حجتالاسلام سیدعلی حسینی مطرح کرد
سیره نبوی در مصرف آب و پاسداشت محیط زیست
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) ضمن تشریح چند حدیث از حضرت رسول(ص) در خصوص عدم اسراف آب حتی هنگام وضو در کنار رودخانه پرآب، گفت: حضرت محمد(ص) به شدت قطع درختان را نکوهش می‌کردند.
حجتالاسلام سیدعلی حسینی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) و کارشناس و فعال محیط زیست، در گفت‌وگو با ایکنا به تشریح بخشی از سیره حضرت رسول اکرم(ص) در خصوص محیط زیست پرداخت و گفت: خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا؛ قطعاً برای شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشق نیکویی است، برای کسی که به خدا و روز بازپسین امید دارد و خدا را فراوان یاد می‌کند». بر همین اساس می‌توانیم بگوییم که سیره حضرت محمد(ص) می‌تواند روش زندگی ما باشد و این بهترین روشی است که عالم و آدم را آباد می‌کند و ما را به سعادت دنیوی و اخروی رهنمون می‌سازد.
طبیعت در سیره نبوی
وی ادامه داد: پیامبر اکرم(ص) درباره طبیعت و محیط زیست نیز سیره مشخصی دارند و این سیره بسیار مهم است. در اینجا صرفاً مروری کلی و ناقص (تأکید می‌کنم که این بیان، شرح کامل سیره رسول الله(ص) در خصوص محیط زیست نیست) بر سیره آن حضرت می‌کنم و مفصل این مسئله در کتاب «طبیعت در سیره نبوی» به نگارش درآمده است.
این کارشناس و فعال محیط زیست، یکی از مسائل مهم محیط زیست را گیاهان و پوشش گیاهی مناسب روی زمین دانست و گفت: این پوشش سبز فاخر، ارزش فوق‌العاده‌ای دارد که اگر نبود، زمین به گورستانی می‌ماند که هیچ برکت و نشاطی در آن دیده نمی‌شد. حضرت رسول(ص) به‌طور فوق‌العاده‌ای بر درختکاری و توسعه این پوشش گیاهی تأکید داشتند و از روش‌ها و راه‌های مختلف، مسلمانان را تشویق کرده و به آنان انگیزه می‌دادند تا پوشش گیاهی را توسعه دهند.
درختان را حتی در جنگ‌ها قطع نکنید
وی با اشاره به اینکه حضرت محمد(ص) به شدت قطع درختان را نکوهش می‌کردند، گفت: پیامبر اکرم(ص) بارها تأکید کرده‌اند که نباید درختان را حتی در زمان جنگ قطع کرد. می‌دانیم که در جنگ‌ها، قواعد انسانی حاکم بر زندگی بشر زیر پا له می‌شود، ولی حضرت رسول(ص) به مسلمانان دستور دادند در جنگ‌ها پیرمردان، کودکان و زنان را نکشید، درختان را قطع نکنید، مزرعه‌ها را آتش نزنید، نخلستان‌ها را غرق در آب نکنید(روشی که به وسیله آن درختان نخل را از بین می‌بردند) و روی زمین سم نپاشید.
این استاد دانشگاه با اشاره به تأکیدات بسیار زیاد حضرت محمد(ص) بر پرهیز از اسراف آب، گفت: اکنون مشکل اصلی آب در کشور ما، اسراف در مصرف است. بی‌رحمانه شیر آب را باز می‌کنیم، در کشاورزی مصرف نادرست آب داریم و روش غالب آبیاری مزارع و باغات غرق‌آبی است که عملاً موجب اسراف آب می‌شود. اگر همین مقدار آبی که داریم را آن‌گونه که رسول خدا(ص) فرمودند مصرف کنیم، مشکل کم‌آبی ما یا بسیار کم می‌شود یا به‌کل از بین می‌رود.
حتی هنگام وضو گرفتن هم حق اسراف آب را نداریم
وی به حدیثی از رسول خدا(ص) در خصوص مصرف آب اشاره و تشریح کرد: حضرت محمد(ص) با یکی از اصحاب خود به نام سعد در مسیری بودند که در آنجا رودخانه پرآبی قرار داشت. سعد شروع به وضو گرفتن کرد که حضرت به او فرمود: سعد! حتی در کنار رودخانه پرآب هم آب را اسراف نکن و حق نداری هنگام وضو گرفتن آب را اسراف کنی.
حجتالاسلام حسینی ادامه داد: این یک نمونه است. روایات ما در خصوص پرهیز از آلوده کردن و اسراف آب بسیار زیاد است. حدیثی در خصوص میزان مصرف آب هنگام وضو گرفتن وجود دارد که بسیاری از فقها بر مبنای آن فتوا داده‌اند. حضرت رسول(ص) می‌فرمایند: «الوُضوءُ بِمُدِّ و الغُسلُ بِصاعٍ و سَيَأتي أقوامٌ بَعدي يَستَقِلّونَ ذلِكَ فَاُولئكَ عَلى خِلافِ سُنَّتي؛ برای وضو یک مُدّ (۷۵۰ گرم) و برای غسل یک صاع (۳ کیلو) آب کافی است. پس از من گروهی می‌آیند که این مقدار را کافی نمی‌دانند؛ آنان بر خلاف سنت من هستند.» این حدیث و تأکید پیامبر(ص) درباره مصرف درست آب، هرچند مختص وضو است، اما باید این توصیه مهم را به همه موارد مصرف آب تسری دهیم. حتی درباره آبی که در لیوان و ظرف باقی می‌ماند، تأکید شده که نباید آن را دور ریخت. درباره بزرگان دینی نیز نقل شده که به هیچ وجه آب را اسراف نمی‌کردند.
وی به تأکیدات حضرت رسول(ص) و ائمه معصومین(ع) درباره حفاظت از خاک و اهمیت آن به عنوان نعمتی بزرگ نیز اشاره کرد و گفت: بزرگان شیعه فرموده‌اند آیه ۴۱ سوره روم که می‌فرماید: «ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ؛ به سبب آنچه دست‌های مردم فراهم آورده، فساد در خشکی و دریا نمودار شده است تا [سزای] بعضی از آنچه را که کرده‌اند به آنان بچشاند، باشد که بازگردند»، درباره دوران آخرالزمان است. برخی از مفسران گذشته درنمی‌یافتند که چگونه فساد در دریاها آشکار می‌شود، زیرا تصور می‌شد فساد ناشی از رفتارهای نادرست انسان‌ها تنها در خشکی رخ می‌دهد؛ اما اکنون مفهوم این آیه بیشتر روشن شده است. البته مفسران شیعه در پرتو آموزه‌های ارزشمند و محیط‌زیست‌ساز ائمه(ع) تفسیر می‌کردند که زمانی فرا خواهد رسید که فساد، خشکی و دریا را دربرخواهد گرفت و اکنون می‌بینیم که بشر نه‌تنها خشکی، بلکه تمامی اقیانوس‌ها و دریاها را با انواع مواد آلاینده از جمله فاضلاب‌های اتمی، پلاستیک‌ها، زباله‌ها، فاضلاب‌های شهری و ... آلوده کرده است.
این استاد دانشگاه امام صادق(ع) در پایان سخنان خود، ضمن دعا برای فرج و ظهور امام زمان(عج)، گفت: یکی از ویژگی‌های دوران حکومت امام زمان(عج) این است که زمین سرسبز خواهد شد.
