پاسخ رهبر معظم انقلاب به استفتائاتی درباره فروش خانه، وسائل نقلیه و زمین
گروه اقتصاد: پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، پاسخ ایشان به استفتائاتی درباره فروش خانه، وسائل نقلیه و زمین را منتشر کرده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) و به نقل از دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، متن این استفتائات و پاسخ رهبر معظم انقلاب در ادامه می‌آید:
سؤال 880: آیا به خانهای که قبلاً با مالی که خمس آن داده نشده، ساخته شده، خمس تعلق میگیرد؟ بر فرض وجوب پرداخت خمس، آیا خمس بر اساس قیمت فعلی محاسبه میشود یا قیمت زمان ساخت آن؟
جواب: اگر خانه از درآمد بين سال براى زندگى و سکونت ساخته شده و پس از سکونت در آن به فروش رفته است، پول فروش آن خمس ندارد، ولى اگر از درآمدى که سال بر آن گذشته، ساخته شده است، خمس پولى که در ساخت آن هزينه شده، بايد پرداخت شود.
سؤال 881: مدتی قبل آپارتمان مسکونی خود را فروختم. این معامله هم زمان با رسیدن سال خمسی من بود و چون خود را موظف به ادای حقوق شرعی میدانم، بر اثر شرایط خاص زندگیام در این رابطه با مشکل مواجه شدهام، امیدوارم مرا در این رابطه راهنمایی فرمایید.
جواب: اگر خانه مسکونى فروخته شده را با پولى که خمس نداشته و يا با درآمد بين سال خريدهايد، پول فروش آن در هر صورت خمس ندارد.
سؤال 882: خانه نیمه سازی در یکی از شهرها دارم که به علت سکونت در ساختمانهای دولتی نیازی به آن ندارم، لذا قصد دارم آن را فروخته و با پول آن ماشینی برای استفاده شخصی بخرم، آیا به پول آن خمس تعلّق میگیرد؟
جواب: اگر خانه مزبور را از درآمد سالانه و در بين سال به قصد سکونت در آن ساخته يا خريدهايد، و در همان سال آن را فروختهايد پول فروش آن اگر در همان سال فروش در مؤونه زندگى مصرف شود، خمس ندارد، و همچنين اگر بعد از سکونت در آن، در سال بعد آن را فروخته باشيد، پول فروش آن خمس ندارد.
سؤال 883: تعدادی درب پروفیلی برای خانه مسکونیام خریداری کردم، ولی بعد از دو سال به علت عدم تمایل به استفاده، آنها را فروخته و پولش را به حساب شرکت آلومینیوم واریز کردم تا به جای دربهای قبلی، به همان قیمت برای من دربهای آلومینیومی بسازد، آیا به آن پول خمس تعلّق میگیرد؟
جواب: در فرض مرقوم که مورد استفاده واقع نشده، پول فروش آن خمس دارد.
سؤال 884: مبلغ صد هزار تومان به مؤسسهای پرداخت نمودم تا در آینده زمین مسکونی به من تحویل دهد و الآن یک سال از آن میگذرد و از طرفی قسمتی از آن پول مال خودم است و قسمت دیگر را قرض کرده و مقداری از قرض را هم پرداختهام، آیا به آن خمس تعلّق میگیرد؟ مقدار آن چقدر است؟
جواب: اگر گرفتن زمين براى ساخت مسکن مورد نياز متوقف بر پيش پرداخت مقدارى از پول آن باشد، مبلغ پرداخت شده خمس ندارد، حتى اگر از درآمد کسب شما باشد.
سؤال 885: اگر شخصی خانه خود را فروخته و پول آن را برای استفاده از سود آن در بانک بگذارد و سپس سال خمسی‌اش فرا برسد، چه حکمی دارد؟ و اگر این پول را برای خرید خانه، پس‌انداز نماید، چه حکمی دارد؟
جواب: اگر خانه را از درآمد سالانه شغلى براى سکونت و به حساب مخارج سالانه، ساخته يا خريده و بعد از سال خمسى آن را فروخته باشد، پول فروش آن در هر صورت خمس ندارد.
سؤال 886: آیا به اموالی که به تدریج برای خرید خانه یا سایر مایحتاج زندگی پس‌انداز میشود، خمس تعلّق میگیرد؟
جواب: اگر خريد مايحتاج ضرورى زندگى برحسب وضع مالى شخص متوقّف بر پس‌انداز درآمد سال باشد، و بنا دارد پس‌اندازها را در آينده نزديک (تا چند روز) صَرف خريد مايحتاج ضرورى زندگى نمايد، خمس ندارد.
سؤال 887: چند سال پیش ماشینی خریدم که در حال حاضر فروش آن به چندین برابر قیمت ممکن است، با توجه به اینکه پول خرید آن، مخمّس نبوده است، و در صورت فروش و گرفتن قیمت فعلی آن، میخواهم خانهای برای سکونت بخرم، آیا به مجرد دریافت پول، همه آن خمس دارد یا فقط به پولی که با آن ماشین را خریدهام، خمس تعلّق میگیرد و مقدار باقی‌مانده که همان مقدار افزایش قیمت ماشین است، جزء درآمد سال فروش ماشین محسوب میشود که اگر تا پایان سال فروش در مخارج زندگی مصرف نشود، خمس به آن تعلّق میگیرد؟
جواب: اگر ماشین جزء مؤونه شما باشد و آن را از درآمد بین سال جهت استفاده شخصی زندگی خریده باشید، پول فروش آن خمس ندارد. ولی اگر ماشین را برای کار کردن خریدهاید، در صورتی که با مال قرضی یا نسیه خریده باشید، فقط خمس مالی که برای ادای دین صرف کردهاید، واجب است، البته در مورد تنزل ارزش پول احوط مصالحه با حاکم شرع است.
سؤال 888: من مالک خانه بسیار محقّری هستم، و به عللی تصمیم به خرید خانه دیگری گرفتم، ولی به علت بدهی مجبور به فروش ماشینی که از آن استفاده میکردم و گرفتن مبلغی وام از بانک استان و صندوق قرض‌الحسنه شهرمان شدم تا بتوانم پول خانه را بپردازم، با توجه به اینکه ماشین را قبل از تاریخ سال خمسی‌ام فروخته و پول آن را برای پرداخت مقداری از بدهی‌هایم مصرف کردهام، آیا به پول حاصل از فروش ماشین خمس تعلّق میگیرد یا خیر؟
جواب: در فرض سؤال، پول حاصل از فروش ماشين خمس ندارد.
سؤال 889: خانه، ماشین و لوازم مورد نیاز انسان یا خانواده او که از درآمد سال خریده شده است، اگر در اثر ضرورت و یا به منظور تبدیل به جنس بهتر فروخته شود، از جهت خمس چه حکمی دارد؟
جواب: پول حاصل از فروش چيزى که از مؤونه بوده، خمس ندارد.
سؤال 890: اگر خانه یا ماشین یا غیر آنها از احتیاجات زندگی با پولی که خمس آن پرداخت شده، جهت استفاده شخصی نه به قصد استفاده از آنها برای فروش یا تجارت خریداری شده و سپس به علتی فروخته شود، آیا به اضافه قیمت آنها که بر اثر افزایش قیمت بازار بوده، خمس تعلّق میگیرد؟
جواب: سود حاصل از افزايش قيمت در فرض سؤال، خمس ندارد.
فروش خانه، وسائل نقلیه و زمین
استفتائات جدید
سؤال: زمینی را برای احداث خانه مورد نیازم از درآمد بین سال خریدم، سپس ارثیه‌ای به من رسید و با آن خانه خریدم و نیازم به احداث خانه برطرف شد، آیا زمین خمس دارد؟
جواب. در فرض سؤال احتیاط در مصالحه با ولی امر خمس و یا وکیل مجاز از طرف ایشان است.
سؤال 880: آیا به خانهای که قبلاً با مالی که خمس آن داده نشده، ساخته شده، خمس تعلق میگیرد؟ بر فرض وجوب پرداخت خمس، آیا خمس بر اساس قیمت فعلی محاسبه میشود یا قیمت زمان ساخت آن؟
جواب: اگر خانه از درآمد بين سال براى زندگى و سکونت ساخته شده و پس از سکونت در آن به فروش رفته است، پول فروش آن خمس ندارد، ولى اگر از درآمدى که سال بر آن گذشته، ساخته شده است، خمس پولى که در ساخت آن هزينه شده، بايد پرداخت شود.
سؤال 881: مدتی قبل آپارتمان مسکونی خود را فروختم. این معامله هم زمان با رسیدن سال خمسی من بود و چون خود را موظف به ادای حقوق شرعی میدانم، بر اثر شرایط خاص زندگیام در این رابطه با مشکل مواجه شدهام، امیدوارم مرا در این رابطه راهنمایی فرمایید.
جواب: اگر خانه مسکونى فروخته شده را با پولى که خمس نداشته و يا با درآمد بين سال خريدهايد، پول فروش آن در هر صورت خمس ندارد.
سؤال 882: خانه نیمه سازی در یکی از شهرها دارم که به علت سکونت در ساختمانهای دولتی نیازی به آن ندارم، لذا قصد دارم آن را فروخته و با پول آن ماشینی برای استفاده شخصی بخرم، آیا به پول آن خمس تعلّق میگیرد؟
جواب: اگر خانه مزبور را از درآمد سالانه و در بين سال به قصد سکونت در آن ساخته يا خريدهايد، و در همان سال آن را فروختهايد پول فروش آن اگر در همان سال فروش در مؤونه زندگى مصرف شود، خمس ندارد، و همچنين اگر بعد از سکونت در آن، در سال بعد آن را فروخته باشيد، پول فروش آن خمس ندارد.
سؤال 883: تعدادی درب پروفیلی برای خانه مسکونیام خریداری کردم، ولی بعد از دو سال به علت عدم تمایل به استفاده، آنها را فروخته و پولش را به حساب شرکت آلومینیوم واریز کردم تا به جای دربهای قبلی، به همان قیمت برای من دربهای آلومینیومی بسازد، آیا به آن پول خمس تعلّق میگیرد؟
جواب: در فرض مرقوم که مورد استفاده واقع نشده، پول فروش آن خمس دارد.
سؤال 884: مبلغ صد هزار تومان به مؤسسهای پرداخت نمودم تا در آینده زمین مسکونی به من تحویل دهد و الآن یک سال از آن میگذرد و از طرفی قسمتی از آن پول مال خودم است و قسمت دیگر را قرض کرده و مقداری از قرض را هم پرداختهام، آیا به آن خمس تعلّق میگیرد؟ مقدار آن چقدر است؟
جواب: اگر گرفتن زمين براى ساخت مسکن مورد نياز متوقف بر پيش پرداخت مقدارى از پول آن باشد، مبلغ پرداخت شده خمس ندارد، حتى اگر از درآمد کسب شما باشد.
سؤال 885: اگر شخصی خانه خود را فروخته و پول آن را برای استفاده از سود آن در بانک بگذارد و سپس سال خمسی‌اش فرا برسد، چه حکمی دارد؟ و اگر این پول را برای خرید خانه، پس‌انداز نماید، چه حکمی دارد؟
جواب: اگر خانه را از درآمد سالانه شغلى براى سکونت و به حساب مخارج سالانه، ساخته يا خريده و بعد از سال خمسى آن را فروخته باشد، پول فروش آن در هر صورت خمس ندارد.
سؤال 886: آیا به اموالی که به تدریج برای خرید خانه یا سایر مایحتاج زندگی پس‌انداز میشود، خمس تعلّق میگیرد؟
جواب: اگر خريد مايحتاج ضرورى زندگى برحسب وضع مالى شخص متوقّف بر پس‌انداز درآمد سال باشد، و بنا دارد پس‌اندازها را در آينده نزديک (تا چند روز) صَرف خريد مايحتاج ضرورى زندگى نمايد، خمس ندارد.
سؤال 887: چند سال پیش ماشینی خریدم که در حال حاضر فروش آن به چندین برابر قیمت ممکن است، با توجه به اینکه پول خرید آن، مخمّس نبوده است، و در صورت فروش و گرفتن قیمت فعلی آن، میخواهم خانهای برای سکونت بخرم، آیا به مجرد دریافت پول، همه آن خمس دارد یا فقط به پولی که با آن ماشین را خریدهام، خمس تعلّق میگیرد و مقدار باقی‌مانده که همان مقدار افزایش قیمت ماشین است، جزء درآمد سال فروش ماشین محسوب میشود که اگر تا پایان سال فروش در مخارج زندگی مصرف نشود، خمس به آن تعلّق میگیرد؟
جواب: اگر ماشین جزء مؤونه شما باشد و آن را از درآمد بین سال جهت استفاده شخصی زندگی خریده باشید، پول فروش آن خمس ندارد. ولی اگر ماشین را برای کار کردن خریدهاید، در صورتی که با مال قرضی یا نسیه خریده باشید، فقط خمس مالی که برای ادای دین صرف کردهاید، واجب است، البته در مورد تنزل ارزش پول احوط مصالحه با حاکم شرع است.
سؤال 888: من مالک خانه بسیار محقّری هستم، و به عللی تصمیم به خرید خانه دیگری گرفتم، ولی به علت بدهی مجبور به فروش ماشینی که از آن استفاده میکردم و گرفتن مبلغی وام از بانک استان و صندوق قرض‌الحسنه شهرمان شدم تا بتوانم پول خانه را بپردازم، با توجه به اینکه ماشین را قبل از تاریخ سال خمسی‌ام فروخته و پول آن را برای پرداخت مقداری از بدهی‌هایم مصرف کردهام، آیا به پول حاصل از فروش ماشین خمس تعلّق میگیرد یا خیر؟
جواب: در فرض سؤال، پول حاصل از فروش ماشين خمس ندارد.
سؤال 889: خانه، ماشین و لوازم مورد نیاز انسان یا خانواده او که از درآمد سال خریده شده است، اگر در اثر ضرورت و یا به منظور تبدیل به جنس بهتر فروخته شود، از جهت خمس چه حکمی دارد؟
جواب: پول حاصل از فروش چيزى که از مؤونه بوده، خمس ندارد.
سؤال 890: اگر خانه یا ماشین یا غیر آنها از احتیاجات زندگی با پولی که خمس آن پرداخت شده، جهت استفاده شخصی نه به قصد استفاده از آنها برای فروش یا تجارت خریداری شده و سپس به علتی فروخته شود، آیا به اضافه قیمت آنها که بر اثر افزایش قیمت بازار بوده، خمس تعلّق میگیرد؟
جواب: سود حاصل از افزايش قيمت در فرض سؤال، خمس ندارد.
فروش خانه، وسائل نقلیه و زمین
استفتائات جدید
سؤال: زمینی را برای احداث خانه مورد نیازم از درآمد بین سال خریدم، سپس ارثیه‌ای به من رسید و با آن خانه خریدم و نیازم به احداث خانه برطرف شد، آیا زمین خمس دارد؟
جواب. در فرض سؤال احتیاط در مصالحه با ولی امر خمس و یا وکیل مجاز از طرف ایشان است.
