سیاستمداران در مسیر اخلاق محمدی باشند

یا رب به اهل بیت ندانم چه سان گذشت
آن روز شد عیان که رسول از جهان گذشت
(وصال شیرازی)
امروز بیش از هر زمانی ملت، سیاستمداران و دولتمداران ما نیازمند متخلق شدن به اخلاق محمدی هستند. در عزای آخرین رسول الهی بهترین راه ابراز تسلیت به پیشگاه مقدس امام زمان(عج) پیروی از منش و رفتار زیبای حضرت محمد(ص) در خدمت به مردم و اعتلای زندگی دوستداران پیامبر رحمت است.
رسول رحمت، حضرت خاتم‌الانبیاء محمدمصطفی(ص) آخرین دستورات رهایی‌بخش الهی و بالاترین مراتب معرفت و معنویت را برای همه اعصار برای بشریت به ارمغان آورده‌اند. دین او راه رحمت، بشارت، اخلاق، معنویت و عدالت است. دین بهروزی خلق در سایه رحمت خالق است. نبی مکرم اسلام(ص) جامع تعالیم، مراتب و مقامات انبیا و اولیای الهی‌ است و نام و راه آن حضرت تا ابد پایدار، فروزان و حیات‌بخش انسان‌ها و جوامع بشری است. جسم او از میان ما رفته است اما معجزه اخلاق و کتاب او در سایه منش رحمانی او جاودانه شده است. او قله رفیع انسانیت، آزادی و مهر است.
از دِرم‌هـا نــام شاهان برکََنند / نـام احمد تا ابد بر می‌زنند
نام احمد نام جمله انبیاست / چون که صـد آمد، نود هم پیش ماست
(مولوی، مثنوی معنوی، دفتر اول، ابیات 1105ـ 1106 )
خداوند در کلام الله مجید در سوره صف می‌فرماید: اسلام محمدی نورى است درخشان از جانب خداى سبحان، که کفار اهل کتاب می‌خواهند آن را خاموش کنند، ولى خدا نور آن را کامل می‌کند و اسلام محمدی خود را بر تمام ادیان غلبه می‌دهد؛ هر چند مشرکین نخواهند. محمدمصطفی(ص) همان  پیامبری است که عیسى بن مریم(ع) بنى اسرائیل را به آمدن او بشارت داد. پس بر مؤمنین است که  از او اطاعت کنند و در راه خدا، با اموال و جان خود جهاد کرده، رسول خدا را در دینش یارى کنند، تا خداى تعالى آنها را به سعادت برساند و یاری کند و در دنیا  و آخرت فتح و پیروزى نصیب آنها کند.
در سوره صف؛ به تسبیح و تقدیس خداوند، توبیخ کسانی که گفتارشان با کردارشان مطابقت ندارد، پیوستگی نهضت انبیاء و در طول بودن دین موسی و عیسی و محمد(ص)، پیروزی نهایی و قطعی اسلام محمدی و جهانگیر شدن نور آن، عبث بودن تلاش مخالفان برای جلوگیری از آن، تشویق انسان‌ها به ایمان به خدا، جهاد با مال و جان و انفاق در راه خدا که موجب آمرزش گناهان و سعادت دنیا و آخرت می‌شود، اشاره شده است. مهم‌ترین پیام وحی در سوره صف این است که: دین موسی و عیسی(ع) در طول دین محمد(ص) قرار دارد، نـه در عرض آن وَ اسلام محمدی کامل‌ترین و آخرین دین الهی است که همه پیروان راه حق، اعم از موسوی و عیسوی باید از آن تبعیت کنند تا به رستگاری کامل برسند.
حضرت مولانا جلال‌الدین مولوی عارف بزرگ جهان اسلام معتقد است از آن رو که هیچ پیامبری به اندازه حضرت محمد(ص) کاشف اسرار حق نشد و باب معرفت را به روی بشریت نگشود؛ جامعیت و خاتمیت انبیای الهی از جانب خدای حکیم به نام او ضرب شده است.
ختم‌هایی که انبیا بگذاشتند / آن به دین احمدی برداشتند
قفل‌های ناگشاده مانده بود / از کف اِنّـا فَتحنـــا بــرگشود
بهر این خاتم شدست او که به جـود/ مثــل او نه بـود و نه خواهند بود
چون که در صنعت بَرَد استاد دست/ نه تو گویی ختم صنعت بر تو است
در گشاد ختم‌ها تو خاتمی / در جهان روح‌بخشان حاتمی
هست اشارات محمد، المراد / کل گشاد اندر گشاد اندر گشـاد
(مولوی، مثنوی، دفتر6، ابیات 165-166، 171-174)
نبی‌اکرم  خواجه کائنات «نور اوّل» است. جهان در حکم کالبد و ایشان «روح جهان» است. حضرت رسول واسطه و مقصودِ وجود جمیع موجودات است. ایشان خُمی پیوسته و وابسته به دریای حق است. مقام و نیروی روحانی حضرت احمد  از جبرئیل امین نیز فراتر و والاتر است چنان که در شب معراج، از مرتبه سدرة المنتهی نیز گذر کردند.
اشاره به آیاتی از سورة نجم که فرموده است: «وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرى‏* عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهى» (نجم/ 13 و 14). و همچنین احادیثی که واقعه شگفت معراج پیامبر اکرم(ص) را بیان کرده است. «فقال جبرئیل تقدم یا رسول الله (ص) لیس لی أن أجوز هذا المکان و لو دنوت‏ أنملة لاحترقت» (بحارالأنوار ج‏18، ص382) برخی از شاعران بزرگوار چون مولوی و سعدی با توجه به این روایات آن را به نظم آورده‌اند. مولوی این گونه سروده است:
چون گذشت احمد ز سدره و مرصدش /وز مقـام جبرئیل و از حدش
گفت او را هین بپر اندر پی‌ام / گفت رو رو مــن حـریف تـــو نی‌ام
بــاز گفت او را بیا ای پرده سوز/ مـن به اوج خـود نرفتستـم هنوز
گفت بیرون زیـن حد ای خوش فــرِّ من/ گر زنم پری بســوزد پرِّ من
(مثنوی، دفتر چهارم، نمودن جبریل خود را به مصطفی به صورت خویش و ...، ابیات 46 به بعد).
شیخ سعدی نیز در ابیاتی این واقعه را این گونه به تصویر کشیده ‌است:
شبی بــرنشست از فلــک بـــرگـذشت/ به تمکیـن و جـاه از مَلَک بــرگذشت
چنان گرم در تیه قربت براند/ که در سدره جبریل از او بـاز ماند
الی آخر . . . . .
(بوستان سعدی، مثنوی در نعت سیدالمرسلین ، ابیات 15 به بعد)
حضرت محمد مصطفی(ص) «کشتیبان جهانیان» وَ شمع فروزان شب ظلم و جهالت است. بدون حمایت معنوی او، شیر نیز اسیر روبهان می‌شود.
هین قُم اللیل که شمعی ای همام     شمع، اندر شب بود اندر قیام
بی‌فروغت، روز روشن هم شب است     بی‌پناهت، شیر اسیر اَرنَب است
(مثنوی معنوی، دفتر چهارم، ابیات ۱۴۵۶ – ۱۴۵۷)
با رهبری و هدایت معنوی او، طریق نجات از سردرگمی‌ها و وصول به قله سعادت و حیات طیبه ممکن می‌شود.
ره شناسی می بباید با لُباب     هر رهی را خاصه انـدر راه آب
خیز بنگـر کاروان ره زده     هر طرف غولی است کشتیبان شده
(مثنوی معنوی، دفتر چهارم، ابیات ۱۴۵۹ – ۱۴۶۰)
او با فریادرسی آدمیان در هر دوجهان، بی دریغ به درراه ماندگان و گرفتاران یاری می‌رساند.
ناگهانی آن مُغیث هردو کَون     مصطفی پیدا شد از ره بهرِ عَون
(مثنوی معنوی، دفتر سوم، بیت ۳۱۳۲)
اخلاق محمدی خاتم الانبیاء(ص) معجزه بزرگ انسانی اوست. در برخورد با مردم و جامعه، قطب و شاهنشاه عالم ممکنات است. او دریای صفا و صمیمیت است وَ تندی و اخلاق ناپسند در وجود او راه ندارد.
راست فرموده با ما مصطفی     قطب و شاهنشاه و دریای صفا
(مثنوی معنوی، دفتر سوم، بیت ۲۱۹۶)
او دریای کرم است؛ با جامعه و مردم مهربان‌تر و مشفق‌تر از خودشان است.
راست می‌فرمود آن بحر کرم     بر شما من از شما مشفق‌ترم
(مثتوی معنوی، دفتر دوم، بیت۲۸۵۴)
خاتم الانبیاء حضرت محمد مصطفی(ص) «اسرافیل» است؛ با تعالیم و منش رحمانی خود، جامعه و بشریت را احیا می‌کند.
خیـز در دَم تـو به صورِ سهمناک      تا هزاران مُرده بر رُویَد ز خاک
چون تو اسرافیل وقتی، راست خیز     رستخیزی ساز، پیش از رستخیـز
(مثنوی معنوی، دفتر چهارم، ابیات ۱۴۷۸- ۱۴۷۹)
او با خُلق عظیم خویش وَ به واسطه اخلاق پسندیده‌اش همگان را مجذوب می‌ساخت؛ زیرا ملکه شدن صفات و خصایل حمیده در وجود مبارک او، حاصل واصل شدن روح بزرگش به بارگاه حضرت حق جلّ جلاله و مقام صدق الهی بود. وَ إنَکَ لَعَلی خُلُقٍ عًظیم. (سوره القلم، آیه ۴)
وان عظیم الخُلق او، کان صفدر است     بی تغیّر مقعد صدق اندر است
(مثنوی معنوی، دفتر چهارم، بیت ۳۷۸۹)
خداوند در بیان این منش ایشان می‌فرماید: پس به برکت رحمت الهی، با آنان نرمخو و پرمهر شدی و اگر تندخو و سخت دل بودی قطعاً از پیرامون تو پراکنده می‌شدند. پس، از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و در کارها با آنان مشورت کن و چون تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن، زیرا خداوند توکل‌کنندگان را دوست می‌دارد. (آل عمران، آیه 159)
حضرت محمد(ص) محسن، نرم‌خو، نرم دل و اهل رافت و بخشش و اعتدال بود. آخرین رسول الهی اهل اسراف و زیاده روی (انعام/141؛ اعراف/13) یا تبذیر و ریخت و پاش (اسراء/72) نبود و همواره بر عدالت و اعتدال عمل می‌کرد و فرمان می‌داد (مائده، آیه8؛ انعام، آیه152) حتی اگر به ضرر خودش یا خویشان خودش بود. امتی که ایشان می‌خواست بسازد امت میانه رو بود که هرگز از دایره عدالت و میانه روی بیرون نمی‌رود. (بقره/143)
امروز بیش از هر زمانی ملت، سیاستمداران و دولتمداران ما نیازمند متخلق شدن به اخلاق محمدی هستند. اگر کسی در عزای آخرین رسول الهی است بهترین راه ابراز تسلیت به پیشگاه مقدس امام زمان(عج) پیروی از منش و رفتار زیبای حضرت محمد در خدمت به مردم و اعتلای زندگی دوستداران پیامبر رحمت است.
بی فروغت، روز روشن هم شب است     بی پناهت، شیر اسیر اَرنَب است
دکتر سید سلمان صفوی
منبع: روزنامه اعتماد، 29 آذر 1393