درک عظمت شب قدر بسته به همت انسان مومن دارد

به گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین حسین بنیادی، در ادامه تفسیر سوره مبارکه قدر به تفسیر آیه دوم و سوم پرداخت و گفت: آيه بعد (آیه دوم) براى بيان عظمت شب قدر مى‌فرمايد: تو چه مى‌دانى شب قدرچيست؟ «و ما ادراك ما ليلة القدر، ليلة القدر خير من الف شهر». آیه دوم سوره قدر برای عظمت شب قدر است، دلیل براین مدعا آیه بعد است که دلیل عظمت شب قدر را بیان می‌کند؛ «ليلة القدر خير من الف شهر» شب قدر شبى است كه از هزار ماه بهتر است.
روح ايـن تـعبير نشان دهنده عظمت اين شب است، آنچه  كه برخی از مفسرین گمان کرده‌اند که حتى پيغمبر اكرم (ص) بـا آن عـلم وسـيـع و گـسـترده‌اش قبل از نزول اين آيات به آن واقف نبود، درست نیست زیرا اینگونه معنا کردن با دیگر اصول و مباحث کلامی در باب علم امام معصوم، سازگار نیست.
مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر این دو آیه، نظر به یگانگی و مکمل بودن آیه لیلة القدر خیر من الف شهر برای آیه وما ادراک ما لیلة القدر دارد،‌ ایشان می‌فرماید: اين جمله كنايه است از جلالت قدر آن شب و عظمت منزلتش، چون با اينكه ممكن بود در نوبت دوم ضمير ليله القدر را بياورد، خود آن را تكرار كرد. واضح تر بگويم، با اينكه مى‌توانست بفرمايد: (و ما ادريك ما هى، هى خير من الف شهر) براى بار دوم و بار سوم خود كلمه را آورد و فرمود: (و ما ادريك ما ليله القدر ليله القدر خير من الف شهر). اين جمله به طور اجمال آنچه را كه در جمله (و ما ادريك ما ليله القدر) بدان اشاره شده بود، يعنى عظمت آن شب را بيان مى‌كند، و مى‌فرمايد: بدين جهت گفتيم آن شب مقامى ارجمند دارد كه از هزار شب بهتر است.
مؤید این مطلب آن است که مى‌دانيم هزار ماه بيش از هشتاد سال است؛ به راستى چه شب با عظمتى است كه به اندازه يك عمر طولانى پر بركت و دارای ارزش در نزد پروردگار ‍دارد.
در بـعـضـى از تـفـاسير آمده است كه پيغمبر اكرم (ص) فرمود: يـكـى از بـنـى اسـرائيـل لبـاس جـنـگ در تـن كـرده و هزار ماه از تن خود بيرون نياورد و دائم مشغول (يا آماده ) جهاد فى سبيل الله بود، اصحاب و ياران تعجب كردند و آرزو داشـتـنـد چـنـان فـضـيـلت و افـتـخـارى بـراى آنـهـا نـيـز مـيـسـر مـى شـد، آيـه فـوق نازل گشت و بيان كرد كه (شب قدر از هزار ماه برتر است ).
ظاهر آیه این است که عـدد هـزار در اينجا براى بیان  تعداد است نه تكثير، بعضى گفته‌اند: براى تكثير اسـت به این معنا که ارزش شـب قـدر از هـزاران مـاه نـيـز برتر مى باشد، ولى روايتی كه نقل كرديم نشان مى‌دهد كه عدد هزار با توجه به عمر متوسط انسان‌ها براى تعداد است به علاوه که معمولا عدد هميشه براى بیاد تعداد است البته اگر قرینه‌ای باشد مسأله تکثیر محتمل می‌‌شود مانند آنجا که روشن است بیان بعضی از اعداد برای مبالغه است.
در روایت حمران از امام محمد باقر(ع)، مى‌گويد: پرسيدم منظور خداى تعالى از اينكه فرمود (شب قدر بهتر است از هزار شب ) چيست ؟ فرمود عمل صالح از نماز و زكات و انواع خيرات در آن شب بهتر است از همان اعمال در هزار ماهى كه در آن شب قدر نباشد، و اگر خداى تعالى جزاى اعمال خير مؤمنين را مضاعف نمى كرد، مؤمنين بجايى نمى رسيدند، ولى خدا پاداش حسنات ايشان را مضاعف مى‌كند.
ظاهر آیه با کمک روایات زیادی که در رابطه با شب قدر وارد شده، نشان‌دهنده آن است که درک شب قدر اولاً بستگی به فهم عظمت این شب و ثانیاً مربوط به همت بندگان خدا در سعی و تلاش از بهره‌مندی از فضائل این شب بواسطه کثرت عبادت خالصانه مخصوصا تفکر در خود شناسی، خودسازی و آمادگی برای زندگی ایمانی و مورد رضایت خداوند، دارد.این برداشت را می‌توان با توجه به آیات بعدی که نزول ملائکه و تقدیر مقدرات انسان‌هاست، تقویت کرد.

یادآور می‌شود وی در بخش اول این تفسیر گفته بود که به اتفاق مفسرین، ضمیر در انزلناه به قرآن برمی‌گردد و ظاهر آیه گویای آن است که تمام قرآن در شب قدر نازل شده نه برخی از آیات قرآن، تعبیر به انزال در آیه اول مؤید همین مطلب است که ظاهر در اعتبار یکبارگی و یکپارچگى انزال تمام قرآن در شب قدراست، نه تنزیل که ظهور در نازل کردن تدریجى قرآن است. در رابطه با همین معنا می‌توان به آیه شریفه و الکتاب المبین/ انا انزلناه فى لیلة مبارکة، استناد کرد که صراحت در نزول دفعی قرآن بر پیامبر(ص) دارد و می‌فرماید: همه کتاب را در آن شب نازل کردیم.

انتهای پیام