Quranın ərəbcə olmasının fəziləti
Quranın xüsusiyyətlərindən biri də onun ərəbcə olmasıdır ki, Quranın nazil dilinə aiddir. Bu sifət Quranda bir neçə dəfə təkrarlanmışdır ki, bu da onun əhəmiyyətini göstərir: Biz Quran ərəbcə nazil etdik ki, anlayasınız” (Yusif, 2).
Bu qeyd həmçinin Taha surəsinin 113-cü ayəsində, Zümər surəsinin 28-ci ayəsində, Rəd surəsinin 37-ci ayəsində, Əhqaf surəsinin 12-ci ayəsində və s. gəlmişdir. Mütəxəssislər Quranın dilinə və onun ərəbcə olmasına işarə etməyin müxtəlif mənalarını deyiblər:
1_ Ərəb dili
2_ Aydın söz: Rağib İsfəhani lüğət kitabında ərəb dilini bəlağətli və aydın söz hesab edir və daha sonra deyir: Allahın “hukmən ərəbiyyən” deməsinin mənası budur ki, həqiqəti təsbit edən və aydınlaşdıran aydın və aşkar sözdür.
Quranın niyə ərəbcə olduğunu izah edərkən demək olar ki, bu dil bu ayələrdə bəlağətinə və digər dillərdən üstünlüyünə görə nəzərə alınmışdır.
Hicaz ərəblərinin dili, əvəzliklərin çoxluğuna görə (bir qrup isim əvəz edən sözlər, məsələn: O, onlar və s.), iki, tək və cəm (ikidən çox) arasındakı əvəzliklərin fərqi, kişi və qadın formaları arasındakı fərqi və müxtəlif növ cəmlərə malik olması, eyhamlar, məcazlar və s. ən az sözlə ən çox məzmunu ifadə etmək üçün qeyri-müəyyənlik və çatışmazlıq olmadan bir çox imkanlara sahibdir.
Məsələn, ərəb dilində kişiyə aid xüsusi bir söz var: (Əntə) və qadına aid xüsusi bir söz: (Ənti), lakin bir çox dillərdə qadın və ya kişi olmaq arasında heç bir fərq yoxdur. Biz fars dilində qadın və ya kişiyə müraciət etmək istədikdə: (sən) və ya (siz) deyirik və ingiliscə deyirik: (you).
Yaxud, məsələn, fars dilində nəzərdə tutduğumuz adamların sayı bizim üçün o qədər də önəmli deyil. İki və ya daha çox adamdan ibarət bir qrupa çatanda deyirik: (Siz), amma ərəbcə, əgər istəyirsinizsə iki nəfərə müraciət edəsiniz, (əntuma) deməlisiniz və ya iki nəfərdən çox, hamısı kişi olan bir qrupa müraciət etmək istəsəniz, (əntum) deməlisiniz.
Ərəb dilini digər dillərdən fərqləndirən bu cəhətləri ilə yanaşı ifadə gözəlliyi və ifadəliliyi də ərəb dilinin digər xüsusiyyətlərindəndir.
Bu səbəblər ərəb dilini digər dillərdən üstün edir. Quran aydın və ifadəli olması üçün bu dildə nazil olmuşdur. Bundan əlavə, Quranın özünün ərəbcə nazil olmasının səbəblərindən biri də budur ki, Allahın sünnəsi odur ki, peyğəmbəri həmin xalqın dili ilə göndərir. Buna görə də İslam Peyğəmbəri (s) ərəblər arasında göndərildiyi üçün onlara oxuyacağı kitab, ərəbcə olmalıdır.
"Ərəb dilli peyğəmbərdən ərəb dilində olmayan bir Quranın (göndərilməsi mümkündürmü)?” (Füssilət, 44).
Əgər ərəb dilinin Quranın nazil olmasından əvvəlki və sonrakı vəziyyətinə tarixi prizmadan nəzər salsaq, görərik ki, cahil ərəblər çoxlu ritorik qaydalar bilirdilər. Onların bəziləri o qədər məharətə malik idilər ki, şairlər arasında mühakimə edirdilər. Yaxşı şeri yaxşı olmayan şerdən ayırırdılar. Onların ritorik meyarlara (söz və məna seçimi və şeirə) əsaslanaraq çatışmazlıqlarını ifadə edirdilər.
Quran həmin ərəblərdən istəyib ki, əgər bacarırlarsa Quranın surələri kimi bir surə gətirsinlər. Lakin nəinki onlar, hətta sonrakı dövrlərdə də Quranın surələri kimi bir surə gətirə bilməyiblər. Bu, Quran kəlmələrinin vəhy olduğunu sübut etmək və əlavə olaraq, Quranın bəlağətini izah etmək üçün gözəl bir nümunədir ki, hətta ərəb yazıçılar belə onun kimisini gətirməkdən aciz olublar.
