رجوع به قرآن و استفاده از عقل و علوم؛ مهمترین راه مواجهه با آسیب مطالعات تاریخی
گروه حوزه‌های علمیه ــ استاد تاریخ دانشگاه کوفه گفت: رجوع به قرآن و استفاده از عقل و علومی مانند جغرافیا، مهمترین راه مواجهه با آسیب مطالعات تاریخی و سیره اهل‌بیت(ع) است.
به گزارش ایکنا؛ عبدالنبی تمیمی، رئیس دانشکده علوم اسلامی نجف امروز دهم مهر در پیش‌نشست همایش آسیب‌شناسی مطالعات تاریخ و سیره اهل‌بیت(ع) در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: برخی تاریخ را فن و هنر و برخی ادب و برخی علم می‌دانند در حالی که از نظر بنده، تاریخ شبیه علومی مانند پزشکی است و مورخ بر اساس قواعدی، اقدام به تاریخ‌نویسی می‌کند.
وی با بیان اینکه تاریخ در اصل حضور در درون متون و به دست آوردن مطالبی از آن است افزود: دسترسی به تاریخ واقعی اهل‌بیت(ع) نیازمند مصادر اولیه تاریخی است؛ اولین مصدر باید قرآن کریم به عنوان منبع قطعی‌الصدور باشد که هر چه با آن موافق است می‌پذیریم و گرنه رد خواهیم کرد، بنابراین قرآن شاخص ما در این مسئله است که از تحریف هم مصون مانده است.
التمیمی با بیان اینکه ما می‌توانیم سیره خالص اهل‌بیت(ع) را از قرآن استخراج کنیم، زیرا در قرآن همه چیز از ریز و درشت بیان شده، عنوان کرد: خیلی از آیات قرآن، شان نزولش در مورد اهل‌بیت(ع) است، اگرچه الان بعد از 15 قرن، ما برای فهم قرآن نیازمند رجوع به کتب تفسیری و شان نزول هستیم.
وی با تاکید بر مطالعه سیره پیامبر یعنی قول و فعل و تقریر ایشان افزود: مشکلی که در این مسئله وجود دارد، این است که سیره در دوره متاخر از ایشان تدوین شده یعنی حدود 300 سال بعد از وفات پیامبر که باعث حضور روایات جعلی شده است؛ مثلا ابن زبیر که کاردار امویان و رئیس پلیس مدینه بود و با منجنیق به کعبه حمله کرد؛ این فرد، تاریخ‌نویسی کرده و یا «زهری» که کاردار عراق بود، سیره نوشته و به تصریح وی، ذکر کرده که هر جایی بخواهیم سیره بنویسیم باید از امام علی(ع) بنویسیم، ولی به افرادی دستور داده که سیره بنویسید، ولی از علی ننویسید، از این رو می‌بینیم در برخی کتب تاریخی فاتح خیبر محمدبن مسلم ذکر شده است.
التمیمی تصریح کرد: بخاری از فردی به نام ابوبکره یک مطلب را به دو صورت نقل کرده یکی اینکه پیامبر در مسجد بودند و امام حسن حضور داشت و پیامبر به ایشان نگاه کرد و مطلبی در مورد امام نقل فرمود ولی در نقل دیگری بیان شده که پیامبر در منزل حضرت زهرا بودند و مطلبی در مورد حسن(ع) نقل فرمود.
وی ادامه داد: در مورد سن امام در روایت نیز تفاوت زیادی وجود دارد که نشانه تناقض در این روایت است و از لحاظ سند و محتوا مشکل دارد از طرفی ابوبکره که در طائف بوده چگونه ممکن است از بچگی امام حسن(ع) گزارش بدهد بنابراین این موضوع، نشانه جعلی بودن آن است.
وی با بیان اینکه در دوره معاویه نقل روایت در فضائل‌تراشی برای بنی امیه و معاویه رواج یافت تصریح کرد: کتب تاریخی پر از مرویات جعلی است مثلا در بحث ضرب سکه آن را به ملک مروان نسبت داده‌اند در حالی که با همفکری امام باقر(ع) این کار انجام شده است بنابراین وظیفه ما پالایش کتب تاریخی از شبهاتی است که از جمله در حدیث مطلاق امام حسن(ع) بیان شده است.
رئیس دانشکده علوم اسلامی نجف اشرف تصریح کرد: در کنار کتب تاریخی می‌توانیم از کتب ادبی استفاده کنیم از جمله اشعار حسان بن ثابت زیرا وی شعری آورده که در مورد اثبات غدیر است.
وی با بیان اینکه باید در مطالعات سیره به جغرافیا هم مراجعه کنیم افزود: در حادثه کربلا روایاتی مبنی بر حضور 60 یا صد هزار نفر در این سرزمین وجود دارد ولی محل درگیری یک دره بوده و بعد از خیمه‌گاه هم امام خندقی حفر کرده بود لذا این تعداد افراد در آن مکان جا نمی‌شدند؛ ارتش اموی در منطقه بین‌الحرمین بوده است در حالی که باز تعداد افراد بیان شده در این محل هم نمی‌گنجند و در بیشترین آمار 12 هزار نفر ممکن است در این منطقه بتوانند جمع شوند بنابراین بقیه مکن است در راه بوده‌اند.
التمیمی عنوان کرد: از جمله جعلیات در کتبی مثل تورات و انجیل هم هست؛ در تورات اتهام زنا به این پیامبر بزرگ الهی مطرح است که قرآن آن را رد کرده است.
انتهای پیام
