«امامقلی
باتوانی»، نویسنده و مترجم قرآن به زبان گرجی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)
در مورد سبک زندگی اسلامی بهعنوان یکی از بیانات مورد تأکید مقام معظم رهبری که منجر به ابلاغ سیاستهای کلی خانواده از سوی معظمله برای ایران اسلامی شد، نکاتی را مطرح کرد که مشروح این گفتوگو از نظر میگذرد:
عبرتگرفتن مهمترین پند قرآن در سبک زندگی
بنده به عنوان
فردی که توفیق این را داشتم که زمان زیادی را با قرآن بگذرانم و تفکری بر معانی آن
داشته باشم، میتوانم بگویم که قرآن، کتابی است برای درس عبرت گرفتن؛ تاریخی است
عمیق و کتابی است آسمانی و سراسر عبرت از زندگی اقوام و گذشتگان که درسهای
زیادی برای ما دارد.
برای من مهمترین
آموزههای قرآن که از آنها درس گرفته و به کار میبرم آیاتی مانند «قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ
فَانْظُرُوا ... در زمین بگردید و بنگرید» و «فَسِيرُوا
فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ ... پس در زمين
بگرديد و بنگريد كه فرجام تكذيب كنندگان را» هستند که تأکید میکنند، نگاه کنید و
عاقبت مکذبین، مهتدین، منفورین، ستمگران، دروغگویان و بدکاران را ببینید. این یعنی نگاه
به عقب، نگاه به گذشته، نگاه به آنچه که پیرامون ما رخ داده و درس گرفتن از آنها.
یعنی بگرد پیرامون خودت، کشورت، اجتماعت، خانوادهات و تفکر کن و سرگذشت افراد را
درس عبرتی برای خود قرار بده.
اگر افراد جامعه
ما در اینگونه آیات تعمق وافی و کافی داشته باشند، فکر کنند، مصداقهای آن را پیدا
کنند، بهترین درسها را برای رهایی از سقوط اخلاقی اجتماعی را خواهیم آموخت و این
تفکر و عبرت گرفتن بخش مهمی از سبک زندگی قرآنی است. قرآن سراسر درس
عبرت است و عبرتگیرنده از آن با فراغ بال در کمال آرامش زندگی خواهد کرد.
مسلمانان
کشورهای غیراسلامی بیشتر قدرشناس اسلام هستند
من تاکنون 22
کشور جهان را گشتهام. بیشتر کشورهای مورد انتخاب من کشورهای شرقی ـ 10 کشور
اسلامی و بقیه غیراسلامی ـ بودهاند. به عنوان کسی که قرآن را ترجمه کردهام و کارهای
دیگری در این زمینه در حال انجام دارم، میتوانم بگویم در کشورهای شرقی که حکومتهای
غیراسلامی دارند، زندگی اسلامی را بهتر میتوان لمس کرد.
خانوادههایی که
در این کشورها با نام اسلام و با اسلام زندگی میکنند، چون درون جامعه غیراسلامی
هستند، اولاً به خاطر حجاب و سبک پوشش کاملاٌ مشخص هستند و هنگامیکه پای صحبت آنها
بنشینی از اسلام و اعتقادات خود راضی هستند و به آن افتخار هم میکنند،
گرچه مانند ما در یک کشور اسلامی زندگی نمیکنند. اما در کشورهایی
مانند لبنان، سوریه، حتی عراق، عربستان، امارات، جمهوری آذربایجان که به کشورهای
اسلامی معروف هستند، میتوان گفت که بداخلاقیها و عدم پایبندی به سبک و زندگی
اسلامی را میتوان دید.
مشاهدات من از
کشورهای مختلف درسی برای من داشت و آن اینکه هنگامیکه یک مسلمان در جامعه غیر خودی
قرار میگیرد، تازه آن زمان است که قدر اسلام را میداند. در کشورهای شرقی
یک خانواده مسلمان بسیار زیبا زندگی میکند اما در کشوری مانند لبنان به آن صورت
محتوای اسلام وارد نمیشود.
مسلمانان
مشتاق کشورهای غیراسلامی؛ انگیزه من برای ترجمه قرآن
در ترجمه قرآنی
که به زبان گرجی انجام میدادم، بیشترین انگیزهای که من داده شد این بود که در کشورهای خارجی دیدم
که به اسلام چقدر اهمیت میدهند. من نیز تصمیم گرفتم که آن را به زبان دیگری ترجمه
کنم و یک عده از مردمان این جهان حتی شده یک درصد خیلی کم را به سمت قرآن فرا
بخوانم.
چون زبان گرجی
یک زبان استثنائی است؛ ترجمه آن با مشکلاتی زیادی روبه رو است، نبود منابع کتبی گرجی
در ایران مشکلات زیادی را ایجاد میکرد. این بود که بعد از ترجمه قرآن، کلمات کل
قرآن را از سوره فاتحه تا ناس ترجمه کردم و یک لغتنامه قرآنی به زبان گرجی تدوین
کردم که اگر بودجهای برسد به چاپ خواهم رساند در غیر اینصورت اهدا میکنم به
سازمان تبلیغات که خودشان چاپ کنند.
بعد از آن هم ترجمه نهجالبلاغه به زبان گرجی
را آغاز کردهام که همچنان ادامه دارد و برای اولین بار است که انجام میشود.
هشدارهای قرآنی از توجه به عواقب امور
امروز، عصر رسانه و تکنولوژی است و وقتی اتفاقی رخ میدهد، در عرض مدت کوتاهی کل جهان از آن مطلع میشوند.
یعنی دنیای تبادل اطلاعات است. آیات قرآنی که در چنین زمانی میتواند مؤثر باشد،
آیاتی است که به ما نسبت به عواقب اعمالمان هشدار میدهد و ما را از نتیجه کارهایمان مطلع
میکند و بیم میدهد که مبادا آن کار را انجام دهیم. همچنین آیاتی که ما را تشویق
به کارهای خیر میکند، بسیار تأثیرگذار خواهند بود.
مثلاً در سوره
مبارکه مدثر، آیاتی دال بر حساب و کتاب قیامت وجود دارد که این درس مهمی برای
نوجوان امروزی است که در جامعه باید بیشتر مورد تأکید قرار گیرد. اگر جوان امروزی
نداند که عاقبت کاری که انجام میدهد چه خواهد شد، ممکن است به هر کاری دست بزند.
آموزههای
قرآنی برای حفظ چارچوب خانواده
اگر در خانواده
به حقوق متقابل در چارچوب خانه اهمیت داده شود، بنیان و نظام خانواده تقویت خواهد
شد. همچنین توجه به معنویات، توجه به نوع پوشش، نوع رفتار، نوع صحبت کردن نیز
اهمیت زیادی در این زمینه دارد و آیات متعددی در قرآن کریم به این نکات اشاره
دارند.
آموزههای
اخلاقی قرآن مانند «إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا: با
هر سختی آسانی است.» که بر صبر و توکل تأکید دارد و مانند آن در قرآن کریم بسیار
است، نیز میتواند برای پرورش کودکان و خانواده نقش مهمی را ایفا کند البته درصورتیکه به
آن پرداخته شود و برای آموزش آن وقت گذاشته شود. تقویت معنوییت
در خانواده، تبادل افکار در خانواده و صمیمی بودن اعضای خانواده همگی باعث میشوند
که فرزند خانواده در دوستیابی، گذراندن اوقات خود و تصمیمگیریهای خود به راه
بهتر هدایت شود.
قرآن در آیه 26
سوره نور میفرماید «الْخَبِيثَاتُ
لِلْخَبِيثِينَ وَالْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثَاتِ وَالطَّيِّبَاتُ لِلطَّيِّبِينَ
وَالطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّبَاتِ: زنان خبيث و ناپاك از آن مردان خبيث و ناپاكند و
مردان ناپاك نيز تعلق به زنان ناپاك دارند؛ و زنان پاك از آن مردان پاك و مردان
پاك از آن زنان پاك هستند». این آیه یکی از آیات جالب قرآن است که هم نشان میدهد
که هیچ مسئلهای فروگذار نشده است و هم درس اخلاقی بزرگی برای جوانان و نوجوانان
ما دارد.راستی و صداقت؛ جوهره
زندگی یک خانواده موفق
راستی، درستکاری و صداقت که بارها و
بارها در قرآن به آن اشاره شده و خداوند بارها بر علاقه خود به راستگویان و
درستکاران تأکید کرده، جوهره یک زندگی خانوادگی موفق است؛ صداقت در گفتار، صداقت در عمل، صداقت در
ارتباطات اجتماعی، صداقت در زندگی شخصی، صداقت در محل کار، صداقت با دوستان،
همکاران و هموطنان. صداقت، محور تحکیم پایههای زندگی است که ما نباید از آن غافل
شویم.
در سراسر قرآن
نکات و آموزههای بسیاری برای زندگی خانوادگی و رفتار اعضای خانواده با یکدیگر و
رفتار فرزندان با پدر و مادر و اخلاق اسلامی وجود دارد که استخراج و جمعآوری آنها
راهنمای عملی بسیار خوبی برای تحکیم بنیانهای خانواده به دست میدهد.
حتی در مورد
طلاق نیز آموزههای بسیار زیبایی در قرآن هست که بر رعایت شخصیت و احترام طرفین و
حتی ترغیب آنان به برگشتن به یکدیگر تأکید دارد که بسیار زیبا است و تأکیدش بر آن
است که بنیان خانواده باید حفظ شود و پایدار بماند.
نقش مهم رسانهها در معرفی سبک زندگی اسلامی و قرآنی
از رسانهها در
معرفی سبک زندگی اسلامی و قرآنی استفادههای بسیار بیشتری میتوان کرد. در حال
حاضر صدا و سیمای ما به خاطر ایستایی و موازیکاریهای فراوان در
جذب جوانان موفق عمل نکرده و از نفوذ رسانههای دیگر کشورها بر جوانان جلوگیری نمیکند و حتی
جوانان را بسیار بیتفاوت کرده است.
برای معرفی سبک
زندگی اسلامی و قرآنی، رسانهها بسیار مهم هستند اما متأسفانه در صدا و سیما اصلاً
به آن پرداخته نمیشود. تجملگرایی، تبلیغ مصرفگرایی و اسرافگرایانه که با
اکثریت زندگی جامعه اسلامی تطابق ندارد، جوانان را بیتفاوت کرده است.
چندی پیش سفری
در کل کشور داشتم، در مترو تهران یک ساعت و نیم حضور داشتم و برنامه ضبط کردم، از
صد درصد جوانانی که سرشان در گوشی بود، 90 درصد کارهای زائد انجام میدادند؛
کارهایی که هیچ منفعتی برای فرهنگ، جامعه، اقتصاد و دینمان ندارد و با اعتقاداتمان منافات دارد. امروز بحران هویت
در جوانان ما به وجود آمده که خوب نیست و باید با واقعگرایی و ترویج صداقت و
راستی، این بحران را حل کنیم.
امروز در مدارس
ما کتابهای دینی منسجمی وجود ندارد که به دانشآموزان و نسل آینده ما آموزش درستی
بدهد. دانشآموزی که پایه عقایدش به درستی شکل نمیگیرد و ضعیف است، جلوتر که میآید
و بزرگتر که میشود، گستره ذهنیاش منحرف میشود و در زمانی که تهاجم فرهنگی با این
شدت، حدت و عمق به سوی جوانان ما هجوم میآورد، تاب مقاومت را از دست میدهند و
این است که امروز کمتر شاهد سبک زندگی اسلامی در میان جوانانمان هستیم.
گفتنی است، امامقلی باتوانی
در سال ۱۳۳۶ شمسی در فریدونشهر متولد شد و سالهای اولیه عمر خود را در زادگاهش
گذراند. وی در سن ۱۴ سالگی همراه با خانواده به گرجستان مهاجرت کرد و در آنجا
مشغول به ادامه تحصیل شد. پس از سه سال تحصیل در رشته پزشکی در شهر تفلیس، در سال
۱۳۵۶ همراه با خانواده به ایران آمد و از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۸۹ به عنوان معلم در آموزش
و پرورش جمهوری اسلامی ایران خدمت کرد. وی همچنین در سال ۱۳۷۶ به عنوان گوینده
رادیو و مترجم زبان گرجی، در واحد برونمرزی صدا و سیمای مرکز گیلان مشغول فعالیت
بود.