اصل دفع تجاوز و دفاع از خود وظیفه‌ای شرعی و حق مشروع است

عادل عبدالستار عبدالحسن الجنابی، استاد مطالعات اسلامی دانشگاه بغداد و از چهره‌های دانشگاهی عراق، در گفت‌وگو با ایکنا به سؤالاتی در خصوص تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک ایران پاسخ گفت. متن گفت‌وگو به شرح زیر است:

 

 

از زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹ که به نفوذ آمریکا و غرب در ایران پایان داد، جمهوری اسلامی مسئولیت مقابله با استکبار جهانی و حمایت از مستضعفان جهان را بر عهده گرفته است. این مسئولیت برگرفته از عقاید اسلامی و اعتقاد راسخ به وعده الهی درباره پیروزی است که در کلام خداوند متعال آمده است: «وَكَانَ حَقًّا عَلَيْنَا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ» (و بر ما فرض شده است که مؤمنان را یاری کنیم) همچنین بر اساس اطمینان به این که این ایمان موجب قوت قلب و توکل به خداوند متعال و بی‌اهمیتی دشمنان است، و اینکه این کشور از پیشرفت علمی بهره‌مند می‌شود که توانایی مقابله را با استفاده از روش‌ها و ابزارهای مشروع افزایش می‌دهد، به‌گونه‌ای که با ارزش‌های انسانی مغایرت نداشته باشد و مطابق با این اصل قرآنی باشد «وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ». این امر جمهوری اسلامی را به بزرگترین و خطرناک‌ترین دشمن برای آمریکا، صهیونیست‌ها و منافع آنها در منطقه تبدیل کرده است. 

 

علی‌رغم توانایی‌ها و فناوری نظامی عظیمی که رژیم صهیونیستی تحت حمایت نامحدود آمریکا و غرب از آن برخوردار است و آن را قادر به انجام تجاوز وحشیانه به شهرهای ایران کرده است، نیروهای مسلح ایران توانستند به این تجاوز پاسخ دهند و با قدرت با آن مقابله کنند و ضربات قاطع و مخربی را به اهداف حیاتی در عمق رژیم صهیونیستی وارد کنند.

 

یکی از روشن‌ترین اصول شرعی که هدف آن دستیابی به عدالت، جلوگیری از هرج و مرج و حفظ حقوق بوده، پاسخ متقابل است. خداوند متعال می‌فرماید: «فَمَنِ اعْتَدَى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَى عَلَيْكُمْ»: و هر کس بر شما تعدی کند، به اندازه تعدی که بر شما کرده است، بر او تعدی کنید.

 

سرنوشت کسانی که با قدرت نظامی به اسلام و مسلمانان تعدی می‌کنند، جهاد مشروع علیه متجاوزان است. دفع تجاوز یک واجب شرعی برای امت و جهاد دفاعی در صورت تجاوز، یک وظیفه فردی است. خداوند متعال می‌فرماید: «وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ»: و در راه خدا با کسانی که با شما می‌جنگند، بجنگید، اما تعدی نکنید. زیرا خداوند تجاوزگران را دوست ندارد.

 

 

مقابله با تجاوز، هم بر اساس قوانین اسلامی و هم بر اساس قوانین بین‌المللی، حقی مشروع است. اسلام حق دفاع از خود و پاسخ به تجاوز نظامی را به رسمیت می‌شناسد و به حاکم یا دولت، امکان استفاده از این حق را می‌دهد. قوانین بین‌المللی نیز طبق ماده 51 منشور سازمان ملل متحد اعمال می‌شود که بیان می‌کند: «هیچ چیز در این منشور، حق طبیعی دفاع از خود به صورت فردی یا جمعی را در صورت وقوع حمله مسلحانه، تضعیف یا منع نمی‌کند.» به عبارت دیگر، دفاع از خود در برابر هرگونه حمله نظامی، حقی مشروع و از سوی جامعه بین‌المللی به رسمیت شناخته شده است. بر این اساس، هر دولت یا ملتی که مورد حمله مسلحانه قرار ‌گیرند، حق دارند در چارچوب قوانین بین‌المللی با قدرت پاسخ دهند. در این زمینه هیچ همپوشانی بین اسلام و قوانین بین‌المللی وجود ندارد. هر دو نظام (اسلامی و بین‌المللی) تأکید دارند که اصل دفع تجاوز و دفاع از خود، یک وظیفه دینی و یک حق مشروع است. بنابراین، حمله مسلحانه رژیم صهیونیستی به ایران یک تجاوز آشکار بود و مقابله با این تجاوز صهیونیستی، طبق همه قوانین و مقررات بین‌المللی، حقی مشروع برای ایران بود. 

 

اصل قانونی و بشردوستانه منشور جهانی حقوق بشر و منشورهای سازمان ملل متحد تأکید می‌کند که «احترام به حاکمیت کشورها و عدم مداخله در امور آنها از اصول اساسی قوانین بین‌الملل است.» بر این اساس، هرگونه حمله نظامی به یک کشور مستقل، جرم و تجاوز محسوب می‌شود و مستلزم اقدام کشورها و جامعه بین‌المللی است.

 

 

وظیفه آزادگان جهان، به‌ویژه در کشورهای اسلامی، مقابله با جنایات وحشیانه رژیم اشغالگر صهیونیستی در حمله به ایران از طریق اقدامات مسالمت‌آمیز با سازماندهی تظاهرات و اعتراضات مسالمت‌آمیز، حمایت از کمپین‌های رسانه‌ای برای افشای تجاوزگران، افشای اشغالگری و تجاوز در رسانه‌ها و مجامع بین‌المللی، ارائه حمایت معنوی و درخواست از دولت‌ها برای قطع روابط با رژیم غاصب و متجاوز صهیونیستی، فشار بر پارلمان‌ها و دولت‌ها برای اتخاذ مواضع قاطع در برابر این تجاوز، ارائه انواع حمایت‌های قانونی و حقوق بشری با افشای جنایات وحشیانه رژیم متجاوز صهیونیستی در مجامع حقوق بشری، ارائه حمایت سیاسی و دیپلماتیک از جمهوری اسلامی ایران در مجامع بین‌المللی، رأی دادن در سازمان‌های مخالف رژیم متجاوز صهیونیستی و تلاش برای تعلیق عضویت یا اعمال تحریم علیه این رژیم است.

 

 

تأسیسات و سایت‌های هسته‌ای، چه صلح‌آمیز و چه نظامی، حساس و بسیار خطرناک هستند و حفاظت از آنها از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا به امنیت تمام بشریت مربوط می‌شود، نه فقط امنیت یک کشور خاص. تأسیسات هسته‌ای طبق کنوانسیون حفاظت فیزیکی از مواد هسته‌ای، پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و حقوق بین‌الملل بشردوستانه محافظت می‌شوند که هدف قرار دادن تأسیساتی که می‌تواند باعث فاجعه‌های گسترده برای غیرنظامیان شود، را ممنوع می‌کند.

 

این مسئولیت بسیار خطیر است و مستقیماً بر دوش نهادهای بین‌المللی، به ویژه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار دارد. مسئولیت این نهادهای بین‌المللی حفظ تأسیسات هسته‌ای، تضمین ایمنی آنها و بررسی هرگونه حمله هسته‌ای یا نقض امنیت است. زیرا هدف قرار دادن یکی از تأسیسات هسته‌ای صرفاً یک حمله نظامی نیست؛ بلکه می‌تواند به یک فاجعه زیست‌محیطی در مقیاس بین‌المللی منجر شود، جان میلیون‌ها غیرنظامی را به خطر بیندازد و یک جنایت جنگی بزرگ محسوب شود.

 

پس از حمله رژیم صهیونیستی به تأسیسات هسته‌ای ایران، شورای امنیت سازمان ملل متحد، به عنوان نهاد مسئول حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، باید فوراً جلسه اضطراری تشکیل دهد و رسماً آن را محکوم کند و قطعنامه‌ای الزام‌آور برای توقف تجاوز و اعمال مجازات علیه متجاوز صادر کند. پس از این حمله خطرناک، نهادهای بین‌المللی موظفند سریع و بی‌طرفانه عمل کنند و از سهل‌انگاری یا سیاسی‌کاری در ارزیابی اوضاع اجتناب کرده و متجاوز را بدون در نظر گرفتن منافع سیاسی، مجبور به پاسخگویی کنند.

 

 

محکومیت، بیانیه رسمی یک کشور یا تعدادی از کشورها است که یک عمل خاص (جنایت یا تجاوز) را توصیف می‌کند و نوعی فشار سیاسی و دیپلماتیک محسوب می‌شود. محکومیت جنایات و تجاوزات توسط کشورهای دوست می‌تواند تأثیر واقعی داشته باشد. بنابراین، همه دولت‌های عربی و اسلامی و همچنین نهادها و سازمان‌های محلی و بین‌المللی باید رسماً تجاوز رژیم صهیونیستی را غیرقانونی، غیراخلاقی و مخالف قوانین بین‌المللی دانسته و آن را محکوم کنند. آنها باید بیانیه‌های روشنی در محکومیت این تجاوز صادر کنند و از مجامع بین‌المللی (سازمان ملل، شورای امنیت، اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی) برای افشای حقیقت در مورد جنایات وحشیانه‌ای که رژیم صهیونیستی در مناطق مختلف ایران مرتکب شده است، کمک بگیرند. 

 

اگرچه تأثیر این محکومیت بیشتر نمادین است تا عملی، اما محکومیت جمعی توسط کشورهای عربی و اسلامی، به این دلیل که آنها از کشورهایی در همان منطقه جغرافیایی هستند که برخی از آنها روابط استراتژیک با رژیم متجاوز صهیونیستی دارند، می‌تواند افکار عمومی را بسیج کرده و بر متجاوز فشار دیپلماتیک اعمال کند. اما اگر این محکومیت با گام‌های عملی مانند قطع روابط دیپلماتیک و توقف همکاری‌های اقتصادی یا نظامی همراه باشد، این نوع محکومیت می‌تواند تأثیر واقعی و جدی داشته باشد زیرا دشمن را در سطح بین‌المللی منزوی می‌کند و هزینه سیاسی اقدامات آن را افزایش می‌دهد.