آیت‌الله مقتدایی:
حیات الهی در سایه کلام علوی محقق می‌شود
گروه اندیشه ــ استاد سطوح عالی حوزه علمیه بیان کرد: نهج‌البلاغه دارای عبارات بلندی است که اگر انسان بخواهد به حیات الهی، نبوی و علوی نائل شود، باید از این کتاب بهره ببرد، چه اینکه در وصف آن گفته‌اند کتابی بالاتر از کلمات بشر و پایین‌تر از کلمات خداوند است.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ مراسم رونمایی از کتاب «سلونی قبل ان تفقدونی، تحریر نهج‌البلاغه»، تألیف آیت‌الله جوادی‌آملی، امروز، 24 آذرماه، با حضور جمعی از اندیشمندان و علاقه‌مندان در کتابخانه ملی برگزار شد.
آیت‌الله مرتضی مقتدایی، استاد درس خارج حوزه علمیه در این مراسم بیان کرد: نهج‌البلاغه را سیدرضی که یکی از بزرگان علما و فقهای عظیم تشیع است، از فرمایشات مولای متقیان، علی(ع) جمع‌آوری و به صورت بسیار زیبا در سه بخش تنظیم کرد؛ یک بخش مربوط به خطبه‌ها است. خطبه‌هایی که وجود مبارک امام علی(ع) به مناسبت‌های مختلف در موقعیت‌های مختلف ایراد فرمودند که سیدرضی آنها جمع‌آوری کرد و بخش اول این کتاب است.
وی تصریح کرد: بخش دوم کتاب، نامه‌ها است که وجود مبارکش برای افراد و نهادهای مختلفی فرستاده است و بخش سوم نیز کلمات قصار امام علی(ع) را شامل می‌شود. کلمات کوتاهی که هر کدام واقعاً نظیر و مثل ندارد. از جهت فصاحت و بلاغت و از جهت برخورداری از محتوا و معنای عالی و بلند، بی‌نظیر است. با عبارت کوتاه، معانی فراوانی را به ذهن می‌آورد که اینها نیز هر کدام در دل و قلوب انسان، روح انسان را می‌نوازد و جذابیت فوق‌العاده‌ای دارد که انسان را به خود جذب می‌کند.
مقتدایی در ادامه بیان کرد: سیدرضی در این سه بخش، این کتاب را تألیف کرده است. وفات ایشان ظاهراً در سال 406 است و در آن زمان اینها جمع شده و همان موقع، در زمان خود سیدرضی، نسخه‌های فراوانی از آن نوشته شده است. البته آن زمان صنعت چاپ نبوده، اما می‌نوشتند و رونویسی می‌کردند که برخی از همان نهج‌البلاغه‌ای که در زمان سیدرضی بود، نوشته‌اند. حتی نسخه‌ای که به خط مبارک سیدرضی و امضای ایشان است نیز موجود است.
این استاد سطوح عالی حوزه علمیه تصریح کرد: در هر صورت، زحمت زیادی کشیده شده است و افراد متعددی هم به همراه مرحوم سید رضی، شروحی بر این کتاب نوشته‌اند. ابتدا گردآوری با مرحوم سیدرضی بوده است که برادر سیدمرتضی است که هر دو از علمای تشیع و از شاگردان مرحوم شیخ مفید بوده‌اند. معروف است که شیخ مفید در عالم خواب، حضرت فاطمه(س) را دید که ایشان دست دو فرزند عزیز خود را گرفته بودند و در مسجد کرخ، یعنی بغداد که شیخ تدریس داشتند، این فرزندان را آوردند و به مرحوم مفید فرمودند «علمهما الفقه»، به این دو فرزند، فقه را بیاموز. مرحوم شیخ از خواب بیدار شد و از این رؤیا تعجب کرد. فردا صبح متوجه شد که بانوی مکرمه‌ای دست دو نفر را گرفته و می‌آید و می‌گوید «علمهما الفقه». شیخ نیز بنا به خوابی که دیده بود، متصدی استادی این دو نفر می‌شود که نشان از عظمت سیدرضی و برادرش سیدمرتضی دارد.
وی در ادامه افزود: نهج‌البلاغه سیدرضی، دارای 242 خطبه، 78 نامه و 489 کلمه از کلمات قصار است. این مجموعه شرح نهج‌البلاغه سیدرضی است. این کلمات بسیار با ارزش و بلند است و بسیاری از بزرگان ما تصریح می‌کنند که فرمایشات علی(ع) فوق کلام مخلوق و دون کلام خالق است؛ یعنی در مورد نهج‌البلاغه این‌طور گفته‌اند که از کلمات انسان‌ها بالاتر است، اما نسبت به فرمایشات خدا پایین‌تر قرار دارد. حتی برخی از بزرگان، نهج‌البلاغه را به قرآن تطبیق کرده‌اند و می‌گویند کلمات، کلام قرآن است و همان مواعظ را دارد، اما عبارات متفاوت است.
مقتدایی تصریح کرد: ما امید داریم که نهج‌البلاغه در زندگی بشر پیاده شود. این همان کلمات و مواعظ و احکام الهی و قرآن است که باید در زندگی پیاده شود. اگر زندگی انسان‌ها بخواهد زندگی الهی، نبوی و علوی بشود، باید همین مطالبی که در این کلمات آمده را در زندگی پیاده کند.
وی با اشاره به فرازهایی از نهج‌البلاغه بیان کرد: وجود مبارک امام(ع) در خطبه 93 می‌فرماید که از من بپرسید، قبل از اینکه من را نبینید. به خدا قسم، از حالا تا قیامت، هر واقعه‌ای را که واقع شود، به شما خبر می‌دهم. هر گروه معینی که صد نفر را هدایت کرده‌اند یا گمراه کرده‌اند به شما می‌گویم که رهبرشان که بوده است و کلمات آنها چه بوده و چند نفر از آنها حیات داشته‌اند و چند نفر مرده‌اند. می‌فرمایند که ریز قضایا را از حالا تا صبح قیامت را برای شما بیان می‌کنم و این فرمایش ایشان در خطبه 93 است.
مقتدایی در ادامه افزود: در خطبه 198 نیز همین مطلب را به تعبیر دیگری دارند که می‌فرمایند از من سوال کنید، قبل از اینکه بین شما نباشمو قسم می‌خورم که من به طرق آسمان‌ها نسبت به طرق زمین آشناتر هستم. یعنی مانند کفِ دست، تمام طبقات آسمان را می‌دانم. در خطبه 91 نیز نسبت به اطلاعش از آسمان‌ها می‌فرماید که در تمام این طبقات آسمان‌ها، به اندازه یک جایی که پوست گوسفند را پهن کنند، خالی نیست، مگر اینکه ملکی در آنجا نماز می‌خواند و عبادت می‌کند که فرمود این عبادت طولانی، باعث زیادی معرفتشان نسبت به خدا می‌شود. بنابراین این کتاب چنین شأنی را دارد.
وی بیان کرد: تاکنون شرح‌های خوبی بر نهج‌البلاغه نوشته شده که باید از این شرح‌ها استفاده کنیم. برای نمونه شیخ محمد عبده که یکی از اساتید مهم است، شرحی نوشته است که بسیار هم شرح خوبی است. یکی دیگر از اهل سنت نیز صبحی صالح است که این دو شرح همراه با برکاتی نیز بود. چون اینها از بزرگان اهل تسنن بودند و نفوذی در جامعه تسنن داشتند، لذا به برکت آن، نهج‌البلاغه نیز در بین علمای اهل تسنن رونقی پیدا کرد و تعصب‌ها کنار رفت.
مقتدایی تصریح کرد: امیدواریم این شرحی که آیت‌الله جوادی برای نهج البلاغه نوشته‌اند، شرح مبارکی باشد و بتواند جای خود را در امت اسلامی بهتر از قبل باز کند. چون این آثار و برکات را از آیت‌الله جوادی دیده‌ایم. ایشان یک کتاب به نام مفاتیح‌الحیات نوشتند که جلد دوم مفاتیح‌الجنان است. مفاتیح‌الجنان، ارتباط انسان‌ها با خدا است، اما مفاتیح الحیات مربوط به ارتباط انسان‌ها با یکدیگر است. وقتی این کتاب چاپ شد، ده‌ها بار تجدید چاپ شد و در اختیار مردم گذاشته شد که عهده‌دار تعلیم حیات طیبه است. بنابراین معتقدم که این تألیف ایشان نیز چنین گسترشی پیدا خواهد کرد.
وی در ادامه افزود: تفسیر تسنیم ایشان نیز پس از المیزان جایگاه برتری را دارد و به همان میزان که از مفاتیح‌الحیات استقبال شد، از تسنیم نیز استقبال شده است و انتظار ما این است که از این کتاب شرح نهج‌البلاغه نیز چنین استقبالی به عمل آید.
انتهای پیام مطالب مرتبط
