نمایش زندگی آیت‌الله فاضل لنکرانی در تازه‌ترین قسمت «سعادتمندان»
کارگردان و تهیه‌کننده مجموعه مستند «سعادتمندان» گفت: تازه‌ترین قسمت این مجموعه با محوریت زندگی علمی و انسانی آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی، امشب 25 خرداد از شبکه قرآن و معارف سیما پخش می‌شود.
مجموعه مستند «سعادتمندان» یکی از تولیدات برجسته شبکه قرآن و معارف سیما است که از سال ۱۳۹۵ با هدف معرفی زندگی و سیره علمی، فرهنگی و انسانی بزرگان حوزه علمیه آغاز به کار کرده است. این مجموعه با تهیه‌کنندگی و کارگردانی امید ملکوتی و نویسندگی گیتی صفرزاده، تاکنون بیش از ۷۰ قسمت تولید و پخش کرده و همچنان با قوت به فعالیت خود ادامه می‌دهد. هر قسمت از این مجموعه به زندگی علمی و اجتماعی یکی از شخصیت‌های برجسته دینی می‌پردازد و تلاش می‌کند تصویری واقع‌گرایانه و انسانی از بزرگان دین ارائه دهد.
«سعادتمندان» علاوه بر پرداختن به دستاوردهای علمی و فقهی این شخصیت‌ها، به ابعاد شخصی، خانوادگی و اجتماعی آنها نیز توجه ویژه‌ای دارد. این رویکرد باعث شده تا مخاطبان از اقشار مختلف به ویژه جوانان بتوانند با زندگی این بزرگان همذات‌پنداری کنند و با شناختی عمیق‌تر و نزدیک‌تر، نسبت به آنان احترام و علاقه‌مندی بیشتری پیدا کنند. این مجموعه نقش مهمی در حفظ میراث فرهنگی و دینی کشور ایفا می‌کند و به عنوان منبعی ارزشمند برای آشنایی با زندگی علما و شخصیت‌های تأثیرگذار حوزه دین شناخته می‌شود.
ایکنا پیرامون این مجموعه و جدیدترین قسمت آن که با محوریت آیت‌الله فاضل لنکرانی امشب 25 خرداد پخش می‌شود با امید ملکوتی، کارگردان و تهیه‌کننده مجموعه گفت‌وگویی انجام داده که در ادامه با آن همراه می‌شویم.
ایکنا - ابتدا درباره چگونگی شکل‌گیری ایده ساخت مجموعه مستند «سعادتمندان» بگویید. آیا این اثر به شکل سفارش بوده یا به صورت شخصی تصمیم گرفتید این مسیر را دنبال کنید؟
ایده اولیه ساخت این مجموعه حدود سال ۱۳۹۵ شکل گرفت. در آن زمان با مدیران شبکه قرآن به توافق رسیدیم که پروژه‌ای را شروع کنیم تا زندگی علما و شخصیت‌های برجسته حوزه علمیه را به تصویر بکشد. هدف اصلی ما معرفی بزرگان دینی بود که در قید حیات هستند یا در گذشته نزدیک زندگی کرده‌اند اما زندگی‌شان کمتر به طور کامل معرفی شده است. این ایده از یک نیاز واقعی برای شناخت عمیق‌تر چهره‌های تأثیرگذار حوزه دینی ایجاد شد. قصد داشتیم به جای پرداختن صرف به فعالیت‌های علمی و فقهی، به ابعاد انسانی و شخصیتی این بزرگان هم بپردازیم و تصویر دقیق‌تری از زندگی شخصی، اجتماعی و فرهنگی‌شان ارائه دهیم.
ایکنا - تا امروز چند قسمت از این مجموعه تولید شده و چه شاخص‌هایی در انتخاب موضوعات داشته‌اید؟
تا کنون حدود ۷۰ قسمت از این مجموعه با عنوان «سعادتمندان» تولید شده است. در هر قسمت سعی کردیم به معرفی و تحلیل زندگی علمی، اجتماعی و فرهنگی یکی از علما بپردازیم. شاخص اصلی ما این بود که شخصیت‌ها تأثیرگذار و صاحب‌نظر حوزه دین و زندگی‌شان آموزنده و الهام‌بخش باشد. متأسفانه برخی از بزرگان پس از ساخت مستند درگذشتند، ولی تلاش کردیم پیش از آن، تاریخچه و دستاوردهایشان را مستندسازی کنیم.
ایکنا – یکی از قسمت‌های این مجموعه مستند درباره حضرت آیت الله فاضل لنکرانی است. درباره ساخت این قسمت توضیح دهید. این کار چگونه آغاز شد و چه ویژگی‌هایی در زندگی ایشان برایتان جلب توجه کرد؟
ساخت مستند درباره ایشان برای ما فرصتی بود تا به جنبه‌های کمتر شناخته‌شده زندگی یک عالم برجسته بپردازیم. زمانی که وارد مصاحبه با خانواده، دوستان و شاگردان ایشان شدیم، نکات تازه و جالبی درباره زندگی شخصی، مبارزات و سختی‌هایشان متوجه شدیم که قبلاً کمتر شناخته شده بود. مثلاً سختی‌هایی که در دوران کودکی و جوانی کشیدند و نحوه مقابله‌شان با مشکلات و محدودیت‌ها. ایشان انسانی بسیار متواضع و ساده‌زیست بودند که برخلاف تصورات کلی، زندگی پر از چالش‌های جدی داشتند اما هیچ‌گاه از هدف علمی و دینی خود دست نکشیدند. این شناخت عمیق‌تر، نگاه ما را نسبت به ایشان بسیار تغییر داد و از نزدیک با شخصیت انسانی ایشان آشنا شدیم.
ایکنا - وقتی مشغول فعالیت در ساخت این مستندها هستید، چه تفاوت‌هایی در فهم شما نسبت به شناخت اولیه از این شخصیت‌ها ایجاد می‌شود؟
قبل از شروع هر پروژه، معمولاً اطلاعات عمومی و کلی درباره شخصیت مورد نظر داریم. اما در فرآیند تحقیق و مصاحبه‌ها با خانواده و نزدیکان، ابعاد کاملاً جدید و ناشناخته‌ای برایمان آشکار می‌شود که در منابع عمومی ذکر نشده است. این باعث می‌شود نگاه جدید و متفاوتی نسبت به آن فرد پیدا کنیم و بتوانیم تصویر واقعی‌تر و انسانی‌تری ارائه کنیم. شنیدن قصه‌های شخصی، مواجهه با خاطرات و روایت‌های نزدیکان، همه اینها باعث می‌شود که مستند نه صرفاً یک بیوگرافی خشک، بلکه یک روایت زندگی واقعی و ملموس باشد.
ایکنا - در ساخت چنین مستندهایی که زندگی علما را به تصویر می‌کشد، چه نکات کلیدی و ضروری باید در نظر گرفته شود تا کار از حد شعارزدگی فراتر رود؟
مهم‌ترین نکته رجوع به منابع موثق و افراد مطلع است. نمی‌شود صرفاً با شنیده‌ها یا نقل قول‌های غیرمستند کاری ساخت. باید تلاش کنیم مصاحبه‌ها با نزدیکان، شاگردان و کارشناسان علمی و دینی انجام شود تا تصویر واقع‌بینانه‌ای ارائه شود. همچنین باید به ابعاد انسانی این بزرگان توجه کنیم، نه فقط جنبه علمی و فقهی آنها. این مهم کمک می‌کند تا مخاطب احساس کند این شخصیت‌ها مثل خودش هستند و فاصله زیادی با زندگی روزمره‌اش ندارند. همچنین باید از فضای شعارزدگی فاصله گرفت و بیشتر به واقعیت‌ها و زندگی روزمره این بزرگان پرداخت. نکته دیگر اینکه تمرکز صرف بر موفقیت‌های علمی کافی نیست؛ باید نشان دهیم این بزرگان چه چالش‌هایی داشتند و چگونه بر آن غلبه کردند.
ایکنا - برای جذب مخاطب جوان، پیشنهاد شما چیست؟ چطور می‌توان مستندهای دینی را به زبان و سبک قابل درک برای جوانان ساخت؟
پیشنهاد من این است که ابتدا از فضای شعارزدگی خارج شویم. باید کاری کنیم که نسل جوان احساس همذات‌پنداری کند؛ یعنی نشان دهیم علما هم مانند خودشان بودند. آنها کودکی سختی داشتند، مشکلات مالی و اجتماعی را تجربه کردند، اما با ایمان و پشتکار توانستند مسیر خود را ادامه دهند. روایت‌های انسانی، نمایش سختی‌ها، چالش‌ها و پیروزی‌های کوچک زندگی این بزرگان بسیار می‌تواند برای جوانان جذاب باشد. از سوی دیگر، زبان مستند باید ساده و قابل فهم باشد و از اصطلاحات پیچیده علمی و رسمی پرهیز شود. استفاده از روایت‌های زنده و مستقیم از نزدیکان و شاگردان، ایجاد فضایی صمیمی و واقعی به جذب مخاطب کمک می‌کند.
ایکنا - مخاطب اصلی این مستندها چه کسانی هستند؟ آیا فقط قشر خاص حوزوی مدنظر است یا عام مردم هم مخاطب شما هستند؟
مخاطب ما هم قشر حوزوی است که به مباحث علمی و دینی علاقه دارند و هم مخاطب عام که ممکن است شناخت چندانی از این بزرگان نداشته باشند. به ویژه جوانان که از طریق رسانه‌های مختلف با این شخصیت‌ها آشنا می‌شوند. تلاش کردیم محتوا طوری باشد که برای مخاطب عام نیز جذاب و قابل فهم باشد، ضمن اینکه اعتبار علمی و مستند بودن کار حفظ شود.
ایکنا- این مستندها عمدتاً از تلویزیون پخش می‌شوند. نظر شما درباره نقش سایر رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در انتشار و دیده شدن این نوع محتوا چیست؟
تلویزیون بستری رسمی و گسترده برای انتشار این نوع مستندهاست و به دلیل اعتبار و دسترسی وسیعش نقش مهمی دارد. اما امروز دنیای رسانه تغییر کرده و شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های نمایش خانگی هم می‌توانند در معرفی و نشر این محتوا نقش مهمی ایفا کنند، مخصوصاً در قالب قطعات کوتاه که بیشتر جلب توجه می‌کند. پلتفرم‌های نوظهور می‌توانند این کار را برای نسل جوان که مخاطب اصلی ما هستند، بهتر انجام دهند. البته تلویزیون هنوز هم جایگاه ویژه‌ای دارد و فضای جدی‌تری فراهم می‌کند.
ایکنا - قسمت مستند زندگی آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی از مجموعه «سعادتمندان» چه زمانی از شبکه قرآن و معارف سیما پخش می‌شود و آیا برنامه‌ای برای بازپخش آن نیز وجود دارد؟
این قسمت امشب، 25 خرداد رأس ساعت ۲۱ از شبکه قرآن و معارف سیما پخش شود. برنامه‌ریزی شده که بازپخش این قسمت نیز فردا انجام شود تا کسانی که فرصت دیدن برنامه را در زمان اصلی ندارند، بتوانند آن را مشاهده کنند. بازپخش در ساعات 8 و 19 روی آنتن خواهد رفت تا دسترسی بیشتری برای علاقه‌مندان فراهم شود. این برنامه در قالب مجموعه «سعادتمندان» ادامه دارد که تاکنون ۷۰ قسمت از آن پخش شده و همچنان با قوت در حال تولید و پخش است.
ایکنا - آیا مایل هستید نکته دیگری را به عنوان جمع‌بندی مطرح کنید؟
امیدوارم این مجموعه بتواند به شناخت بهتر جامعه از بزرگان دین کمک کند و نسل جدید را با ارزش‌ها و زندگی واقعی علما آشنا سازد. اگر امکان داشته باشد، خوشحال می‌شوم باز هم درباره این مجموعه و مستندهای بعدی صحبت کنیم و جزئیات بیشتری را ارائه دهم.
گفت‌وگو از داوود کنشلو
انتهای پیام
