وقف‌هایی با نیت‌های جالب حاصل خیرخواهی ایرانیان
گروه اجتماعی: وقف پر طاووس، سایت اینترنتی، یک فنجان آب، یک درخت انار و... از جمله وقف‌های جالبی است که علت‌های درخور توجهی دارند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، وقف میراث ارزشمند اسلامی است که از صدر اسلام تاکنون در همه جوامع مسلمان مورد توجه بوده است و به رغم همه فراز و نشیب‌ها، حوادث و دگرگونی‌های دوران‌های مختلف دستاوردها وآثار بسیار ارزشمند و مؤثری در زمینه‌های گوناگون فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و.... برجای گذاشته است و همچنان می‌تواند به عنوان یکی از مؤثرترین احکام الهی در عرصه‌های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی در جوامع اسلامی مطرح باشد.
در آیاتی از قرآن کریم، هدف انفاق و گرفتن صدقه، تزکیه نفس و رسیدن به نیکی ذکر شده است. در آیه 92 سوره مبارکه آل‌عمران آمده است: «لَن تَنَالُواْ الْبِرَّ حَتَّى تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَیْءٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِیمٌ؛ هرگز به مقام نیکوکاران (و خاصان خدا) نخواهید رسید مگر آن که، از آنچه دوست می‌دارید (و بسیار محبوب است) انفاق کنید». با نزول این آیه، کسانی چون «ابوطلحه انصاری» به فکر صدقه دادن و وقف کردن بهترین اموال خود افتادند. این آیه، راه رسیدن به «برّ» را، انفاق چیزهایی دانسته که مورد علاقه و محبت انسان است و روشن است که «بر» چه به معنای ثواب از جانب خدا و یا انجام فعل خیری که پاداش الهی را به دنبال دارد، مصداق اصلی و حقیقی آن، قرب الهی و سعادت و کمال ابدی انسان خواهد بود. بنابراین همه انفاق‌های مالی، از جمله وقف، برای انسان به منزله هرس کردن درخت از اضافات است که او را در مسیر نیل به هدف اصلی و نهایی‌اش یاری می‌دهد و در این جهت به او سرعت می‌بخشد.
بخش عمده نیاتی که واقفان دوراندیش و نیکوکار در طول تاریخ وقف در نظر گرفته‌اند به رفاه عمومی، فقرزدایی و عدالت اجتماعی مربوط می‌شود. اگر ما نگاهی هر چند گذرا، به تاریخ وقف و مضمون وقف‌نامه‌ها بیاندازیم به خوبی در می‌یابیم که واقفان خیّر و دوراندیش تمام زوایا و جوانب نیازها را در نظر گرفته‌اند.
وقف؛ گامی در جهت استقلال و توسعه مبتنی بر موازین اسلامی
کیست نداند، کشوری که دچار رکود اقتصادی است و یا از اقتصادی وابسته به نفت برخوردار است نمی‌تواند به نحو احسن و کافی و وافی در جهت رفاه عمومی و عدالت اجتماعی گام بر دارد؟ در این میان، وقف، گامی بزرگ در جهت استقلال و رشد و توسعه اقتصادی مبتنی بر موازین اسلامی است. البته وقتی سخن از تأثیر وقف بر استقلال اقتصادی و رشد و توسعه مطرح می‌شود هرگز به این معنا نیست که وقف به تنهایی می‌تواند همه ابعاد و زوایای گوناگون اقتصاد یک ملت را در برگیرد به‌طوری که برای اقتصاد کشور به منابع مالی دیگر نیازی نباشد، بلکه منظور این است که وقف به عنوان یک سرمایه عظیم مالی می‌تواند در این سمت و سو نقشی سازنده و مؤثر داشته باشد. همچنین به این معنا نیست که برخلاف اهداف واقفان، درآمد وقف را از موارد اصلی مصارف نیات آن که در وقف‌نامه‌ها آمده است، منحرف کنیم و آن‌ها را در راه تحقق استقلال اقتصادی و رشد و توسعه به کار گیریم و به مصرف برسانیم.
دراین گزارش، نمونه‌هایی از وقف‌های جالب و یا نیات شگفت‌انگیز واقفان خیّر و نیک‌اندیش کشور که نشان از خیرخواهی مردم عزیز و مسلمان ایران اسلامی است را بازخوانی می‌کنیم.
وقف برای جلوگیری از اذیت و آزار گربه‌ها
در منطقه «بشرویه» استان خراسان جنوبی موقوفه‌ای وجود دارد به نام «بند گربه‌ای» که صاحب این زمین آن را برای جلوگیری از اذیت و آزار گربه‌ها وقف کرده است. همان‌طور که می‌دانید در گذشته نگهداری گوشت در خانه‌ها به راحتی امروز امکان پذیر نبود و گاه اتفاق می‌افتاد که تکه گوشت موجود در خانه توسط گربه‌ای ربوده می‌شد. پس از این وقف، دیگر صاحب خانه در بشرویه حق نداشت گربه را به دلیل ربودن گوشت مورد اذیت قرار دهد. همچنین حق نداشت افراد خانواده را به دلیل سهل‌انگاری در نگهداری گوشت تنبیه کند بلکه با مراجعه به شخصی که زمین گربه‌ای در دست او بود، وجه گوشت ربوده شده را دریافت می‌کرد و بدین سان محبت وعطوفت در میان مردم گسترش یافته و از رفتارهای خشن و غیراسلامی کاسته می‌شد.
وقف مغازه کتابفروشی به‌عنوان نخستین وقف سال‌جاری در شهربابک ثبت شده است. این وقف با هدف ترویج فرهنگ کتابخوانی و شناخت سیره اهل‌بیت علیهم‌السلام به عمل آمده است. صفر غضنفری، از خیران نیکوکار شهرستان شهربابک است که در یک اقدام خداپسندانه فرهنگی، مغازه کتابفروشی خود را با مساحت 113 متر مربع، شامل هزار جلد کتب نفیس مذهبی، اعتقادی و... با هدف ترویج و اشاعه فرهنگ کتابخوانی و شناخت سیره اهل بیت(ع) وقف کرده است.
اولین وقف سایبری جهان
یکی از جالب‌ترین وقف‌های مبتکرانه سال گذشته وقف مجازی یا وقف سایبری است که برای نخستین بار توسط مرتضی میرسراجی، متولد سال 1358 انجام شده است. درآمد این موقوفه، جوایز، هدایا، حمایت‌های مالی و غیره به برگزیدگان وب‌سایت که منتخب هیئت داوری هستند اختصاص داده می‌شود. این وقف منفعتی و عام است و نخستین وقف سایبری جهان لقب گرفته است.
یک فنجان آب قنات وقف توزیع خرما برای افطارگشایی روزه‌داران
در یکی از پرونده‌های ثبت موقوفات آمده است؛ محمد ایوبی، فرزند علی به شماره شناسنامه 22 متولد سال1327 ساکن خیابان غفاری گناباد در یک اقدام عجیب ولی خیرخواهانه یک فنجان آب از چشمه جاریه سنو و کیساب در مدار پانزده از طاقه حاج میرزا محمود حسینیان در بخش گناباد را وقف توزیع خرما کرده است. مورد مصرف این موقوفه توزیع خرما برای افطارگشایی مؤمنان روزه‌دار بعد از نماز مغرب در ماه ضیافت الهی در یکی از مساجد روستا است.
وقف باغ برای بیماران سرطانی
حجت‌الله حشمتی، واقف باغی به ارزش 35 میلیارد ریال است که به گفته خودش آن را برای رضای خدا و به شکرانه سلامت خود و خانواده‌اش وقف امور خیر و بیماران سرطانی کرده است.
بنابراین گزارش، از دیگر وقف‌های جالب در سال‌های اخیر می‌توان به کاشت 14 درخت بادام برای مرقد امام خمینی(ره) و یا وقف یک مشت پسته برای جلسه قرآن کریم اشاره کرد. عباس خلیلی، صاحب این باغ، همه باغ را به شرط تهیه آن یک مشت پسته وقف کرده است. خلیلی اهل شهر سنخواست از توابع شهرستان جاجرم، محصول باغ پسته یک میلیارد ریالی خود را با نیت تهیه یک مشت پسته برای جوانان و نوجوانان نمازگزار و شرکت‌کنندگان در جلسات قرآن مسجد جامع شهر و اطعام و عزاداری حضرت زهرا(س) در دهه فاطمیه و همچنین ابن سبیل وقف کرده است.
جاروی پر طاووس وقف حرم مطهر امام رضا(ع)
حاجیه نواب والده سالار، در سال 1263 هجری قمری یعنی نزدیک به 170 سال پیش یک جاروی پر طاووس را وقف حرم مطهر امام رضا(ع) کرده است. دسته این جاروی پر طاووس، با دسته‌پوش مرواریددوزی شده‌ای پوشانده شده است و تعداد پرهای طاووس به کار رفته در این جارو در حال حاضر 90 پر است، ولی تعداد پرهای اولیه آن در حدود 100 پر بوده است. جنس مواد رودوزی بیشتر از مروارید اصل بحرینی در سه اندازه مختلف است. این جارو در حال حاضر در موزه مرکزی آستان قدس نگهداری می‌شود.
حسین خادمی، آشپزخانه مجهز و کاملی در زمینی به مساحت 450 متر مربع ساخته و پس از تکمیل عرصه و اعیان، آن را وقف کرده است. این واقف خیراندیش آشپزخانه خود را برای استفاده حسینیه ابوالفضلی هیئت دارالشفای رضوانشهر و همچنین آشپزی جهت مراسم جشن و عزاداری خارج از حسینیه وقف کرده است. ارزش ریالی این آشپزخانه دو میلیارد و 500 میلیون ریال برآورد شده است.
وقف مهریه برای ساخت مسجد
در شمار موقوفات جالب باید به قطعه زمینی به مساحت 400 متر مربع در روستای ملاقلی بخش وردشت سمیرم اشاره کرد که ارزش آن را بالغ بر 40 میلیون ریال برآورد کرده‌اند، این موقوفه جزو موقوفات انتفاعی با نیت ساخت مسجد برای این روستا است. در این روستا مسجدی وجود نداشت، اما روح‌انگیز شهریاری، این زمین را که به عنوان مهریه‌اش بود، وقف کرد.
وقف ۲۵ درصد از بیمه عمر و سرمایه گذاری جهت تفسیر قرآن
بانوی شهرضایی، ۲۵ درصد از بیمه عمر و سرمایه‌گذاری خود را وقف کرد. بتول آقاسی واقف ۲۵ درصد از بیمه عمر و سرمایه‌گذاری، این وقف را با نیت تفسیر قرآن وقف کرد. شغل این واقف خیاطی است. رمضان مبرم، واقف نیک اندیش در بخش میشخاص از توابع شهرستان ایلام نیز ۹۰ هزار متر مربع زمین کشاورزی خود را وقف کرد و برای اولین بار در استان ایلام موقوفه خود را با نیت تبلیغ و ترویج فرهنگ وقف، روضه خوانی حضرت زهرا(س) و کمک به ایتام وقف کرد.
وقف زمین زراعی جهت ترویج فرهنگ مهدویت
اولین وقف مهدویت استان کردستان با نیت ترویج فرهنگ مهدویت و شمیم ظهور حضرت بقیة الله الاعظم (ارواحنا له الفداء) در اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان قروه به ثبت رسید. شکرالله پارسا، زمین زراعی در حدود مساحت دو هکتار از اراضی مرغوب کشاورزی منطقه را در راستای ترویج فرهنگ مهدویت و ظهور وقف کرد. نوع نیت واقف، یکی از جدیدترین و مورد نیازترین نیات در حال حاضر است که در عصر غیبت حجه بن الحسن العسکری(عج) به سر می‌بریم.
وقف یک آپارتمان برای انرژی هسته‌ای
ستاره شاکرمی، بانوی واقف خرم آبادی یک دستگاه آپارتمان خود را با نیت صرف درآمدهای آن برای انرژی صلح آمیز هسته‌ای وقف کرد. کلمه صلح آمیز عینا در موقوفه این واقف خیراندیش ذکر شده که از نکات جالب این وقف است. به تازگی یک بانوی نیکوکار، ملکی به ارزش 20 میلیارد ریال را در خرمشهر برای توسعه فعالیت علمی دانشجویان در زمینه انرژی هسته‌ای نیز وقف کرده است. همچنین به مناسبت هفته وقف سال 92 ، این بانوی نیکوکار که تهرانی الاصل نیز است، ملکی تجاری را در خرمشهر با متراژ 400 متر مربع به منظور حمایت از فعالیت‌های علمی دانشجویان در زمینه انرژی هسته‌ای وقف کرد.
وقف مهریه برای برگزاری مراسم ولادت و شهادت امام رضا(ع)
فاطمه آشوری، واقف خیراندیش، از اهالی روستای چاه فالیز واقع در 10 کیلومتری شهرستان بجستان پنج دانگ اراضی از مزرعه چاه فالیز و آب آن را که مهریه وی محسوب می‌شود، با نیت مصرف در هزینه‌های برگزاری مراسم ولادت و عزاداری در شهادت امام رضا(ع) وقف کرد. ارزش ریالی موقوفه اشاره شده 100 میلیون موارد ذکر شده، تنها نمونه‌هایی اندک از هزاران وقف‌های جالب واقفان خیراندیش کشورمان ایران است که در جای جای آن به ثبت رسیده است.
