بزرگترین آرزویم دمام زدن در بین‌الحرمین است

به گزارش خبرنگار افتخاری خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در بوشهر، مصطفی حمادی، دمام‌زن و دمام‌ساز قدیمی مراسم سوگواری سالار شهیدان حضرت سیدالشهدا(ع) اظهار کرد: از 13 سالگی به دمام و دمام‌زنی علاقه داشتم و دمام ساختن و دمام‌زنی را در حسینیه بوشهری‌های مقیم آبادان نزد حمید خلیجی و بلال و رمضان آموختم و تاکنون حدود 48 سال است که دست و پنجه‌ام با پوست و چوب دمام آشناست و گوشم به صدای سنج و دمام عادت کرده و شب‌های محرم با پای برهنه و با نگاهی نافذ و خشن در وسط هیئت مراقبت دمام‌زن‌ها هستم، که از نت خارج نشوند و نوای دمام خراب نشود.

وی در ادامه افزود: صدای دمامم از بین همه هیئت‌های دمام‌زنی دیلم قابل تشخیص است و چراکه دمام‌زنی را با عشق و علاقه ویژه‌ای از کودکی و پیش اساتید دمام‌سازی از آبادان آموخته‌ام.

حمادی عنوان کرد: مصطفی حمادی هستم، متولد 1331 و ساکن دیلم، هفت تا پسر دارم، بانی هیئت دما‌م‌زنی مسلم ابن‌عقیل مسجد جامع امام خمینی(ره) دیلم هستم و حدود 38 سال است در مسجد امام خمینی(ره) همراه با ابوالقاسم خلیلی، علی آهنکوب، محمد جعفرزاده و بچه‌هایم در این دستگاه عزاداری می‌کنم.

وی در پاسخ به این سؤال که  دمام‌زنی را از کجا یاد گرفتید؟، اظهار کرد: درآبادان از نوجوانی علاقه‌ زیادی به نوای دمام و دمام‌زنی داشتم و در حسینیه بوشهری‌ها خدمتگزار بودم و دمام زدن را پیش حمید خلیجی، بلال و رمضان در آبادان آموختم وحدود 38 سال پیش به دیلم آمدم و با کمک مرحوم فرج‌الله خلیلی هیئتی تشکیل دادم و الآن هم در خدمت مردم دیلم و نوکر آقا امام حسین(ع) هستم.

حمادی در ادامه در مورد اینکه دمام را از کی آماده می‌کند، تصریح کرد: برای ساختن دمام از حدود دو ماه قبل از ماه محرم پوست گوسفند را از کشتارگاه می‌خرم و همراه با چند نفر از بچه‌های هیئت و بچه‌هایم در منزل مسکونی‌ام در حیاط ساختمان 16 واحدی بنیاد مسکن اقدام به درست کردن دمام‌ها می‌کنیم.

این دمام‌زن قدیمی در پاسخ به این پرسش که «دمام‌ها را چگونه و با چه ابزاری می‌سازد؟»، گفت: یک دمام تشکیل شده از درام، پوسه، بند و تسمه(کولی). اول اینکه هرسال باید پوست‌های دمام را تعویض کرد چون پوست دمام به مرور زمان خراب می‌شود. برای درست کردن دمام ابتدا هر سال پوست گوسفند را دو ماه قبل از ماه محرم و صفر از کشتارگاه می‌خریم، پوست گوسفند را از 5 تومان خریده‌ام تا الان که 8 هزار تومان است. درام(محفظه استوانه‌ای دمام) از جنس پلیت گالوانیزه است و آن‌ها را سفارشی از آبادان دانه‌ای 80 هزار تومان می‌خرم و به دیلم می‌آورم. ساخت هر دمام بدون خرید قوطی‌ها حدود 35 هزار تومان هزینه دارد. البته از راه ساخت و فروش دمام به دیگر هیئت‌های دمام‌زنی دیلم مقداری از این هزینه را تأمین می کنم.

وی ادامه داد: برای درست کردن دمام ابتدا درام‌ها یا محفظه استوانه‌ای فلزی را رنگ‌آمیزی کرده و پس از خشک شدن، دو سوراخ در کنار هم به صورت قرینه در وسط قوطی استوانه‌ای و در دو طرف آن ایجاد می‌کنیم. این سوراخ‌ها برای خروج هوا و بیرون رفتن صدای دمام و نوعی تنظیم‌کننده صدای دمام است. پس از آن دو تکه سیم دورشته‌ای در دو سر قوطی کرده و محکم می‌بندیم سپس، پوست‌هایی که موهایش را تراشیده‌ایم به اندازه دو برابر قطر سر درام بریده و بر روی درام می‌گذاریم و از زیر سیم‌ها آن را رد می‌کنیم و می‌کشیم تا محکم شود.

حمادی افزود: پس از آن یک تکه بند هفت بغلی (حدوداً 10متری) که این بندها را مرحوم امانی خلیفه‌ای از کویت برایم می‌آورد و خیلی هم محکم است و جنسشان از کُمبار(از پوست درخت نارگیل درست می‌شود) که برای هر دمام آماده شده را از سوراخ‌های دور پوست و از زیر سیم‌ها رد کرده و یکی در میان به اندازه یک وجب از هم می‌کشیم تا محکم شود و بعد هم کولی دمام (تسمه‌ای که با آن دمام را به دوش می‌اندازند) را به دمام می‌بندیم. حالا دیگر دمام آماده است و آن‌ها را به هیئت در منزل ابوالقاسم خلیلی می‌بریم و از شب اول محرم قبل از زدن باید حتما آن‌ها را گرم کنیم. زحمت آوردن هیزم برای آتش زدن و گرم کردن دمام‌ها را هم رحمانی (داماد مرحم فرج‌الله خلیلی) می‌کشد. 

وی در مورد اینکه چه تعداد دمام و چند نفر دمام‌زن مشغول به کار هستند، بیان کرد: هر سال حدود 15 تا دمام آماده می‌کنیم والبته دمام‌های سال قبل را استفاده می‌کنیم ولی ممکنه درام‌ها پوسیده شوند یا خراب شوند که آن‌ها را هم یا تعویض یا تعمیر می‌کنیم. آن‌هایی هم که نیاز به رنگ‌آمیزی دارد مجدداً رنگ‌آمیزی می‌کنیم. هیئت ما حدود 30 دمام‌زن دارد. تا شب چهارم 8 دمام ‌بیرون می‌آوریم و از شب چهارم به بعد 10 دمام بیرون می‌آوریم چون تعداد دمام‌زن‌ها از شب چهارم به بعد بیشتر می‌شود.

حمادی ادامه داد: سه اشکون‌زن (اشکون ضربه‌ای است که با ریتم چهار تا چهار تا زده می‌شود) داریم،  صالح حمادی، برادرم از اشکون‌زن‌های قدیمی دیلم بود وهمچنین، علی آهنکوب که یکی از بهترین اشکون‌زن‌های دیلم است و حمیدرضا عباسیان و ابراهیم بشیری هم که چند سالی است به هیئت آمده‌اند و در این دستگاه عزاداری می‌کنند. اشکون‌زن‌ها در دو طرف حلقه دمام‌زنی می‌ایستند و بقیه دمام‌زن‌ها هم دو به دو روبروی هم  می‌ایستند با علامت خودم یکی یکی اشکون‌زن‌ها شروع به زدن می‌کنند یعنی اولی که اون سر حلقه دمام‌زنی است شروع می‌کند و 4 تا 4 تا می‌زند بعد از آن با اشاره خودم قطع می‌کند و بعد اشکون‌زن بعدی شروع می‌کند.   

این دمام‌زن قدیمی در پاسخ به این پرسش که «چه امری موجب شد تا کار دمام‌زنی را پس از گذشت 45 سال همچنان ادامه دهد»، گفت: عشق حسینی و عشق به آقا اباعبدالله الحسین(ع)، شور محرم و حمایت‌های بی‌دریغ ابوالقاسم خلیلی و پدر مرحومشان فرج‌الله خلیلی که طی این سال‌ها در کنارم بوده‌اند و اکنون هم چند سالی است که در منزل رحمانی (داماد مرحوم فرج‌الله) هستیم و کمک و حمایتم می‌کند و تا زنده‌ام خودم و بچه‌هایم این دستگاه عزاداری امام حسین(ع) را رها نمی‌کنیم.

وی درخصوص پیشکسوتان این عرصه که در حال حاضر در قید حیات نیستند، اظهار کرد: مرحوم درویش جوهری و پسر مرحومش غلامحسین، مرحوم فرج‌الله خلیلی، مرحوم جواد بوشهری، مرحوم محمد (سنگور) بوشهری(پدر محمود بوشهری)، مرحوم حمید قره‌باغی، مرحوم حمید دریانورد، مرحوم حمدالله و سیف‌الله حمادی از قدیمی‌هایی بودند که از زمانی که بنده به دیلم آمدم و هیئت را تأسیس کردم در ماه محرم و صفر در این هیئت دمام می‌زدند و کمکم بودند.

حمادی در مورد اینکه آیا تا الآن هم از خارج از شهر دیلم و استان بوشهر دعوت شد�%8