قرائت پیام مراجع عظام در اجلاس هامبورگ/ قرآن صلح را خیر مطلق شمرده است
شعب خارجی: پیام‌های چهار مرجع تقلید شیعه حضرات آیات جوادی آملی، جعفر سبحانی، ناصر مکارم شیرازی و صافی‌گلپایگانی در چهارمین اجلاس اتحادیه اروپایی علما و تئولوگ‌های شیعه در مرکز اسلامی هامبورگ قرائت شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) شعبه اروپا، متن پیام مرجع عالیقدر شیعه حضرت آیت‌الله العظمی جوادی آملی(دامت برکاته) به چهارمین اجلاس اتحادیه اروپایی علما و تئولوگ‌های شیعه بدین شرح است:
بسم اللّه الرحمن الرحیم
«الحمد لله ربّ العالمین و صلّی الله علی جمیع الأنبیاء و المرسلین و الائمه الهداة المهدیین سیّما خاتم الانبیاء و خاتم الاوصیاء علیهم آلاف و تحیة والثناء بهم نتولّی و من أعدائهم نتبرّء الی الله».
مقدم شما بزرگواران و حضّار ارجمند را گرامی می‌داریم و از برگزارکنندگان این همایش وزین حق‌شناسی می‌کنیم و توفیق همگان را که در ارائه مقال یا ارائه مقالات تلاش و کوشش کردند، از خدای سبحان مسئلت می‌کنیم!
محور بحث صُلح و امنیت جهانی از منظر اسلام است. مستحضر هستید که اسلام پیام خدا را به جامعه بشری ابلاغ می‌کند. مهم‌ترین پیامی که اسلام از خدای سبحان به جامعه بشری انتقال داده است، همان نظام اَحسن است که فرمود: ﴿الَّذی أَحْسَنَ کُلَّ شَیْءٍ خَلَقَهُ﴾؛ هم اصلِ هستی را خدا افاضه کرده است که ﴿اللَّهُ خالِقُ کُلِّ شَیْءٍ﴾ و هم حُسن این نظام را خدا عطا کرده است که فرمود: ﴿أَحْسَنَ کُلَّ شَیْءٍ خَلَقَهُ﴾. نظامی اَحسن است که در آن صلح حاکم، امنیّت محفوظ و امانت محترم باشد. جامعه جنگجو، جامعه ویران‌شده است. جامعه بی‌امنیت و بی‌امانت در آستانه سقوط است.
وقتی ذات اقدس الهی به برکت کعبه نعمت ویژه‌ای که به سرزمین مکّه داد بیان می‌کند، می‌فرماید: ﴿فَلْیَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَیْتِ الَّذی أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَ آمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ﴾؛ خدا به برکت کعبه که قبله و مطاف مسلمین و سرزمین وحی است، امنیت و صلح را برقرار کرده است: ﴿آمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ﴾. ملّتی که راه کسی را نمی‌بندد و بیراهه نمی‌رود، چنین ملّتی از نعمت صلح برخوردار بوده و به نعمت امنیت متنعّم است. دین، ما را به همین امور دعوت کرده است، اگر نظام اَحسن را از ما طلب کرد، نظامی اَحسن است که در آن خونریزی نباشد،امنیت باشد.
قرآن کریم بین مردان طاغی و مردان باتقوا تقابل انداخت و فرمود: برخی اهل طغیان هستند، برخی اهل تقوا هستند؛ مردان باتقوا صلحطلب و امنیت‌طلب هستند، مردان باطغیان ﴿إِذا دَخَلُوا قَرْیَةً أَفْسَدُوها وَ جَعَلُوا أَعِزَّةَ أَهْلِها أَذِلَّةً﴾؛ خاصیّت ملوک و ریاست‌مداران طغیان، همین است که در صدد تعدّی هستند، یک؛ وقتی تعدّی کردند، آن سرزمین را به ویرانه تبدیل می‌کنند، دو؛ امّا مردان باتقوا نه تعدّی می‌کنند، نه اگر وارد سرزمینی شدند، اجازه ویران‌گری می‌دهند.
کار تکفیری و سَلفی و داعشی کار اسلام نیست، کاری که بر خلاف صلح و امنیت منطقه است، کار اسلام نیست. قرآن کریم که ﴿إِنَّ الْمُلُوکَ إِذا دَخَلُوا قَرْیَةً أَفْسَدُوها وَ جَعَلُوا أَعِزَّةَ أَهْلِها أَذِلَّةً﴾ را بازگو می‌کند و آن را طرد می‌کند؛ در قبال آنان، مردان باتقوایی که ﴿أَ فَمَنْ أَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلی تَقْوی﴾ را ارائه می‌کند، تا بتواند بر اساس تقوا، یک جامعه اهل صلح، جامعهٴ اهل امنیت و امانت را بسازد. نمونه‌هایی که قرآن کریم از ره‌آورد انبیای الهی بازگو می‌کند، آن است که اینها حامیان و حافظان نظام اَحسن هستند؛ جریان داوُد(سلام‌الله علیه) و جریان سلیمان(سلام‌الله علیه) را ارائه می‌کند که اینها رهبران انقلابی بودند و انقلاب کردند، نظام نو آوردند، نظام فرسوده طغیان را از بین بردند: ﴿وَ قَتَلَ داوُدُ جالُوتَ﴾ شد. آن‌گاه خدای سبحان به این داوُد نعمت‌های فراوانی مرحمت کرد که بخشی از آنها علمی است و قابل دسترسی دانشوران است، برخی از آنها فوق علم است که قابل دسترسی نیست، یعنی راه فکری و علم حصولی ندارد، بلکه به قِداست روح وابسته است. ولایت از این سنخ است، معجزه و کرامت غیبی از این سنخ است که راه فکری ندارد، چون از سنخ علم حصولی نیست، به قداست روح وابسته است. آنجا که دعا مستجاب است، آنجا که کسی بتواند مُرده‌ای را زنده کند و مانند آن، این کار عقل نظری و اندیشه‌گر نیست، این به قداست روح وابسته است.
در جریان داوُد(سلام الله علیه) که رهبری انقلاب را به عهده داشت، خدای سبحان فرمود: ﴿وَ أَلَنَّا لَهُ الْحَدیدَ﴾؛ در کنار ﴿وَ عَلَّمْناهُ صَنْعَةَ لَبُوسٍ لَکُمْ﴾ فرمود: ما به داوُد قدرتی دادیم که آهن سرد و سخت در دست او مثل موم نرم می‌شد؛ این کار چون به قداست روح وابسته است، از آن تعبیر به علم نکرد، نفرمود ما تعلیم دادیم که این آهن سرد و سخت را مثل موم نرم کند، نفرمود: «و علّمناه الانة الحدید»، زیرا نرم‌کردن آهن، کار علمی نیست؛ یعنی راه فکری ندارد که انسان بپرسد، شما چگونه با دست، آهن را مثل موم نرم می‌کنید! به قداست روح وابسته است؛ لذا از سِنْخ علم حصولی و درس و بحث نیست؛ ولی وجود مبارک داوُد که رهبر انقلاب بود و حکومتی تشکیل داد، با این قدرت غیبی و الهی توانست بر آهن مسلّط شود، از این آهن بهرهٴ صلح و امنیتی برد، نه جنگ و خونریزی؛ با این هنر غیبی و قداست روحی زِره بافت، نه دشنه و شمشیر و تیر و نیزه: ﴿وَ عَلَّمْناهُ صَنْعَةَ لَبُوسٍ لَکُمْ﴾؛ ما به او آیین زره‌بافی یاد دادیم. معنای این آن است که انسان باید قدرت را در راه صلح به کار ببرد، نه جنگ؛ در راه امنیت به کار ببرد، نه هرج و مرج و خونریزی؛ این یک اُسوه‌ای است برای همه ما.
جریان سلیمان(سلام‌الله علیه) که جزء بخشش‌های الهی بود به داوُد که فرمود: ﴿وَ وَهَبْنا لِداوُدَ سُلَیْمانَ﴾؛ سلیمان(سلام‌الله علیه) «هِبةالله» بود به داوُد(سلام‌الله علیه). این بخشش و عطیهٴ الهی حکومتی تشکیل داد که کم‌نظیر بود: ﴿لَا یَنْبَغِی لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدِی﴾؛ این حکومت کم‌نظیر سلیمانی، قدرت‌های فراوانی را زیرمجموعه خود داشت که تسخیر امور حتی میسور بسیاری از سلاطین نبود و نیست، لکن بهره‌ای که از آن قدرت مرکزی می‌برد، همان صلح و امنیت بود، او توانست از آن قدرت مرکزی ظروف‌های فراوان و رفع نیازها و مانند آن استفاده کند؛ هرگز از قدرت مرکزی سوء استفاده‌ای نداشت، ابزار خونریزی نساخت، ابزار سلامت و صلح ساخت، پس این پدر و پسر که هر دو جزء رهبران الهی بودند، حکومتی تشکیل دادند و امور نظامی را رهبری می‌کردند، هر کدام به نوبهٴ خود از ساختار کارهای جنگی و خونریزی، برخلاف امنیت و امانت؛ هرگز استفاده نکردند.
نتیجه این‌که رهبران الهی برابر ندای خدای سبحان که فرمود: ﴿وَ اللَّهُ یَدْعُوا إِلی دارِ السَّلامِ﴾؛ جامعه را به سِلم و سلامت و صلح و سازش سوق می‌دهند، رهبرانی هم که به حکومت رسیدند و انقلاب را رهبری کردند، آنها منزّه بودند از گزند کارهای خون‌ریز و کارهای ناامن هم تمام کارهای خود را در مسیر صلح و امنیت پیاده کردند هم دیگران را به این راه دعوت کردند.
امیدوار هستیم جهان کنونی ـ غرب و شرق ـ به سَمت صلح و امنیت حرکت کنند، خطر داعشی و امثال داعشی به خود آنها برگردد و نظام‌های الهی مشمول ادعیهٴ خاصِّ ولیِّ عصر(ارواحنا فداه) باشند!
مجدداً مقدم همه شما بزرگواران را گرامی می‌دارم و از برگزارکنندگان این همایش وزین حق‌شناسی می‌کنم.
«غفر الله لنا و لکم و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته»
پیام حضرت آیت‌اللّه العظمی سبحانی(دامت برکاته):
بسم اللّه الرحمن الرحیم
صلح و صفا از مفاهیم ارزشمند اسلام است که کتاب و سنت در شرایط خاصى بر آن دعوت کرده است، گاهى صلح در محیط کوچکى انجام مى‌گیرد مانند صلح میان دو برادر یا دو خانواده، امیرمؤمنان(ع) درباره اهمیت برقرارى صلح و دوستى میان دو متخاصم چنین مى‌فرماید:
«وَصَلاَحِ ذَاتِ بَیْنِکُمْ، فَإِنِّی سَمِعْتُ جَدَّکُمَا(ص) یَقُولُ: «صَلاَحُ ذَاتِ آلْبَیْنِ أَفْضَلُ مِنْ عَامَّةِ الصَّلاَةِ وَالصِّیَامِ».
«من شما فرزندانم را سفارش مى‌کنم که براى برقرارى صلح میان دو متخاصم کوشش کنید، چه، من از جد شما پیامبر اکرم(ص) شنیدم، فرمود: صلح و صفا میان دو متخاصم از یک سال نماز و روزه برتر است».
گاهى دایره صلح بین دولتها و ملتهاست، اسلام علاقمند است تمام ملّت‌ها با داشتن ایده‌هاى مختلف زیر خیمه صلح و برابرى به سر ببرند، تا آنجا که پیامبر(ص) در سرزمین «حدیبیه» خودگذشتگى عظیمى از خود نشان داد و پیمان صلح را امضاء کرد و میوه شیرین آن را بعدها چید و به آیه کریمه (وَالصُّلْحُ خَیر) تحقق بخشید. امروز قدرت‌هاى بزرگ، حفظ شخصیت و ملّیت خود را در سایه سلاح و ابزار جنگى مى‌دانند، در حالى که همین ابزار امنیت‌آفرین نیست، امنیت در چین شرایطی بسان امنیت در دوران جاهلیت است که امیرمؤمنان فرمود: «وَشِعَارُهَا آلْخَوْفُ، وَدِثَارُهَا السَّیْفُ».
«لباس زیرین آنها ترس و لباس رویین آنان شمشیر بود، یعنى در باطن مى‌ترسیدند و به سلاح مجهز مى‌شدند». انسان گل سرسبد عالم آفرینش است و مصداق آیه (وَلَقَدْ کَرَّمْنا بَنى آدَم) مى‌باشد، چرا باید بر اثر خودخواهى‌ها گرانبهاترین مظهر خلقت، قربانى خودخواهى‌ها شود. در این صورت لازم است خردمندان جهان، و اندیشمندان بزرگ ملل عالم، با تشکیل همایش‌هاى علمى و فکرى به دور از سیاست در دعوت به صلح و صفا پیشگام باشند، تا همگان با قلبى آرام و فکرى آزاد به زندگى ادامه دهند.
امیرمؤمنان على‌بن ابى‌طالب(ع) براى همگان اسوه است او از این که یک زن غیر مسلمان در دوران حکومت او از طرف مخالفان، مظلوم واقع شده اظهار تأسّف مى‌کند و مى‌گوید: «وَلَقَدْ بَلَغَنِی أَنَّ الرَّجُلَ مِنْهُمْ کَانَ یَدْخُلُ عَلَى آلْمَرْأَةِ آلْمُسْلِمَةِ، وَآلاُخْرَى الْمُعَاهَدَةِ، فَیَنْتَزِعُ حِجْلَهَا وَقُلْبَهَا وَقَلاَئِدَهَا وَرُعُثَهَا، مَا تَمْتَنِعُ (تمنع) مِنْهُ إِلاَّ بِالاِسْتِرْجَاعِ وَالاِسْتِرْحَامِ».
«به من خبر رسید که سربازان معاویه در نقطه‌اى از نقاط عراق وارد خانه‌هاى مردم شده‌اند و از زنان مسلمان و کتابى زیورآلات و وسایل زندگى آنان را ربوده‌اند».
او امامى است که براى استاندار مصر سفارش مى‌کند که از همه طبقات حمایت کند همچنین مى‌گوید انسان‌هاى مصر «إِمَّا أَخٌ لَکَ فِی الدِّینِ، أَوْ نَظِیرٌ لَکَ فِی آلْخَلْقِ»، «یا برادر دینى تو هستند یا در انسانیت با تو شریک‌اند».
آقایانى که در این همایش گرد آمده‌اند پیام همایش را به سران دولتها برسانند و بگویند شما اثر جنگ و خون‌ریزى را از دو جنگ بین‌المللى آزمودید که نتیجه‌اى جز ویرانگرى نداشت. بیایید صلح و دوستى را بیازمایید، در کنار همدیگر بنشینید با یک رشته تصمیمات منافع همه ملت‌ها را یکسان در نظر بگیرید و رأفت و محبّت را جایگزین عداوت و دشمنى قرار دهید.
اینجانب از این راه دور این تشکل علمى را پیرامون «ضرورت صلح و امنیت جهانى از دیدگاه اسلام» تبریک مى‌گویم و امید دارم ان شاءالله مقالاتى که مطرح مى‌شود نتایج آن به سمع بزرگان کشورها برسد تا روشن شود اسلام طرفدار صلح پایدار و مستمر است، صلحى که منافع همه طبقات را تأمین کند.
و لذا در آیه کریمه مى‌فرماید : (وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُوْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا).
در پایان از همه افرادى که در این همایش حضور دارند تشکر و سپاسگزارى نموده بالأخص از اعضاى محترم هیئت رئیسه و رئیس و نائب رئیس آن اتحادیه، صمیمانه متشکرم.
قم ـ جعفر سبحانى
مؤسسه امام صادق(ع)
21/3/1394
پیام حضرت آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی(دامت برکاته):
بسم اللّه الرحمن الرحیم
قال الله تبارک و تعالی: «إِنَّ هذِة أُمَّتُکُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّکُمْ فَاعْبُدُون»
عرض سلام و ادب و احترام به حضرات علماء و روحانیون و مبلغین عالی‌مقامی دارم که در این اجلاسیه باشکوه تشریف دارند.
حقیر در درجه اول بسیار خرسند هستم که آقایان علماء با یکدیگر اتحاد و اتفاق نظر داشته و چنین جلسات بزرگی را تشکیل داده و با هم در امور مختلف به خصوص مشکلات فعلی جهان اسلام، تبادل آرا و انظار دارند؛ اینجانب فرصت را غنیمت شمرده، چند نکته را به عرض عزیزان می‌رسانم:
همان‌طور که همه می‌دانیم رسالت دین مقدّس اسلام، رسالت جهانی و فراگیر همه زمان‌ها و مکان‌ها می‌باشد؛ «یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنِّی رَسُولُ اللهِ إِلَیْکُمْ جَمیعاً»
پیام قرآن و صدای اسلام و ندای آسمانی توحید، اختصاص به یک زمان و مکان ندارد. این، پیام فطرت و پیام جان بشریت و پیام معنویت است که زمان و مکان را درنوردیده و برای ابد و همیشه، زنده و تازه و پویا و سازنده می‌باشد.
کرامت انسان، مساوات اسلام، توحید و عدالت اسلام، دعوت به صدق و صفا و راستی و محبّت به یکدیگر، و دوری از کینه و حسادت و دشمنی با ظالم و ستمگر و حمایت از مظلوم و محرومین و ایجاد مدینه فاضله‌ی انسانی، همه و همه از پیام‌های حیات‌بخش اسلام و قرآن کریم است که فطرت پاک انسانی، همیشه آنها را خواهان است.
اگر اسلام امروز چنان پیشرفت دارد و دل‌های مردم آگاه و عالم را تصرّف نموده و قرآن کریم این همه جاذبه دارد که دانشمندان بزرگ در مقابل آن سر تعظیم فرود می‌آورند، همه به این جهت است که اسلام، دین عقل و منطق و استدلال و برهان است؛ دینی است که مردم را به تفکّر و تدبّر و اندیشه دعوت می‌نماید و برای عالم و علم، ارزش بسیار زیادی قائل است، اسلام، هرگز از علم و عقل و تدبّر و اندیشه و فطرت پاک جدا نبوده و نیست.
و امروز شما عزیزان و مبلّغین بزرگ که با هم‌اندیشی و هم‌فکری در این جلسه نورانی تشریف دارید، موفقیت خود را مدیون این پیام‌های بزرگ قرآن و معارف نورانی مکتب اهل البیت علیهم السلام می‌دانید.
شما در همه‌جا می‌توانید با عزّت و عظمت و سربلندی راه بروید و در دانشگاه‌ها و مراکز علمی و تحقیقاتی شرکت کنید و بر دیگران فخر داشته باشید، چون مکتبی که آن را ترویج می‌کنید، مکتب حیات‌بخش انسان‌ها، و مکتب فکر و عقل و فطرت است.
امّا متأسفانه باید گفت چقدر عده‌ای از خرد دور و از خدا بی‌خبر و از اسلام رانده‌شده، به این دین حنیف ضربه زدند و چهره‌ی رحمانی آن را به چهره‌ی خشونت‌طلبی و ظلم و قتل و غارتگری تبدیل نمودند!
چقدر انسان‌های پاک و مظلومی را که سرمایه بزرگ علمی و فکری داشتند و عقیده و دین‌شان پاک و بی‌آلایش بود را کشتند و بزرگ‌ترین ستم را به اسلام و بلکه جهان انسانیت وارد نمودند و می‌نمایند.
وظیفه بزرگ شما مبلّغین عالی‌مقام این است که چهره‌ی رحمانی اسلام را به جهانیان معرّفی نمایید و از چنین انسان‌نماهایی بیزاری بجویید و اعلام نمایید که اینها نه تنها با اسلام قرابتی ندارند، بلکه از آیین رحمت و محبّت و صفا و صمیمیت اسلامی، هزاران فرسنگ فاصله دارند.
عزیزان من!
حضور شما در اروپا و قارّه‌‌های دیگر، همه مغتنم است؛ قدر خودتان را بدانید و بر این نعمت بزرگ الهی شاکر باشید که پیامبر اکرم( صلی‌اللّه علیه و آله) فرمودند: «وَ ایْمُ اللهِ لَأَنْ یَهْدِیَ اللهُ عَلَى یَدَیْکَ رَجُلًا خَیْرٌ لَکَ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَیْهِ الشَّمْسُ»
ان‌شاء اللّه تعالی مورد نظر شریف حضرت ولی‌الله الاعظم ارواح العالمین له الفدا بوده و مشمول لطف و عنایات آن امام رئوف و مهربان باشید.
و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته
24شعبان المعظم 1436
لطف‌الله صافی
پیام حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(دامت برکاته):
بسم اللّه الرحمن الرحیم
«قبل از هر چیز تشکیل این جلسه با شکوه را با حضور شما اندیشمندان و فرهیختگان از نقاط مختلف اروپا که برای یکی از مهم‌ترین مسائل سرنوشت‌ساز جهان بشریت انجام‌شده را به همه شما حضّار محترم و عزیز تبریک می‌گویم و امیدوارم بتوانید در این جهان طوفانی که از بسیاری از نقاط آن، بوی جنگ می‌آید، گام مؤثری را در راه کمک به صلح بردارید.
شما عزیزان این جلسه را زمانی تشکیل داده‌اید که تعدادی از کشورهای جهان در آتش جنگ می سوزند و همین موضوع بهترین دلیل برای ضرورت تشکیل این گونه جلسات است.
اسلام، صلح و امنیت را همچون آب حیات برای جامعه جهانی لازم می‌شمارد و قرآن مجید صلح را خیر مطلق شمرده و می فرماید: « وَ الصُّلحُ خَیرٌ»
از سوی دیگر به همه پیروان خود توصیه می‌کند که هر کس دست صلح و دوستی به سوی شما باز کرد، از هر دین و مذهبی که باشد، دست او را بفشارید « وَ لَاتَقُولُوا لِمَنْ أَلْقَى إِلَیْکُمُ السَّلَامَ لَسْتَ مُؤْمِناً » و در جائی دیگر قرآن در سوره مبارکه «ممتحنه» تأکید می فرماید که خداوند شما را نهی نمی کند که نسبت به کسانی که با شما سر جنگ ندارند به آنها نیکی کنید و عدالت را در حق آنها رعایت نمایید. «لا یَنْهَاکُمْ اللَّهُ عَنْ الَّذِینَ لَمْ یُقَاتِلُوکُمْ فِی الدِّینِ وَ لَمْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ دِیَارِکُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَیْهِمْ»
و بر این اساس همه مسلمین جهان وظیفه دارند که برای پایداری صلح و امنیت جهانی هرچه در توان دارند بکوشند و آتش جنگ را هر کجا ببینند، خاموش کنند.
البته یقین دارم شما عزیزان این گروه وحشی داعش و امثال آنها که نام دولت اسلامی بر خود نهاده اند را جزء مسلمانان نمی دانید؛ همانگونه که ما آنها را از اسلام کاملاً بیگانه می شماریم.
ولی متأسفانه که بعضی از دول ظاهراً متمدن برای حفظ منافعشان به این گروه خونخوار، بی‌رحم و وحشی کمک می‌کنند. ای کاش می‌دانستند که آنها امروز مسلمان‌ها را قتل عام می‌کنند و فردا نوبت خودشان است.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته»
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
قم: ناصر مکارم شیرازی
23/3/94
چهارمین اجلاس اتحادیه اروپایی علما و تئولوگ‌های شیعه با موضوع «ضرورت امنیت و صلح از دیدگاه اسلام» از 23 خرداد در مرکز اسلامی هامبورگ آغاز شده است و امروز، 25 خرداد، به کار خود پایان می‌دهد.
