افراط گرایی در مدیریت سیاسی امام جای نداشت

حجت الاسلام والمسلمین مسعود ادیب در گفت‌وگو با خبرگزاری‌بین المللی قرآن (ایکنا) گفت: امام قبل از اینکه رهبر سیاسی شوند در بعد علمی به بالاترین درجات تخصصی نائل می‌شوند. در حوزه معمولا افراد در یک رشته به اوج می‌رسند اما امام در جریان‌های اصلی تفکر اسلامی در حوزه علمیه در زمینه‌هایی چون فقه، اصول، اخلاق، فلسفه و عرفان به عنوان متخصص ‌تراز اول شناخته می‌شوند تقریرات فلسفی و تعلیقات عرفانی ایشان خود بزرگ‌ترین دلیل بر این مدعا است از نظر فقهی مرجعیت ایشان و فتو‌اهای امام نشان دهنده امتیازعلمی ایشان است همین جامعیت شخصیت امام را معتدل کرده بود چرا که افراد جامع به اعتدال فکری می‌رسند.

میانه روی در مسیر مدیریت سیاسی
این استاد دانشگاه در ادامه افزود: زمانی که امام وارد جریان های سیاسی شدند به یک معنا ابتدا وارد مسائل اجتماعی می‌شوند بعد در عرصه سیاسی تلاش می‌کنند  دست به اصلاح حوزه می‌زنند. البته نباید فراموش کنیم که امام ابتدا در پی اصلاح حکومت پهلوی گام برداشت و بعد به دلیل نبود زمینه در مخاطب، امام به سمت انقلابی شدن می‌روند وگرنه در ابتدا حرکت امام جنبه اصلاحی و ترمیمی داشت. امام در نامه‌ای که به شاه می‌نویسند سلطنت پهلوی را به رسمیت می‌شناسند اما وقتی زمینه اصلاح را در شاه نمی‌بیند به سمت جریان انقلاب می‌رود.

ادیب در ادامه گفت: در مشی انقلابی امام هرگز تندروی نمی‌بینیم. ما نباید با قاطعیت امام در مدیریت سیاسی را با تندروی و افراطی گرایی برخی انقلابیون خلط کنیم. امام فردی روشن بود که مواضع خود را صریح بیان می‌کرد و همین مواضع معتدل و معقول امام باعث شد که ایشان هیچ گاه ترور را تایید نمی‌کرد و حرکت های مسلحانه ای که در دوره طاغوت راه افتاد همراهی نکرد و بیشتر قائل به حرکت های مردمی و معقول بودند به نظر من همین مبانی از ایشان یک شخصیت معقول ساخته بود.

وی در ادامه اظهار داشت: البته نباید فراموش کنیم که امام رهبر و موسس جمهوری اسلامی ایران بود و طبیعی است که تا حدودی قاطعیت در حرکت انقلابی، گفتار و رفتار ایشان باید دیده شود. همین قاطعیت امام باعث شد ایشان بگویند شاه باید برود و نمی‌توانیم با حکومت شاهنشاهی مصالحه کنیم. بعد از اینکه امام قدرت را به دست می‌گیرد منش معتدلی را در پیش می گیرند. به یاد دارم زمانی که کشور دو قطبی شده بود عده‌ای تحت تاثیر هژمونی تفکر چپ مارکسسیستی و عده‌ای تحت تاثیر فضای سنتی و دینی بودند امام سعی می‌کردند از هر دو گروه استفاده کنند در جایی از تفکر گروهی و در جایی دیگر از عمل گروه دیگر استفاده می‌کردند تا نقطه تعادلی را برقرار کنند البته در هر انقلابی تندروی‌های در مسیر انقلاب پیش می‌آید که امام با همگامی همراهی و ارتباط برقرار کردن بین سایر اجزا و ابعاد انقلابیون به اعتدالی در رهبری سیاسی رسید.
برنامه ریزی امام برای رسیدن به هدف
ادیب در ادامه اذعان داشت: آنچه مسلم است امام غایت فعل و رفتار خود را گرفتن نتیجه می دانست البته امام در یک تعبیری گفت: ما به وظیفه خود عمل می‌کنیم کاری به نتیجه نداریم البته منظور ایشان این نبود که ما با نتیجه کاری نداریم بلکه مراد ایشان این بود که ما بعد از محاسبه، ارزیابی و برنامه ریزی برای رسیدن به هدف اگر به نتیجه هم نرسیدیم چون به وظیفه خود عمل کرده‌ایم پیش خدای متعال رو سفید هستیم این همان تعبیری است که قرآن کریم می‌فرماید کسانی که تلاش می‌کند چه بکشید چه کشته شوند پیروز هستید امام از کسانی بود که قبل از هرکاری برنامه ریزی دقیق می‌کرد این برنامه ریزی یک چهره اش توجه به مصالح امت و اسلام داشت و چهره دیگرش تربیت امور بر وزن اعتدال.