بر اساس اطلاعاتی که در اختیار داریم، طرف آمریکایی در بسته پیشنهادی خود هیچ اشارهای به رفع تحریمها نکرده و فقط بهصورت کلی گفتهاند که تحریمها را «برمیداریم» اما هیچ تضمینی ارائه نمیدهند. در مقابل، از ایران میخواهند که غنیسازی را تا حدود سه درصد کاهش دهد، مراکز تولید سانتریفیوژهای پیشرفته نظیر IR8 و IR9 را تعطیل کند یا راکد بگذارد و بعد از این اقدامات، آنها بهصورت تدریجی بخشی از تحریمها را بردارند.
وی تأکید کرد: بسته پیشنهادی ایران اما اینگونه نیست. ما تضمین میدهیم که به سمت سلاح هستهای حرکت نخواهیم کرد اما در مقابل، باید بهصورت مرحلهای و گامبهگام تحریمها رفع شود. مثلاً اگر ایران اقدامی انجام داد، طرف مقابل باید بخشی از اموال بلوکهشده را آزاد کند؛ اقدام بعدی ایران منوط به برداشتن تحریمهای اولیه یا فعالسازی مسیر قانونی رفع آنها از طریق کنگره است و نهایتاً باید مکانیسم ماشه (اسنپ بک) نیز غیرفعال شود.
بخشایش اردستانی گفت: اروپاییها نقد میخواهند، یعنی اول ایران همه اقدامات را انجام دهد تا بعداً شاید آنها برخی تعهدات را اجرا کنند؛ مثل همان تجربه برجام اما ما این بار میگوییم که باید همهچیز گامبهگام و متوازن باشد. اطلاعات کامل از پیشنهاد دو طرف ندارم اما تحلیلم این است که واقعیتها چیزی غیر از این نیست.
گفتوگو از سعید امینی
انتهای پیام