15 رجب؛ سالروز تغيير قبله مسلمانان از بيت‌المقدس به مسجدالحرام
گروه انديشه: پانزدهم ماه رجب (بنا به قول مشهور) سال دوم هجری قمری دستور تغيير قبله از بيت‌المقدس به سوى مسجدالحرام به پيامبر‌اكرم(ص) وحی شد.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، پيامبر اكرم (ص)در مدت سيزده‌‌سال پس از بعثت در مكه و چند ماه بعد از هجرت در مدينه، به امر خداوند متعال به سوى بيت‌المقدس(قبله يهود و نصارا) عبادت مىكرد در حالى كه مردم آن روز مكه برای كعبه اهميت زيادى قائل می‌شدند و آن‌جا را بتخانه خود قرار داده بودند. اما هنگامی‌كه پيامبر اكرم(ص) به مدينه آمدند و به طرف بيت‌المقدس نماز خواندند، يهوديان ساكن در مدينه شروع به بهانه‌جویى و اعتراض و تبليغ بر عليه مسلمين كردند مبنى بر اينكه چون مسلمانان قبله ندارند و به طرف قبله ما نماز مىخوانند، دليل بر حقانيت ماست. تمامی اين مسائل، دستاويزى براى استهزاء مسلين و دين اسلام شده بود.
پيامبر(ص) از اين موضوع بسيار رنج می‌برد و شب‌ها به انتظار وحى(در اين مورد) به آسمان چشم می‌دوخت و لحظهشمارى مىكرد. سرانجام يك روز در حالى كه دو ركعت از نماز ظهر را خوانده بود، حضرت جبرئيل(ع) مأمور شد كه به وی وحی الهی را نازل كند و پيامبر در حين نماز، روى به مسجدالحرام كرد و دو ركعت پايانى نماز ظهر را به سوى كعبه خواند.
«ما توجه تو را بر آسمان به انتظار وحی و تغيير قبله بنگريم و البته روی تو به قبله‌ای‌كه بدان خشنود وی بگردانيم پس روی كن به طرف مسجدالحرام و شما مسلمين نيز هر كجا باشيد در نماز روی بدان جانب كنيد و گروه اهل كتاب بخوبی می‌دانند كه اين تغيير قبله بحق و راستی از جانب خدا است(نه به دل‌خواه كسی) و خداوند از كردار (ناپسند) آنها غافل نيست.» سوره مباركه بقره ، آيه 144
مسجدی به يادبود مسجد قديمی در مدينه احداث شده و يادآور لحظات شكوه‌مند تغيير قبله مسلمين از بيت‌المقدس به كعبه است. از لحظاتی برای خود يادگار دارد كه پيامبر عظيم‌الشأن پس از نزول وحی بر ايشان، درحالی كه نصف نماز را به قبله بيت المقدس اقامه كرده بودند، نصف ديگر آن را به امر خداوند درست از شمال به جنوب برگشته و به خانه خدا و كعبه، آمال مسلمين ادا فرمودند و بدين ترتيب بود كه قبله مسلمين در همان مكان و در همان زمان تغيير كرد و حكمت نامگذاری اين مسجد به مسجد ذوقبلتين بر همين مبناست.
بعد از تغيير قبله، يهوديان ناراحت شدند و تبليغات منفى خود را به شكل ديگرى شروع كردند و گفتند كه چه عاملى باعث شد كه مسلمانان از قبله پيشين انبيا اعراض نمايند، پس يا كار سابقشان باطل بوده و يا كار فعلى آنان اشتباه است. خداوند متعال در آيه ياد شده جواب آنها را چنين مىدهد كه همه جا مربوط به خداست و به هر كجا او دستور دهد، بايد بدان سو نماز خواند و نقطه خاصى بدون دستور الهى داراى شرافت ذاتى نيست. «مردم سفيه بی‌خرد خواهند گفت چه موجب آن شد كه مسلمين از قبله‌ای كه بر آن بودند (بيت المقدس) روی به كعبه آوردند بگو ای پيغمبر مشرق و مغرب خدای‌راست و هر كه را خواهد او به راه راست هدايت كند.» سوره مباركه بقره، آيه 142
قبله مدينه طیّبه، از معجزات رسول‌الله(ص) است كه بدون اِعمال آلات نجومی و قواعد هندسی و يا دردست داشتن زيج و ديگر منابع طول و عرض جغرافيايی، آن را در غايت دقت و استوار تعيين كرده و به سوی كعبه ايستاد و فرمود: «محرابی علی‌الميزان»
مدينه و مكه تقريباً در سطح يك دايره نصف النهار قرار گرفته‌اند و اندكی طول مدينه از مكه بيشتر و عرض مدينه نيز قريب چهار درجه بيشتر از مكه است و قبله مدينه اندكی از جنوب به سوی مغرب منحرف است. رسول‌الله(ص) هنگامی‌كه در مكه به سوی بيت المقدس نماز می‌خواند خانه كعبه را بين خود و بيت‌المقدس قرار می‌داد ولی اين عمل در مدينه ميسر نبود؛ زيرا اگر كسی در مدينه مواجه مكه باشد، ناچار بايد بيت‌المقدس را پشت سر قرار دهد و بالعكس؛ اما در مكه می‌تواند در طرف جنوب خانه كعبه، هم به سوی كعبه باشد و هم به سوی بيت المقدس.
تغيير قبله مسلمين از بيت‌المقدس به مكه‌معظمه به عنوان يكی از تحولات مهم تاريخ اسلام بود كه براى افراد مسلمانى كه هنوز رسوبات دوران شرك در آنها بود و هنوز به مقام تسليم نرسيده بودند اطاعت از اين دستور بسيار كار دشوارى بود و برای آنها آزمايش و امتحان الهی بود و در قرآن كريم نيز به اين مسأله اشاره شده است: «... و ای پيغمبر ما قبله‌ای كه بر آن بودی نگردانيديم مگر برای اينكه بيازمائيم و جدا سازيم گروهی را كه از پيغمبر خدا پيروی كنند از آنان‌كه به مخالفت او برخيزند و اين تغيير قبله بسی گران بود جز در نظر هدايت يافتگان به خدا و خداوند اجر پايداری شما را در راه ايمان تباه نگرداند كه خدا به خلق مشفق و مهربان است.» سوره مباركه بقره ، آيه 143
قبله مدينه آن چنان كه پيغمبر اكــــرم(ص) به سوی آن نماز خوانده است، تا امروز به حال خود باقی است و دانشمندان رياضی به نام با قواعد رياضی قبله مدينه را چنان يافتند كه رسول الله بدون آنها يافت و اين ممكن نيست مگر به وحی و الهام ملكوتی زيرا از مدينه تا مكه به مسافت قريب صد‌فرسنگ است و هيچ كس نقل نكرده است كه رسول‌الله به قواعد رياضی و آلات نجومی توسل جسته باشد.
منابع: آيت‌الله حسن حسن زاده آملی، تعيين سمت قبله مدينه توسط پيامبر اسلام(ص)؛ رسول محلاتی، زندگی حضرت محمد(ص)، پايگاه اطلاع‌رسانی www.irib.ir
پيامبر(ص) از اين موضوع بسيار رنج می‌برد و شب‌ها به انتظار وحى(در اين مورد) به آسمان چشم می‌دوخت و لحظهشمارى مىكرد. سرانجام يك روز در حالى كه دو ركعت از نماز ظهر را خوانده بود، حضرت جبرئيل(ع) مأمور شد كه به وی وحی الهی را نازل كند و پيامبر در حين نماز، روى به مسجدالحرام كرد و دو ركعت پايانى نماز ظهر را به سوى كعبه خواند.
«ما توجه تو را بر آسمان به انتظار وحی و تغيير قبله بنگريم و البته روی تو به قبله‌ای‌كه بدان خشنود وی بگردانيم پس روی كن به طرف مسجدالحرام و شما مسلمين نيز هر كجا باشيد در نماز روی بدان جانب كنيد و گروه اهل كتاب بخوبی می‌دانند كه اين تغيير قبله بحق و راستی از جانب خدا است(نه به دل‌خواه كسی) و خداوند از كردار (ناپسند) آنها غافل نيست.» سوره مباركه بقره ، آيه 144
مسجدی به يادبود مسجد قديمی در مدينه احداث شده و يادآور لحظات شكوه‌مند تغيير قبله مسلمين از بيت‌المقدس به كعبه است. از لحظاتی برای خود يادگار دارد كه پيامبر عظيم‌الشأن پس از نزول وحی بر ايشان، درحالی كه نصف نماز را به قبله بيت المقدس اقامه كرده بودند، نصف ديگر آن را به امر خداوند درست از شمال به جنوب برگشته و به خانه خدا و كعبه، آمال مسلمين ادا فرمودند و بدين ترتيب بود كه قبله مسلمين در همان مكان و در همان زمان تغيير كرد و حكمت نامگذاری اين مسجد به مسجد ذوقبلتين بر همين مبناست.
بعد از تغيير قبله، يهوديان ناراحت شدند و تبليغات منفى خود را به شكل ديگرى شروع كردند و گفتند كه چه عاملى باعث شد كه مسلمانان از قبله پيشين انبيا اعراض نمايند، پس يا كار سابقشان باطل بوده و يا كار فعلى آنان اشتباه است. خداوند متعال در آيه ياد شده جواب آنها را چنين مىدهد كه همه جا مربوط به خداست و به هر كجا او دستور دهد، بايد بدان سو نماز خواند و نقطه خاصى بدون دستور الهى داراى شرافت ذاتى نيست. «مردم سفيه بی‌خرد خواهند گفت چه موجب آن شد كه مسلمين از قبله‌ای كه بر آن بودند (بيت المقدس) روی به كعبه آوردند بگو ای پيغمبر مشرق و مغرب خدای‌راست و هر كه را خواهد او به راه راست هدايت كند.» سوره مباركه بقره، آيه 142
قبله مدينه طیّبه، از معجزات رسول‌الله(ص) است كه بدون اِعمال آلات نجومی و قواعد هندسی و يا دردست داشتن زيج و ديگر منابع طول و عرض جغرافيايی، آن را در غايت دقت و استوار تعيين كرده و به سوی كعبه ايستاد و فرمود: «محرابی علی‌الميزان»
مدينه و مكه تقريباً در سطح يك دايره نصف النهار قرار گرفته‌اند و اندكی طول مدينه از مكه بيشتر و عرض مدينه نيز قريب چهار درجه بيشتر از مكه است و قبله مدينه اندكی از جنوب به سوی مغرب منحرف است. رسول‌الله(ص) هنگامی‌كه در مكه به سوی بيت المقدس نماز می‌خواند خانه كعبه را بين خود و بيت‌المقدس قرار می‌داد ولی اين عمل در مدينه ميسر نبود؛ زيرا اگر كسی در مدينه مواجه مكه باشد، ناچار بايد بيت‌المقدس را پشت سر قرار دهد و بالعكس؛ اما در مكه می‌تواند در طرف جنوب خانه كعبه، هم به سوی كعبه باشد و هم به سوی بيت المقدس.
تغيير قبله مسلمين از بيت‌المقدس به مكه‌معظمه به عنوان يكی از تحولات مهم تاريخ اسلام بود كه براى افراد مسلمانى كه هنوز رسوبات دوران شرك در آنها بود و هنوز به مقام تسليم نرسيده بودند اطاعت از اين دستور بسيار كار دشوارى بود و برای آنها آزمايش و امتحان الهی بود و در قرآن كريم نيز به اين مسأله اشاره شده است: «... و ای پيغمبر ما قبله‌ای كه بر آن بودی نگردانيديم مگر برای اينكه بيازمائيم و جدا سازيم گروهی را كه از پيغمبر خدا پيروی كنند از آنان‌كه به مخالفت او برخيزند و اين تغيير قبله بسی گران بود جز در نظر هدايت يافتگان به خدا و خداوند اجر پايداری شما را در راه ايمان تباه نگرداند كه خدا به خلق مشفق و مهربان است.» سوره مباركه بقره ، آيه 143
قبله مدينه آن چنان كه پيغمبر اكــــرم(ص) به سوی آن نماز خوانده است، تا امروز به حال خود باقی است و دانشمندان رياضی به نام با قواعد رياضی قبله مدينه را چنان يافتند كه رسول الله بدون آنها يافت و اين ممكن نيست مگر به وحی و الهام ملكوتی زيرا از مدينه تا مكه به مسافت قريب صد‌فرسنگ است و هيچ كس نقل نكرده است كه رسول‌الله به قواعد رياضی و آلات نجومی توسل جسته باشد.
منابع: آيت‌الله حسن حسن زاده آملی، تعيين سمت قبله مدينه توسط پيامبر اسلام(ص)؛ رسول محلاتی، زندگی حضرت محمد(ص)، پايگاه اطلاع‌رسانی www.irib.ir
مطالب مرتبط
