در پژوهش نباید به دنبال روش آسان بگردیم/ تاریخ مصرف استراتژی سکوت تمام شده است
گروه دانشگاه: وقتی می‌خواهیم کاری را انجام دهیم معمولاً از راهش وارد نمی‌شویم؛ باید به این نکته توجه کرد که برای امور مهم نباید به دنبال راه‌های آسان گشت؛ روش‌شناسی یعنی اینکه دقیقاً چه راه‌هایی را باید رفت تا به یک روش درست رسید.
به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن (ایکنا)، احمد پاکتچی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع)، شب گذشته، 13 دی‌ماه، در همایش مطالعات میان‌رشته ای قرآن کریم با موضوع روش‌شناسی پژوهش‌های میان‌رشته‌ای قرآن به ایراد سخن پرداخت.
پاکتچی پیرامون بحث روش‌شناسی گفت: در آغاز سال 2015 میلادی هستیم و در عصری که تمدن‌های مختلف با هم در حال داد و ستد هستند. چیزی که در حوزه مواجهه مسلمانان با فرهنگ مدرن غربی اتفاق افتاده است، در مباحث فرهنگی تحت عنوان احساس ناامنی نام برده می‌شود.
وی افزود: در این زمینه سه رفتار مسئله‌دار و یک رفتار قابل پیشنهاد ذکر می‌شود. یکی از رفتارهای مسئله‌دار سکوت است، رفتار دیگر کاسه داغ‌تر از آش شدن است. رفتار بعدی، جبران است. کسی که این کار را می‌کند می‌خواهد بازی را به هم بزند. رفتار چهارم این است که فرد سعی می‌کند جایگاه خود را پیدا کند و این فردی است که در وضعیت امن قرار می‌گیرد.
این استاد دانشگاه با اشاره به وضعیت ایران در طی دو قرن گذشته گفت: موقعیت ما در طول دو قرن گذشته این بوده است که به جهانی دعوت شده‌ایم که ما به اندازه کافی در موقعیت مناسب نبوده‌ایم. یکی از رفتارهایی که در طول دو قرن گذشته اتخاذ شد، سکوت بود و دنیا را به اهل آن واگذار کردیم. تاریخ مصرف این برخورد گذشته است.
وی افزود: نوع دوم برخورد این است که جلوتر از دیگران حرکت کنیم. در طول 100 سال گذشته اندیشمندان متعددی داشته ایم که در مسیر قرآن‌گرایی و علم‌گرایی از دیگران جلوتر حرکت کرده‌اند. برخورد نوع سوم نیز این است که بخواهیم بازی را به هم بزنیم. برخوردی است که خواهان دارد و در جریان‌های سلفی تندرو آن را مشاهده می‌کنیم و می‌خواهند قواعد خودشان را پیش ببرند.
پاکتچی عنوان کرد: راه قابل پیشنهاد که راه فرد فهیم است، این است که باید جایگاه خودمان را پیدا کنیم. ذخیره عظیمی به نام قرآن و اسلام داریم. سرمایه عظیمی از وحی در اسلام نهفته است و باید بدانیم از این سرمایه چگونه استفاده کنیم و در دنیای موجود موقعیت خودمان را تشخیص دهیم.
وی با تأکید بر اینکه باید علوم روز دنیا و همچنین قرآن را بهتر بشناسیم، گفت: دو نگرانی در این مسیر دارم. اول اینکه به خودمان و دیگران دروغ بگوییم و ادعای کاری را کنیم که از ما برنمی آید. ادعا کنیم که کار پژوهشی می‌کنیم اما در واقع نیست و در حقیقت تفسیر به رأی است. در سطح پیچیده‌تری حتی نگرش‌های سلفی به دنبال این هستند که از همه مظاهر دنیای مدرن صرف نظر کنند و می‌گویند ما فقط می‌خواهیم به آنچه سلف صالح گفته رجوع کنیم. این هم می‌تواند یک مدل اخباری در شیعه داشته باشد.
پاکتچی عنوان کرد: برای امور مهمی که می‌خواهیم دست پیدا کنیم نباید به دنبال راه‌های آسان بگردیم. نگرانی دومم نیز این بابت است که ما می‌خواهیم کاری را انجام دهیم اما از راهش وارد نمی‌شویم. دستور «ادخلوها من ابوابها» را رعایت نمی‌کنیم. چیزی که مربوط به شناختن راه‌ها می‌شود اسم جدیدش همان روش‌شناسی است. روش‌شناسی یعنی دقیقاً چه راه هایی را باید رفت تا به یک روش درست رسید.
