نگاه جمهوری اسلامی به وحدت، ابزاری یا اصولی؟/ تبیین «روح پایمردی» در سیاست منطقه‌ای ایران
گروه سیاسی: عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی درباره شبهه برخی در دنیای عرب نسبت به نگاه ابزاری ایران نسبت به وحدت دنیای اسلام گفت: سیاست‌های ۳۵ سال گذشته ایران در منطقه نشان می‌دهد که راهبردهای ایران همواره ثبات محور، وحدت‌آفرین و ضد تندروی بوده است.
حشمت الله فلاحت‌پیشه، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به مناسبت هفته وحدت اسلامی درباره موانع و فرصت‌های تحقق وحدت امت اسلامی با توجه به شرایط امروز کشورهای اسلامی به ویژه در منطقه خاورمیانه گفت: امروز دنیای اسلام در اوج تفرقه به سر می‌برد ولی این به معنای پایان امید به تحقق وحدت در دنیای اسلام نیست.
لوث شدن کاربرد ابزارهای ضد وحدت از سوی ارتجاع منطقه در نزد ملت‌ها
وی درباره دلایل وجود امید به تحقق وحدت گفت: این به آن دلیل است که عوامل ضد وحدت در دنیای اسلام تا به امروز حداکثر تلاش‌های خود را برای شکل نگرفتن وحدت به کار گرفته‌اند و در این راه از تمام توان پولی، مالی و حتی وابستگی‌های سیاسی ـ اطلاعاتی خود بهره جسته‌اند تا مانع تحقق وحدت در جهان اسلام شوند.
فلاحت‌پیشه افزود: منتهی واقعیت این است که کاربرد این ابزارها و سیاست‌ها به حدی در دنیای اسلام لوث شده است که مشاهده می‌کنیم این سیاست‌ها روز به روز با مخالفت مردم خود این کشورها مواجه می‌شود.
استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی اظهار کرد: من وقتی از عوامل و ابزارها صحبت می‌کنم منظور ارتجاع عرب و محافظه‌کاری در دنیای عرب است که در گذشته در قالب دولتی سعی می‌کرد مانع وحدت در دنیای اسلام شود و امروز در قالب تروریسم در جهت تفرقه‌افکنی و خصومت‌زایی در منطقه گام برمی‌دارد.
این نماینده سابق مجلس عنوان کرد: روی آوردن به تروریسم از سوی ارتجاع عرب، خود گواهی بر آن است که ابزارهای ضد وحدت آنها در نزد ملت‌ها جایگاهی ندارد و کارکرد خود را از دست داده است.
تقسیم‌بندی بازیگران اصلی منطقه براساس معیار وحدت
وی در ادامه با تقسیم‌بندی بازیگران اصلی در منطقه حول موضوع وحدت گفت: یک دسته قاطبه ملت‌های مسلمان در کشورهای مختلف هستند که واقعا روح حاکم بر آنها رسیدن به وحدت است و به شدت از شرایط کشتار درونی در دنیای اسلام و تفرقه‌های موجود منزجر می‌باشند.
فلاحت‌پیشه ادامه داد: بازیگر دیگر دولت‌ها هستند که خود به دودسته تقسیم می‌شوند؛ یک سری دولت‌هایی که سیاست وحدت در دنیای اسلام را دنبال می‌کنند که در رأس آنها جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و بعضی کشورهای دیگر مانند عراق، لبنان و سوریه نیز از تحقق وحدت حمایت می‌کنند و همچنین در روند بیداری اسلامی شاهد هستیم که برخی زمامداران در کشورهای دیگر اسلامی بر سر کار آمده‌اند که خواهان وحدت هستند.
وی ابراز کرد: دسته دوم، دولت‌ها و حاکمان مرتجع منطقه هستند که می‌دانند تحقق وحدت به معنای پایان قدرت انحصاری و موروثی آنهاست و به همین دلیل به شدت سیاست‌های ضد وحدت در جهان اسلام را پیگیری می‌کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی تروریست‌ها را سومین دسته بازیگران منطقه‌ای دانست و گفت: تروریست‌ها، کسانی هستند که به استخدام مثلث حکام مرتجع عرب، صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها درآمده‌اند و این مثلث، آنها را در منطقه به کار گرفته تا سیاست‌های افراطی و ضد وحدت خود را از کانال آنها عملیاتی سازد.
وی تأکید کرد: تروریست‌ها به شدت به دنبال یارگیری از میان ملت‌های مسلمان هستند، کما اینکه می‌بینیم این سیاست را زمانی طالبان و القاعده دنبال می‌کردند و امروز نیز داعش در پیش گرفته است و جوانانی از 83 کشور دنیا را با وعده‌های پولی، مالی، فکری و حتی جنسی به خود جذب می‌کنند.
فلاحت‌پیشه خاطرنشان کرد: اما واقعیت این است که با جنایاتی که داعش صورت داد، با افشای ارتباطات اطلاعاتی مرتجعین با رژیم صهیونیستی و ایفای نقش موساد و برخی سرویس‌های اطلاعتی غربی در این رابطه اکنون این مثلث شوم هم به پایان قدرت و اقتدار خودش رسیده است و ملت‌های مسلمان به همراه برخی سیاستمداران، نخبگان، علما و روشنفکران مسلمان که نگران این فضای تفرقه و نزاع در دنیای اسلام هستند در آینده می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌تری ایفا کنند.
افزایش موج دموکراسی‌خواهی در منطقه، کاهش نقش مثلث شوم تفرقه‌ساز و افزایش زمینههای وحدت
فلاحت‌پیشه درباره نقش افزایش حرکت‌های موکراسی‌خواهانه در کشورهای اسلامی با فراهم‌ترشدن زمینههای وحدت امت اسلامی گفت: به اعتقاد من به میزانی که دموکراسی‌سازی و آزادی‌های سیاسی در کشورهای اسلامی بیشتر شود و بیداری اسلامی منجر به تشکیل حکومت‌های مردم‌نهاد شود به همان میزان از نقش مثلث شوم ارتجاع عرب، صهیونیست‌ها و امریکایی‌ها کاسته می‌شود و در این مسیر مسلمانان و دولت‌های اسلامی می‌توانند براساس یک سری اصول و چارچوب‌های اعتقادی مشترک به وحدت دست پیدا کنند.
ثبات‌محوری وحدت‌آفرینی؛ راهبرد همیشگی ایران در منطقه
این کارشناس مسائل بین‌المللی درباره شبهه برخی در دنیای اسلام و برخی دولتمردان عرب نسبت به اینکه جمهوری اسلامی ایران نگاه ابزاری و تاکتیکی به مقوله وحدت دارد، گفت: تحولات عراق، لبنان، سوریه و فلسطین و سایر کشورهای اسلامی نشان داده است که جمهوری اسلامی ایران در عمل هم خواهان وحدت است.
فلاحت‌پیشه اظهار کرد: اگر ما در طول 35 گذشته سیاست‌های جمهوری اسلامی نسبت به تحولات منطقه و نوع ایفای نقش ایران در این تحولات را بررسی کنیم مشاهده می‌کنیم همواره راهبردهایی که ایران دنبال می‌کرده است راهبردهای ثبات محور، وحدت‌آفرین و ضد تندروی بوده است.
وی ادامه داد: از طرفی اگر به راهبردهای همین منتقدان راهبردهای جمهوری اسلامی ایران در منطقه بنگریم متوجه می‌شویم راهبردهای آنان به شدت تنازع‌آفرین، تفرقه‌زا و خونین بوده است و حتی منجر به تخریب چهره اسلام و کشورهای اسلامی در دنیا شده است.
ضرورت تبیین «روح پایمردی» در سیاست منطقه‌ای ایران در قالب دیپلماسی عمومی
استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی تصریح شد: من معتقدم اگر در قالب دیپلماسی عمومی فقط تاریخ مناسبات سیاسی ایران با کشورهای منطقه تبیین شود آنگاه مشخص می‌شود که جمهوری اسلامی ایران اصل وحدت را براساس یک «روح پایمردی» دنبال کرده ومی‌کند.
وی در تشریح مفهوم «روح پایمردی» در سیاست منطقه‌ای ایران گفت: یعنی مشاهده می‌شود که ایران حتی حاضر شد بارها از منافع ملی خودش به خاطر وحدت و ثبات در دنیای اسلام بگذرد و آخرین نمود این مسئله در عراق مشاهده شد. امروز در عراق رهبران قبایل و طوایف سنی به اندازه رهبران شیعی از حضور و نقش پایمدارانه ایران قدردانی می‌کنند و معتقدند که ایران در عراق نقش ثبا‌ت‌ساز را ایفا کرده است. در حالی که برخی دولت‌های مرتجع عرب به ویژه عربستان نقش تفرقه‌ساز را در عراق دنبال می‌کنند.
فلاحت‌پیشه در پایان عنوان کرد: واقعیت این است که اگر ما راهبرد کلی ایران با دولت‌های مرتجع عرب در عراق را مقایسه کنیم می‌بینیم که ارتجاع عرب در راستای سیاست ضد وحدت خود حاضر است تا جایی پیش برود که امروز به شدت به دنبال تقسیم و تجزیه عراق به سه منطقه یا کشور است؛ تقسیمی که حداقل منجر به کشتار میلیونی در عراق خواهد شد. اما ایران تنها کشور قدرتمند در منطقه است که به طور جدی حفظ تمامیت ارضی عراق را در دستور کار خودش قرار داده است.
