بداخلاقی سیاسی مسئولان ناشی از کمرنگ شدن اعتقاد به معاد است / ملاک‌های قرآنی حزب‌اللهی بودن

حجت‌الاسلام و المسلمین حسین میرزایی، عضو کمیسیون فرهنگی و اصل نود مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با ایکنا درباره دلایل کاهش اهمیت اخلاق سیاسی در نزد کارگزاران نظام به ویژه در مقایسه با دهه اول انقلاب گفت: اخلاق، قانون و رفتار نیازمند ضمانت اجرایی است و این ضمانت اجرایی عقیده افراد است. اعتقاد است که به اخلاق جهت می دهد و اخلاق هم به رفتار جهت می‌دهد و آن عقیده‌ای که باعث می‌شود اخلاق فردی، سیاسی و اجتماعی رعایت شود اعتقاد به معاد است.

وی ادامه داد: به نظر می‌رسد در میان مسئولان کشور نسبت دهه اول انقلاب، اعتقاد به معاد بسیار کمرنگ‌تر شده است. یکی از شخصیت‌ها که مدت‌ها مسئولیت بزرگی در کشور داشت می‌گفت اگر بعضی از مسئولان تننها 30 درصد به معاد اعتقاد داشتند بسیاری از این بداخلاقی‌ها و بدرفتاری‌های سیاسی را انجام نمی‌دادند.

بیشتر بخوانید:

• بداخلاقی‌های سیاسی نتیجه دوری از فهم عمیق قرآنی است
• بداخلاقی‌های انتخاباتی؛ نتیجه تلقی «مرگ و زندگی» از رقابت سیاسی

میرزایی درباره اینکه چرا برخی مسئولان نمی‌توانند پایبندی به اعتقادات و باورهای فردی را به عرصه رفتار و سیاسی پیوند بزنند، گفت: پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند حب ریاست آخرین چیزی است که از دل مؤمن خارج می‌شود. به عبارتی حب ریاست نفوذ جدی‌تری در جان و قلب برخی افراد دارد به همین دلیل است که می‌بینیم برخی افراد و مسئولان که در زندگی شخصی پایبند به اخلاقیات و اعتقادات دینی هستند اما در عرصه سیاسی برای کسب یا حفظ قدرت دست به بداخلاقی می‌زنند.

نقش اصلی دین‌مداری در مراقبت از رفتار مسئولان

میرزایی درباره عدم بازدارندگی قوانین و ضعف عملکرد نهادهای نظارتی بر جرئت بیشتر فعالان سیاسی یا نامزدهای انتخاباتی به بداخلاقی، تهمت‌زنی و تخریب گفت: اگر ما یک نظام مردمسالاری دینی هستیم باید این سؤال را بپرسیم که دین در مراقبت و کنترل مسئولان پس از تصدی مسئولیت چه نقشی دارد؟ نهادهای نظارتی به جنبه مردمی و قانونی بودن برمی‌گردد. در حالی که عنصر اصلی دین است که در اعتقاد به خدا و معاد ایفای نقش می‌کند.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس اظهار کرد: لذا اگر هزاران دستگاه نظارتی ایجاد کنیم خود آنها نیاز به نظارت دارند. این بدان معنا نیست که نباید نهاد نظارتی وجود داشته باشد اما نهاد نظارتی زمانی به درستی عمل می‌کند که اعتقاد به خدا و معادش میزان باشد ولی اگر این اعتقاد، تزار نباشد هر سازوکاری که تعریف شود به نتیجه نمی‌رسد.

وی یادآور شد: این عیب و نقص در تمام نظام‌های دموکراتیک وجود دارد و قابل حل نیست مگر اینکه ناظر درونی یا دین، قدرتمند باشد تا کنترل مسئولان به خوبی انجام گیرد. البته ما ضعف قوانین داریم و می‌توان قانونی نوشت که رؤسای جمهور، نمایندگان مجلس، وزرا، نماینده‌های شوراها در طول مسیر مسئولیت نصاب‌های لازم را برای ادامه مسئولیت رعایت کنند و اگر رعایت نکردند بتوان آنها را از آن مسئولیت کنار گذاشت اما این را ه حل اساسی و بنیادین نیست.

تأثیر جهت‌گیری جریان‌های سیاسی بر رفتار نامزدها 

میرزایی درباره اهمیت مؤلفه تقوای جمعی در فعالیت سیاسی و نقش همراهان و مشاوران نامزدها در کاهش یا افزایش بداخلاقی‌های سیاسی از سوی نامزد مد نظر گفت: در علم روانشناسی اجتماعی این بحث مطرح می شود که رفتاری که فرد در تنهایی دارد آیا در جمع نیز همان رفتارها را انجام می‌دهد یا دچار تغییر رفتار می‌شود و اینجاست که تأثیرگذاری اطرافیان بسیار مهم است.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس بیان کرد: اگر ملاک و معیار این اطرافیان اخلاق اسلامی، قرآن و آموزه‌های دینی باشد این کمک می‌کند که این فرد در مسیر درستی در هر زمینه از جمله عرصه سیاسی قدم بردارد. حال اگر خود این اطرافیان براساس منافع شخصی و دنیوی اقدام کنند این فرد را حتی اگر سالم باشد به سمت و سوی نادرست سوق می‌دهند. لذا جهت‌گیری کلی یک جریان سیاسی بر رفتار و منش نامزد مورد نظرش تأثیرگذار است.

چه کسی حزب‌اللهی است؟

وی درباره جایگاه اخلاق‌ در یک دولت و رئیس‌جمهور حزب اللهی‌ گفت: واژه حزب‌الله یک واژه قرآنی است و مشخصات حزب خدا در قرآن آمده است؛ «وَعِبَادُ الرَّحْمَٰنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا» (و بندگان خداى رحمان كسانى‌اند كه روى زمين به نرمى گام برمى‌دارند؛ و چون نادانان ايشان را طرف خطاب قرار دهند به ملايمت پاسخ مى‌دهند.) یا « وَالَّذِينَ لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا» (و کسانی که شهادت به باطل نمی‌دهند و هنگامی که با لغو و بیهودگی برخورد کنند، بزرگوارانه از آن می‌گذرند.) در واقع حزب‌اللهی بودن عین اخلاقمدار بودن است و در اعتقاد این افراد «هدف وسیله را توجیه می‌کند» جایگاهی ندارد.

حجت‌الاسلام میرزایی تأکید کرد: به عبارتی در یک جمله حزب‌اللهی کسی است که کار درست را با روش درست انجام می‌دهد؛ نه کار نادرست انجام می‌دهد و نه از روش‌های نادرست استفاده می‌کند. لذا حزب‌اللهی با منطق قرآن و عترت کسی است که مؤدب به اخلاق الهی است و رفتار غیر اخلاقی جزو منش و سیره او نیست. بنابراین آنچه در فضای سیاسی به عنوان حزب‌اللهی مطرح است و برخی افراد به این عنوان شناخته می‌شوند ملاک حزب‌اللهی بودن نیست بلکه حزب‌اللهی کسی است که قرآن کریم او را به عنوان حزب الله می‌شناسد.