رسول‌الله(ص) در معراج هر چه دید صدق محض بود/ در رسالت و امامت لغزش نیست
گروه اندیشه: مفسر قرآن مجید با بیان اینکه غایت قوت مدرکه پیامبر(ص) مبری از کذب است، گفت: در رسالت و امامت لغزش، خطا، نسیان، اشتباه و ... نیست و همه‌اش صواب است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، آیت‌الله‌العظمی جواد غروی علیاری، مفسر قرآن مجید در جلسه تفسیر قرآن خود که به تفسیر سوره نجم اختصاص داشت، به آیه دهم این سوره؛ «فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى» اشاره کرد و گفت: معراج رسول اکرم(ص) یکی از مباحث مهم اعتقادی ماست و باید حق مطلب در این باره ادا شود. درباره معراج پیامبر(ص) کتاب‌های مفصلی نوشته شده و جزء اعتقادات اساسی ماست.
فؤاد مرکز نزول انوار حق است
وی افزود: در آیه «مَا کَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَى»، (نجم/11) فؤاد دریچه قلب و مرکز نزول انوار حق است. ورود انوار الهیه را فؤاد می‌گویند. در قرآن چهار آیه درباره آن است؛ ظاهر و باطن، حقیقت و مجاز، عالم انفس و درایت، رؤیت، جوانح و جوارج، بصیر، بصیرت و بصر و ...، همه اینها در پیغمبرمان است.
کنایه از قوت و قدرت مُدرکه رسول‌الله(ص)
این مفسر قرآن اظهار کرد: فؤاد کنایه از قوت و قدرت مُدرکه رسول‌الله(ص) است. در مسائلی که جنبه لفظی دارد پیغمبر ما خطا نرفته است، ظاهرش با باطنش یکی است. امور باطنی خداوند را رسول‌الله(ص) دیده است؛ آن چیزی که خاتم‌الانبیا(ص) در عالم کبری آیات رؤیت الهیه را دید همین بود که قلبش دید؛ ظاهر و باطن یکی بود. رسول‌الله(ص) هر چه دید صدق محض بود و خطا در آن نیست.
آیت‌الله‌العظمی غروی علیاری با بیان اینکه یک مبنایی در مبحث رسال و نبوت هست و آن اینکه آیا پیغمبر(ص) خطا می‌کند؟ آیا پیغمبر اشتباه و نسیان دارد؟ گفت: برخی از علمای حدیث مخصوصاً اخباری‌ها اشتباه کرده‌اند، اما محققان و علمای ما تمامی اینها را نفی می‌کنند و می‌گویند رسول‌الله(ص) ابداً نسیان و اشتباه ندارد. مبنای ما این است که در رسالت و امامت لغزش، خطا، نسیان، اشتباه و ... نیست و همه‌اش صواب است.
غایت قوت مدرکه پیامبر(ص) مبری از کذب است
وی عنوان کرد: پیغمبر ما پیغمبری است که فؤاد، ظاهر و باطنش یکی است؛ در رؤیت او خطا نیست. خطا هم از فؤاد و هم از ظاهر و باطن نهی است. قوت مدرکه پیغمبر ما در غایتی قرار گرفته است که نمی‌توان به او کذب نسبت داد.
این مفسر قرآن عنوان کرد: ابن عباس می فرماید: بالاترین کمال برای پیغمبر ما همین بود که خداوند او را تمجید کرد. فؤادش با ظاهرش، باطنش، قلبش و مدرکاتش یکی بود. فرصت کردید بعضی از این تفاسیر روایی را مطالعه کنید. مثل تفسیر مرحوم سیدهاشم بحرانی، یک سلسله امور روایی آنجا آمده است، آنها را ببینید، روح شما را صیقل می‌دهد.
آیت‌الله‌العظمی غروی علیاری اظهار کرد: پیامبر(ص) فرموده: کبریای الهی را طوری دیدم و در وجود من به نحوی اثر گذاشت که قابل وصف نیست، عظمت ربوبی را در معراجم طوری دیدم که نمی‌توانم بیان کنم. باید ظرفیت افراد را در نظر گرفت، بیش از ظرفیت مطلب بگویی هم برای خودت و هم برای مخاطبت مشکل ایجاد می‌شود و مورد سؤال می‌شود. عرفان را باید آن شخصی بفهمد که لذت ببرد و اصلاً ذوق عرفانی داشته باشد. مثلاً تفسیرهایی که با جنبه عرفانی نوشته شده مثل تفسیر مرحوم سیدحیدر آملی.
امور مدرکه پیغمبر(ص)، عین‌الیقین است
وی گفت: امور مدرکه پیغمبر ما، مطلق و حقیقت‌الاشیا در عالم است، عین الیقین است. تأمل کنید و ببینید چه می‌گوید. از عوامل الاولیا خبر می‌دهد. قتاده می‌گوید هر چه دید مکلف بود نه زیاد و نه کم و آنها را به شما تحویل داد، چرا تکذیبش می‌کنید تأمل کنید. در صورتی که می‌دانید حقیقت دارد چرا تکذیبش می‌کنید.
این مفسر قرآن عنوان کرد: پیامبر(ص) فرمود: این معراج من آخرین معراج است، در این معراج چیزهایی که دیدم. ابن عباس می‌گوید سؤال کردم یا رسول الله(ص) آن مکالمات موسی(ع) با الله، مکالمات ابراهیم(ع) و الله آیا مورد رؤیت شما قرار گرفت؟ فرمود: قسم به آن خدایی که من را آنجا برد، تمام مکالمات موسی(ع) و الله و ابراهیم(ع) و الله، همه را در اختیار من قرار داد. بالاتر از این مقامی می‌شود؟. قسم به خداوند عز و جل من جدم ابراهیم(ع) را دیدم و خداوند همه آنها را امر کرد که اقتدا کنند و با من نماز بخوانند. صف اول پشت سر من جدم ابراهیم(ع) ایستاده بود و جبرئیل تکبیر می‌گفت، اذان و اقامه گفته شد و مکبر من جبرئیل بود.
وی گفت: بعضی‌ها نوشته‌اند که صف اول تمام مقامات الهی بودند، حاملان عرش و مقربان الله بودند، صف دوم انبیا بودند. پیامبر(ص) فرمود: همه این انبیا به من اقتدا کردند و من بر آنها امام شدم. من نماز را تمام کردم، آنها حلقه زدند و من را در وسط خودشان قرار دادند و از من درباره وضع عالم ناسوت سؤالاتی کردند. پیغمبر به بهشت وارد نشده چون آنجا محل خلود است بلکه وضع آنها به آن حضرت نشان داده شده، همه اینها را دیده است، صالحان و مقام آنها، معذبین و وضع آنها و ... را دیده است.
آیت‌الله‌العظمی غروی علیاری اظهار کرد: اینکه پیغمبر(ص) در احادیث قدسی از علائم قیامت خبر داده که چه می‌شود، از آنجا ریشه دارد. حدیثی از پیغمبر(ص) است در مورد علائم قیامت که فرموده است: در آن زمان قاریان زیاد و فقها کم خواهند بود. مطر می‌آید اما اثر نخواهد داشت؛ این از علائم قیامت است.
یادآور می‌شود، این جلسه تفسیر روز گذشته، 28 مردادماه در شبستان مسجد جامع فاطمیه، واقع در تهران نو، خیابان وحیدیه، میدان تسلیحات برگزار شد.
