حجت‌الاسلام رفیعی:
حوزه به صورت علمی و مستدل از غدیر دفاع کند/ تبیین 3 فرضیه برای جانشینی پیامبر(ص)
گروه حوزه‌های علمیه: رئیس مدرسه تاریخ و ادیان مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره) با تبیین چند فرضیه در مورد جانشینی پیامبر(ص) گفت: طلاب و محققان حوزه باید به صورت علمی و مستدل به سؤالات و شبهات در مورد شیعه و غدیر پاسخ دهند و از شعار در این مسئله بپرهیزند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) حجت‌الاسلام و المسلمین ناصر رفیعی، رئیس مدرسه تاریخ و ادیان جامعه المصطفی العالمیه(ص) امروز 15 شهریو رماه در نشست علمی «جایگاه غدیر در منابع اسلامی و گونه‌شناسی شبهات» که در جمع طلاب غیرایرانی در مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره) قم برگزار شد به زیارتنامه امام هادی(ع) اشاره کرد و گفت: این امام همام در این زیارتنامه امیرالمومنین را این طور خطاب کرده‌اند که «ای علی تو اول مظلوم هستی»؛ این تعبیر در حالی به کار رفته است که مظلومیت امام حسین(ع) در حدی است که ملائکه از آن تعجب کردند ولی در اینجا امام علی به عنوان اول مظلوم مطرح شده‌اند.
وی اظهار کرد: در روایاتی نقل شده است که خود امام(ع) در سخنرانی‌های متعدد بر مظلومیت خودشان تاکید و تصریح کرده‌اند؛ از جمله اینکه در خطبه‌ای ایشان مسئله مظلومیت خود را مطرح کرد و فردی پرسید شما اگر مظلوم هستید چرا قیام نکردید و امام جواب داد آنچه سبب شد تا من مظلومیت را بپذیرم و فریاد نزنم عهدی بود که با پیامبر داشتم، پیامبر فرمود امت با تو بدخواهند کرد و عهد من با تو را خواهند شکست ولی تو اگر یاور داشتی مبارزه کن و اگر دیدی شرایط فراهم نیست قیام نکن حتی اگر مظلوم واقع شوی.
رفیعی با بیان اینکه علامه مجلسی نیز 57 روایت به همین مضمون آورده است تصریح کرد: ما در مورد غدیر دو وظیفه داریم، یکی شعاری و مناسکی مانند جشن و چراغانی و دیگری علمی؛ امام (ع) فرمودند غدیر روز کنار زدن هم و غم، قبولی اعمال، آرامش مومنان، روز تبسم و ... است و امام رضا فرمودند خرج یک درهم در روز غدیر صدهزار درهم ثواب دارد و بلکه از آن بیشتر بنابراین هر قدر می توانیم باید در این روز خرج کنیم.
این استاد المصطفی عنوان کرد: غدیر بزرگترین روز امت اسلامی است؛ و سفارش شده که در این روز اطعام کنید و عطر بخرید. امام رضا در این روز در منزل را بستند و همه کسانی که در منزل ایشان بودند اطعام کردند.
رئیس مدرسه تاریخ و تمدن جامعه المصطفی با بیان اینکه اگر روی اربعین و عاشورا کار نمی‌کردیم نهادینه نمی‌شد ادامه داد: ما باید برای نهادینه کردن غدیر و شادی و جشن در این ایام نیز، قدم برداریم و شعار بدهیم و کار علمی بکنیم.
رفیعی با تاکید بر لزوم فعالیت علمی در این زمینه تصریح کرد: طلبه نمی تواند بدون مطالب علمی وارد بحث غدیر شود زیرا طرح مسایل کلی برای شاعران و مداحان و مجالس خوب است اما طلبه باید دستش در این زمینه پر باشد و به سؤالات و شبهات جواب بدهد.
وی با اشاره به سؤال برخی مبنی بر اینکه خداوند اگر می‌خواست امام علی(ع) امام باشد چرا نامش در قرآن نیامده است اظهار کرد: این سؤال از سوی خیلی از افراد مطرح می شود و برای آنان شبهه جدی است و حتی افرادی با این تعبیر که خودتان را خسته نکنید می گویند اگر خدا می خواست نام علی(ع) را در قرآن به عنوان امام می آورد و قائله ختم می شد که در پاسخ می گوییم مگر سقیفه در قرآن آمده است؟ که برخی این راه را انتخاب کردند ثانیا خیلی از مطالب مانند تعداد رکعات نماز و کیفیت روزه و ... توسط پیامبر بیان شده است ولی در قرآن نیامده است.
رفیعی با بیان اینکه ما مشکلی در دعوت از اهل سنت و طرح بحث در این زمینه نداریم بیان کرد: بحث وحدت جای خود را دارد ولی می توانیم با حفظ وحدت به تبیین علمی مبانی شیعه به خصوص غدیر بپردازیم.
این کارشناس دینی با اشاره به چند فرضیه در مورد غدیر و بیان اینکه در روایتی وارد شده که پیامبر(ص) در اواخر عمر شریفشان با صراحت از بعد از خود ابراز نگرانی کردند عنوان کرد: اگر کسی توانست فرضیه اول و دوم را ثابت کند ما خودمان بلندگوی دفاع از سقیفه خواهیم شد؛ فرض اول سکوت پیامبر(ص) در مقوله جانشینی است که برخی آن را مطرح کرده اند؛ و این در حالی است که ما بیش از 300 روایت در زمینه لباس پوشیدن و نظافت و ... داریم و فرض اینکه پیامبر در چنین مسئله مهمی سکوت کرده باشند دور از ذهن است.
رفیعی تصریح کرد: در روایت نقل شده که سلمان خدمت پیامبر رسید و فرمود ای رسول الله هر پیامبری جانشین دارد؛ جانشین شما کیست؟ فرمودند: من از تو سؤالی دارم؛ آیا می دانی وصی حضرت موسی(ع) چه کسی بوده است؛ سلمان گفت: یوشع نبی چون یوشع فاضل تر و اعلم تر بود؛ پیامبر هم فرمودند: آن کسی که بعد از من جانشین من است علی(ع) است بنابراین فرضیه سکوت از بیخ و بن غلط است.
استاد جامعه المصطفی العالمیه(ص) با اشاره به فرض دوم یعنی تشکیل شورا مانند خبرگان امروزی برای تعیین رهبر اظهار کرد: اگر کسی یک سند و روایت برای شورا بیاورد ما دست او را می بوسیم؛ ضمن اینکه خلیفه دوم نصب خلیفه اول است و شورا برای او اعمال نشده است.
وی افزود: پیامبر در یوم الانذار، تبوک و غدیر و ... خطاب به امام علی(ع) فرمودند «انت ولی کل مومن» بنابراین پیامبر برای جانشینی امام(ع) سه کار را انجام داد؛ آمادگی تربیتی، اجرایی و تدابیر عملی؛ ایشان علی(ع) را از بچگی به خانه خود آورد و او را بزرگ کرد و امام دست پرورده ایشان است همچنین در بعد اجرایی در خیبر امام را مامور کرد، در یمن نیز ماموریت به امام داد و در خندق ایشان را فرستاد و آیه مباهله در شان این خاندان است و برای امام نازل شده است.
عضو هیئت علمی المصطفی(ص) با اشاره به تدابیر عملی به مسئله غدیر و مواضع دیگری که پیامبر از علی(ع) تجلیل کردند اشاره کرد و گفت: عبقات‌الانوار یک جلد و نیم راجع به معنای مولا همچنین علمای زیادی از جمله خود طبری کتاب الولایه را نوشته است و حدیث منزلت را مسند احمد بن حنبل آورده لذا مسئله ولایت و امامت امام قابل انکار نیست.
رفیعی ادامه داد: سؤال این است که چرا قاطبه اهل سنت زیر بار این حرف نمی‌روند و چرا بعد از هشتاد روز بعد از غدیر، غدیر اوت شد و سوخت و گل سقیفه بر دروازه اسلام نشست و چرا سقیفه به راحتی بالا آمد؛ آقایان می گویند صحابه عادل اند و اگر غدیر مسلم بود قطعا صحابه آن را پاس می داشتند زیرا عادل هستند ولی چون مبهم بوده است به غدیر تن نداده اند؛ این شبهه بسیار جدی است و ما باید به آن پاسخ دهیم.
وی عنوان کرد: البته علمای شیعه در پاسخ فرموده اند که اعراض صحابه سابقه دارد و تنها منحصر به مسئله غدیر نیست؛ مگر در حدیبیه و حنین در مقابل پیامبر نایستادند؛ مگر از لشکر اسامه تخلف نکردند و مگر در مورد ثقلین نگفتند پیامبر هذیان می گوید؛ بنابراین صحابه در عبادات تابع بودند ولی در امور سیاسی و حکومتی تابع مطلق پیامبر(ص) نبودند لذا اجتهاد در مقابل نص داشتند.
رفیعی با بیان اینکه قرآن کریم با صراحت بر نفاق برخی افراد در مدینه که جزء صحابی ظاهری پیامبر محسوب می‌شدند تاکید دارد با طرح این سؤال که چرا امام علی(ع) بعد از سقیفه از خود دفاع نکرد؟ با اینکه حضرت زهرا(س) دفاع کرد افزود: امام علی(ع) خلافت را در روز عید غدیر و بعد از 25 سال پذیرفت و اولین دفاع از غدیر را هم همان روز انجام دادند اما این شبهه مطرح است که چرا در طول 25 سال این کار را نکردند و پاسخ های زیادی هم به این موضوع داده شده ولی برخی مجددا آن را به عنوان شبهه مطرح می کنند.
استاد حوزه و دانشگاه اظهار کرد: باید غدیر را بشناسیم و کار کنیم؛ برخی متاسفانه یک آیه در مورد ولایت بلد نیستند در حالی که یک طلبه باید با مبانی غدیر آشنا باشد و به صورت علمی و نه شعاری از آن دفاع کند زیرا ما دنبال ترویج شیعه‌گری با شعار نیستیم.
وی خطاب به طلاب افزود: در دفاع از امام علی(ع) از چیزی نترسید زیرا همان طور که خدا در ابلاغ ولایت از پیامبر محافظت کرد در این مسئله نیز از ما حمایت خواهد کرد.
رئیس مدرسه تاریخ و ادیان المصطفی با بیان اینکه نباید از نقد و مناظره علمی و ... بترسیم گفت: تبیین این مسایل برای آگاهی خود بچه های شیعه هم مهم است و صرفا مفید برای گفت و گو با مخالفان هم نیست البته در برخی مناطق مانند پاکستان و کشورهای دیگر ممکن است ترس از اختلاف انگیزی وجود داشته باشد لذا باید با پرهیز کامل از توهین و سب و با رعایت مصالح در این مناطق به تبیین مسئله غدیر بپردازیم.
رفیعی با بیان اینکه بر خلاف تصور برخی افراد، امامت از ناحیه خدا منصوب می شود اظهار کرد: امام را حضور عامه امام نمی‌کند زیرا مشروعیت امام با خداست همان طور که یوسف و ابراهیم و ... را خدا انتخاب کرد ولی وقتی مردم سراغ آنان نرفتند کناره گرفتند و خانه نشین شدند؛ نوح 950 سال پیامبری کرد ولی مردم او را دیوانه دانستند بنابراین همان طور که در خطبه‌ای در نهج‌البلاغه آمده است حضور مردم زمینه را برای موفقیت امام فراهم می کند ولی حمایت مردم به معنای تعیین امام نیست.
