لزوم فعال شدن ۲۰ میلیون مراقب سلامت برای مقابله با اپیدمی پاییزه کرونا

به گزارش خبرنگار ایکنا، سعید نمکی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در مراسم گسترش کشوری هر خانه یک پایگاه سلامت، اظهار کرد: درود می‌فرستم به همه شهدای مدافع سلامت که در راه مبارزه با بیماری کرونا، جان خود را از دست دادند؛ آرزوی مغفرت برای درگذشتگان این بیماری دارم و از تمامی همکارانم برای تلاش‌های شبانه‌روزی‌شان تقدیر می‌کنم.

وی افزود: باید از افرادی که زیرساخت‌های شبکه بهداشت را فراهم کردند تا این اتفاق جدید در نظام شبکه شکل گیرد، تقدیر کرد. نظام شبکه اگرچه یکی از دستاورد‌های بسیار کارآمد در کاهش بیماری‌ها بود، اما بدون جامعه محور کردن امور بهداشتی، نمی‌توان کاری از پیش برد.

وی با بیان اینکه قبل از جامعه محور کردن سلامت، باید سطحی را قبل از خانه بهداشت،‌ پیش‌بینی می‌کردیم، گفت: پس از ریل‌گذاری پرونده سلامت الکترونیک، ایده هر خانه یک پایگاه سلامت به ذهن ما رسید تا بتوان در هر خانه یک مراقب سلامت داشته باشیم.

نمکی اظهار کرد: قرار بود این طرح طی ۱۲ اسفندماه، در چهار استان آغاز شود، اما طوفان کرونا اجازه انجام این کار را نداد. اگر ۲۰ میلیون مراقب سلامت در خانه داشتیم، دیگر لازم نبود وزیر بهداشت هر روز در تلویزیون بگوید، مردم سفر نروید.

وزیر بهداشت ادامه داد: اگر در پاییز با پاندمی کرونا مواج شویم، این 20 میلیون مراقب، ظرفیت خوبی برای مقابله با بیماری هستند. طرح هر خانه یک پایگاه سلامت باید مبتنی بر فرهنگ منطقه‌ای و ویژگی‌های استانی باشد.

نمکی با بیان اینکه بانوان در طرح هر خانه یک پایگاه سلامت، محور این خدمت هستند، گفت: به همین دلیل این طرح را با یاد و نام حضرت فاطمه(س) شروع می‌کنیم و به برکت اسم این بانوی بزرگ امیدواریم که این طرح از طرح‌های با برکت برای جمهوری اسلامی ایران باشد. امیدوارم به عشق خانه گِلین حضرت فاطمه(س) در مدینه بتوانیم برکت ویژه‌ای را به این طرح ملی ببخشیم تا خانواده‌ها بتوانند از این طرح ملی بهره ببرند و بانوان این مملکت به عنوان اصلی‌ترین محور سفیر سلامت، بتوانند عامل مؤثری در عشق، مهر و ایجاد خدمت برای خانوارها باشند.

نمکی افزود: توصیه‌ام به دانشگاه‌های علوم پزشکی این است‌ که افراد عاشق را برای اجرای این طرح انتخاب کنند. این طرح با رفع تکلیف قابل جمع شدن نیست، بلکه آدم عاشق می‌خواهد؛ همان افراد عاشقی که توانستند نظام شبکه را با بهورز دارای شش کلاس سواد آغاز کنند و بتوانند این اثر را در کاهش مرگ و میرها داشته باشند. دوم اینکه تمام بخش‌های دانشگاه‌ها باید درگیر شوند؛ این طرح فقط مختص معاون بهداشتی نیست، بلکه برای تمام دانشگاه است‌ اعم از معاونت درمان، آموزشی و ...‌.؛ باید دانشجو را برای آموزش جامعه محور در خانواده تربیت کنیم.

وی افزود: اگر بخواهیم دانشجویی تربیت کنیم که دردی از نظام ارائه خدمت بکاهد، این دانشجو باید متولی امور خانواده و برای حل و فصل مشکلات خانواده‌ها باشد. ما مدل‌های این مباحث را بررسی کردیم. اگر قرار شد دانشجوی پرستاری ما مراقبت در منزل انجام دهد، نباید فقط در کنار تخت بیمارستان آموزش ببیند، بلکه باید در خانه هم آموزش ببیند. اگر دانشجوی توانبخشی می‌خواهد آموزش ببیند، باید بتواند مشکلات سالمند درون خانواده را حل کند و به افراد خانواده و سفیر سلامت هم مراقبت از سالمند را بیاموزد.

اگر دانشجوی توانبخشی می‌خواهد آموزش ببیند، باید بتواند مشکلات سالمند درون خانواده را حل کند و به افراد خانواده و سفیر سلامت هم مراقبت از سالمند را بیاموزد

وزیر بهداشت با بیان اینکه حتماً باید آموزش درون جامعه را به جای بیمارستان به دانشجوهایمان آموزش دهیم، گفت: چه در حوزه پزشکی و چه در حوزه دندان پزشکی و...‌ باید جامعه محوری را آموزش دهیم. چرا شاخص‌های پوسیدگی دندان و میزان دندان‌های کشیده و ترمیم شده در کشور زیاد است، زیرا دانشجوی دندانپزشکی جامعه محور تربیت نمی‌شود. نباید این کار را در وزارت بهداشت و دانشگاه‌ها خلاصه کنیم، بلکه باید از سایر بخش‌ها هم برای اجرای آن کمک گیریم. بخش‌های درون یا بیرون دولت و به خصوص سازمان‌های مردم نهاد، خیران و ... همه باید در این طرح مشارکت کنند. این طرح مربوط به وزارت بهداشت نیست، بلکه طرح ملت ایران و همه افرادی است که می‌توانند در آن مشارکت کنند. ائمه جمعه و جماعت، بسیج، نیروهای مسلح و... باید کمک کنند.

وی تأکید کرد: در عین حال ما باید با زبان سفیر سلامت صحبت کنیم، ما حق نداریم کلمات سنگین به مردم بگوییم. البته خیلی هم دنبال لیسانس و فوق لیسانس نگردید. البته اگر بود بهتر اما لیسانس و فوق لیسانس و... به افراد دانش اجتماعی نمی‌دهد. در خانواده دنبال باهوش‌ترین و عاشق‌ترین آدم برای خدمت بگردید و بعد با زبان خودش با او صحبت کنید. با مردم باید با زبان مردم صحبت کرد که بهترین زبان برای انتقال دانش به مردم است.

نمکی در حاشیه این برنامه در جمع خبرنگاران، درباره وضعیت کرونا در پایتخت، گفت: پزشکان و پرستاران در روزهای اول کرونا، با سختی کار می‌کردند. متأسفانه عده‌ای این دستاورد بزرگ را ساده انگاشتند و تصور کردند که به راحتی همه چیز مهار شد و دیگر کرونا نداریم.

وی افزود: من دیروز به مشهد مقدس مشرف شدم و واقعاً در رفت و برگشت صحنه‌های غم‌انگیزی دیدم. در هواپیمایی سوار شدم که مردم کیپ تا کیپ نشسته بودند، گرچه ماسک را هم همکاران پرواز می‌دادند، اما از آنجایی که یک ربع تا پرواز طول کشید، ماسک‌ها را برمی‌داشتند و در فضایی دم کرده با یکدیگر صحبت می‌کردند. این وضعیت به روح و روان من مانند شلاق بود؛ در صحن حرم‌ مطهر هم به نحوه دیگری غصه خوردیم.

نمکی ادامه داد: متأسفانه دو اتفاق بد در حال وقوع است؛ یکی اینکه مردم فکر می‌کنند که کرونا تمام شده است. این تصور مردم برای ما دو پیام دارد؛ یکی اینکه وقتی مردم دل به دریا می‌زنند، خاطرشان جمع است‌که حکومت، دولت‌ و وزارت بهداشت کنارشان هست و برای ما پیامی مثبت است که مردم به دولت و وزارت بهداشت‌شان اعتماد دارند، اما یک پیام منفی هم دارد و آن اینکه مردم نمی‌دانند که کرونا می‌تواند به همین راحتی بازگردد. بارها این را اعلام کرده‌ام که با این روالی که اکنون می‌بینم، ما دقیقه ۹۰ از گوشه‌های زمین گل خواهیم خورد و امروز صبح هم این را به رئیس جمهور عرض کردم که یکی از نگرانی های عمده من عادی‌انگاری کرونا از سوی مردم است.

نمکی تأکید کرد: دوم اینکه متأسفانه برخی مسئولان نیز تصور کرده‌اند که کرونا تمام شده و همواره به من فشار می‌آورند که اینجا و آنجا را باز کنیم. آقایی از فلان ستاد یا فلان وزارتخانه باورشان شده که همه چیز عادی‌ است، همه جا را راه بیندازیم. فلان لیگ را راه بیندازیم و...؛ اینطور نیست، کرونا نه تنها تمام نشده، بلکه هر لحظه ممکن دچار پیک خطرناک شویم.

نمکی ادامه داد: از طرفی یک باور غلط شکل گرفته بود که در فصل گرما کرونا تمام می‌شود؛ این باور غلط به دلیل نگاهی بود که به اجداد قبلی این ویروس مانند سارس و مرس داشتیم. روز اول به همکارانم گفتم که این ویروس هیچ شباهتی به همکارانش ندارد و فریبش را نخورید.

استان‌هایی که دچار پیک کرونا هستند

وی گفت: اکنون در استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمانشاه، هرمزگان گرفتار پیک هستیم. مرگ‌ها را به کمتر از ۳۰ مورد در روز کاهش داده بودیم و این یعنی واقعا نفس‌مان گرفته شد تا این اتفاق افتاد؛ آن هم در اوج تحریم؛ اما دیروز ۵۰ درصد از مرگ‌هایمان برای سه استان بود. حال اگر خدایی نکرده این اتفاق استمرار پیدا کند، مرگ‌ها می‌تواند دوباره سه رقمی شود، تعداد قابل توجهی از عزیزان‌مان را از دست بدهیم و آبرویی که در عرصه بین‌المللی داریم، از دست برود.

وزیر بهداشت ادامه داد: هرچه از مردم خواهش کردیم که عروسی و عزا برگزار نکنید، گوش نکردند و در استانی مانند خوزستان‌ مراسم برگزار کردند و قبیله‌ای آمدند و رفتند و روبوسی و هلهله کردند، اما ما می‌دانستیم که این یک زنگ خطر است برای شیون‌های آینده. هرچه هم گفتیم متأسفانه کسی گوش نکرد.

نمکی گفت: وقتی یک آمار مرگ به من گزارش می‌دهند، نه به این خاطر که به عنوان وزیر بهداشت مورد مواخذه‌ام، بلکه خودم را فرزند یا عضو خانواده هر شهروند ایرانی می‌دانم که می‌میرد و غم آن همچون خنجر در دلم فرو می‌رود. در هفته گذشته تمام همکاران ستادی آواره استان‌هایی بودند که روند ابتلا در آن‌ها صعودی بوده و من‌ هم شب تا صبح با آنها در تماس بوده‌ام. مدیریت این کار بسیار سخت است. کشوری در اوج تحریم، با بی‌پولی و گرفتاری و هزار دغدغه باید کرونا را مدیریت کند.

وی افزود: همزمان با اینکه داریم کرونا را جمع می‌کنیم، دچار سایر بیماری‌های عفونی و هر ساله نیز می‌شویم. وقتی همه خوشحالند که امسال در سیستان و بلوچستان بارندگی خوب بوده، ما گرفتار آب‌های راکد و مالاریا هم می‌شویم. باید همه اینها را ببینیم و نمی‌توان از یکی از این مسائل غفلت کرد. به همین دلیل از مردم خواهش می‌کنم که کمی به ما و همکاران من و به جان خودشان رحم کنند، فاصله‌گذاری را جدی بگیرند، استفاده از ماسک را جدی بگیرند. حتی می‌بینم که برخی از اصحاب رسانه هم ماسک را جدی نمی‌گیرند. زیرا هوا گرم است و خسته می‌شوند. ما هم خسته می‌شویم. فکر کنید که ما چقدر باید در طول شبانه‌روز تحمل کنیم. خواهشم این است که مردم بدانند که کرونا تمام نشده و هر لحظه ممکن است دوباره ما را غافلگیر کند.

وزیر بهداشت گفت: در تهران علائمی از افزایش را به ما گزارش می‌کنند. البته همه ما در برج‌های مراقبت متعددی که طراحی کردیم، شبانه روز وضعیت را دیده بانی می‌کنیم.

وی با بیان اینکه با وجود همه امکانات تشخیصی و آزمایشگاهی که ایجاد کردیم، نباید غفلت کنیم، گفت: ایجاد این امکانات به این معنی نیست که اگر لحظه‌ای غفلت کنیم، ضربه نمی‌خوریم. ما با پوریای ولی و تختی کشتی نمی‌گیریم، بلکه با ویروس چموشی کشتی می‌گیریم که نگاه نمی‌کند در کجای بدن التهاب هست و به آنجا نفوذ نکند، بلکه او نگاه می‌کند که از کجا بهتر می‌تواند لطمه بزند و آنجاست که ما را گرفتار کرده و مرگ و میر را بالا می‌برد.

ویروس کرونا به مراتب نانجیب‌تر شده است

وزیر بهداشت با اشاره به برخی اظهارات مبنی بر ضعیف‌تر و آرام‌تر شدن فعالیت کرونا، گفت: این ویروس نه تنها آرام‌تر و نجیب‌تر نشده، بلکه به مراتب نانجیب‌تر شده است. در خوزستان می‌بینیم که جوان از بین می‌رود. در سیستان و بلوچستان افراد ۳۲ ساله و ۴۰ ساله را از دست دادیم. سه روز پیش در بندرعباس پرستار ۴۲ ساله فوت کرد، هیچ بیماری زمینه‌ای هم نداشت و از بین رفت. بنابراین ویروس نه تنها آرام نشده بلکه یک چهره چموش‌تری را هم در برخی موارد از خود بروز می‌دهد. بنابراین مسئله بسیار جدی است و خواهشم این است که مردم کرونا را جدی بگیرند.

وزیر بهداشت ضمن انتقاد از آنچه که ترمیم نشدن ناوگان حمل و نقل عمومی اعم از اتوبوس و مترو در شرایط کرونا خواند، درباره اجرای طرح ترافیک پایتخت شروطی را مطرح کرد و افزود: موضوع طرح ترافیک را دوستان مطرح کردند من به آقای شهردار هم عرض کردم که ما موافق تراکم جمعیت در منطقه محدوده طرح ترافیک نیستیم. برای ما امروز مهم‌ترین عامل مهار کروناست. آلودگی هوا آنقدر برای ما مهم نیست و در حال حاضر اولویت اول ما نیست؛ کمااینکه در تهران آلودگی هوای آنچنانی نیز نداشتیم.

وی افزود: متأسفانه به ناوگان مترو و اتوبوسرانی، هیچ چیزی ا اضافه نشده است. ماسک را هم در این فضاها اجباری کردیم اما وقتی استفاده از ماسک در ساعات پیک، تردد اجباری می‌کنیم و مردم در گرمای هوا وارد ناوگان حمل و نقل عمومی می‌شوند، ممکن است چند دقیقه آن را بردارند؛ چراکه نمی‌توانند نفس بکشند و در همان لحظه می‌تواند ویروس را منتشر کنند.

وی بیان کرد: بنابراین وقتی ناوگان حمل و نقل عمومی اعم از اتوبوس و مترو را نتوانستیم ترمیم کنیم و تعداد اتوبوسی که قرار شده بود اضافه شود، به ناوگان نیاوردیم، قطعاً ما به عنوان متولی سلامت می‌ایستیم تا حداقل مردم بتوانند از خودروی شخصی استفاده کنند تا خطر را کاهش دهیم.

تأثیر طرح ترافیک

نمکی ادامه داد: در جلسه‌ای که با شهردار و وزیر کشور داشتیم اعلام کردند که می‌خواهیم به نحوی عمل کنیم که در ساعاتی که مردم به سمت محل کار می‌روند و در ساعاتی که از محل کار بازمی‌گردند، طرح ترافیک را حذف کرده و دوربین‌ها را خاموش کنیم و فقط مانع ورود بعضی از پلاک‌های شهرستان‌ها شویم که وارد تهران و محدوده طرح ترافیک می‌شوند و همه چیز را به هم می‌ریزند.

وی افزود: اعلام کردیم که چند روزی با شما راه می‌آییم، اما بدانید که من در زمینه سلامت مردم با احدی رودربایستی ندارم و با هیچ کس هم شوخی ندارم. اگر ببینم که حتی دو درصد بار مسافر مترو و اتوبوس افزایش یافته و به این دلیل فاصله‌گذاری‌ها به هم می‌ریزد، قطعاً اعلام می‌کنم که وضعیت طرح ترافیک به وضعیت قبل بازگردد.