چاپ مصحف «بریل» بر اساس شیوه نگارش و علامت‌گذاری مرکز طبع و نشر قرآن
گروه ادب: مصحف «بریل» جهت استفاده روشندلان بر اساس شیوه نگارش و علامت‌گذاری مرکز طبع و نشر جمهوری اسلامی ایران منتشر شد. این نوع مصحف برای اولین بار است که در کشور انتشار یافته و جهت استفاده در اختیار روشندلان قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نابینایان برای نوشتن و خواندن از خطی به نام خط بریل بهره می گیرند. این خط توسط «لوئی بریل» که خود نابینا بود اختراع شد.
لازم به تذکر است که خط بریل از نشانه‌هایی برای حروف و صداها تشکیل شده که در همه کشورها و ملت‌ها یکسان بوده و مانند اعداد ریاضی از چپ به راست نوشته شده و مانند کتاب‌های لاتین از چپ آغاز می شود. در این روش کلمات به صورت آوانگاری نگارش یافته و به یکدیگر متصل نمی شوند. بنابراین، خط بریل از نشانه‌ها و رموزی تشکیل شده که حکم حروف و کلمه را نداشته و نابینایان از لمس این نشانه‌ها، به مقصود نویسنده پی برده و قادر به خواندن می شوند.
تاریخچه مصحف بریل در جهان
قرآن کریم به خط بریل، تاکنون چند بار در جهان اسلام به چاپ رسیده است؛ برای مثال، در سال 1952 در اردن، در سال 1966 در مصر، در سال 1976 در عربستان، در سال 1988 در تونس، در سال 2005 در کویت و در سال 2006 و 2007 در لیبی به چاپ رسیده است.
چاپ و صحافی این مصحف توسط بنیاد فرهنگی قرآنی روشندلان اصفهان صورت گرفته است. رسم الخط این مصحف نیز طبق استانداردهای بین المللی قرار دارد و بنابراین می تواند مورد استفاده تمامی نابینایان آشنا به خط بریل در سراسر دنیا قرار گیرد. این مصحف در قطع رحلی و در تیراژ 10.000 دوره منتشر شده است. هر دوره شامل 10 جلد و هر جلد شامل 3 جزء است.
از ویژگی های این مصحف می توان این طور سخن گفت: هر سه جزء از قرآن‌های بدون ترجمه به خط بریل در یک جلد جداگانه تنظیم شده که جمعاً 10 جلد هستند که به منظور استفاده هر جزء در جلسات قرآن، حمل و نقل تنها یک جلد برای نابینا میسر باشد.
رسم الخط این مصحف به گونه‌ای تنظیم شده که با قواعد بین المللی بریل و رسم الخط رایج در جهان اسلام نیز مطابقت داشته باشد و همچنین ضوابط و قواعد رسم الخط قرآن نیز رعایت شده به شکلی که مطالعه آن برای همه مسلمانان نابینا در سایر کشورها امکان پذیر باشد .
علائم وقف مورد استفاده در این مصحف بر طبق آخرین تحقیقات مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران است که راهنمای بریل این علائم در ابتدای هرجلد از این مصحف درج شده است.
هر آیه از ابتدای پاراگراف آغاز شده و شماره آیه در پایان آن درج شده است که این امر سهولت در قرائت را برای قرآن پژوهان نابینا به دنبال خواهد داشت.
صفحات فرد شماره جزء و شماره صفحه بریل قرار داده شده که راهنمای خوبی جهت نابینایان است.
در بالای هر صفحه شماره صفحه بینایی(بر طبق صفحات قرآن‌های رایج در جهان اسلام) مشخص شده و اگر صفحه بینایی(بر طبق قرآن‌های رایج) در وسط صفحات این مصحف تمام شود، شروع صفحه بعدی با خط کشی بریل و در پایان خط کشی شماره صفحه بینایی مربوطه درج شده است که ویژگی منحصر بفرد این مصاحف بریل است.
در اول هر جلد فهرست این مصحف به گونه‌ای تنظیم شده که در آن شماره و نام سوره ، تعداد آیات آن سوره و اینکه این آیات از چه صفحه‌ای شروع و در کدام صفحه خاتمه می‌یابد ذکر شده است
به منظور راهنمای نابینایان روی هر جلد از این مصحف، شماره جلد به همراه اجزاء مربوطه به خط بریل مشخص شده است.
جلدسازی و صحافی آن نیز به گونه‌ای انجام شده که در عین برخوردار بودن از زیبایی و استقامت، مطالعه آن جهت نابینایان راحت باشد.
مرکز طبع و نشر قرآن کریم جمهوری اسلامی آمادگی خود را جهت در اختیار قرار دادن فایل مربوط به مصحف بریل به چاپخانه های دارای سیستم چاپ بریل اعلام می کند.
ضمن این که جهت سهولت دسترسی به این مصحف سازمان ها، نهادها، موسسات و اشخاص می توانند از طریق سایت مرکز طبع و نشر قرآن کریم جمهوری اسلامی به آدرس moshaf.org مراجعه کرده و از قسمت فروشگاه سفارش خود را ثبت نمایند.
این مصحف قابل استفاده برای قرآن پژوهان و قرآن آموزان نابینا، سازمان آموزش و پرورش استثنایی و مدارس نابینایی سراسر کشور، کلیه واحدهای بهزیستی ارائه خدمات به نابینایان، کتابخانه های بریل، واحدهای بهزیستی و نابینایان مسلمان دیگر کشورهاست.
