آخرین وصایای امیرمؤمنان(ع) درباره ایتام و همسایگان + فیلم

به گزارش ایکنا، سیدحمید خویی از نوادگان آیت‌الله خویی و محقق و پژوهشگر نهج‌البلاغه و عضو هیئت علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران است. وی در سلسله درس‌گفتارهای «جرعه‌ای از کلام امیر(ع)» در خبرگزاری ایکنا به شرح خطبه‌های نهج‌البلاغه پرداخته است و از جمله آنها وصیت‌نامه امیرمؤمنان(ع) به امام حسن مجتبی(ع) است. به مناسبت شب‌های قدر قسمت چهارم از شرح یکی از وصیت‌نامه حضرت علی(ع) در ادامه از نظر می‌گذرد؛

ایام سوگ جانگداز شهید مظلوم رمضان حضرت امیرالمؤمنین(ع) را تسلیت عرض می‌کنم. در فراز دیگری از وصیت‌نامه حضرت امیرالمؤمنین(ع) که تحت عنوان نامه ۴۷ نهج‌البلاغه آمده، چنین می‌گوید: «للَّهَ اللَّهَ فِي الْأَيْتَامِ فَلَا تُغِبُّوا أَفْوَاهَهُمْ وَ لَا يَضِيعُوا بِحَضْرَتِكُمْ وَ اللَّهَ اللَّهَ فِي جِيرَانِكُمْ فَإِنَّهُمْ وَصِيَّةُ نَبِيِّكُمْ مَا زَالَ يُوصِي بِهِمْ حَتَّى ظَنَنَّا أَنَّهُ سَيُوَرِّثُهُمْ وَ اللَّهَ اللَّهَ فِي الْقُرْآنِ لَا يَسْبِقُكُمْ بِالْعَمَلِ بِهِ غَيْرُكُمْ» یعنی خدا را خدا را، شما را سفارش می‌کنم به ایتام یا کودکانی که پدران و مادران خود را از دست داده‌اند مبادا که دهانشان به دستان شما باز بماند و گاهی سیر و گاهی گرسنه باشند. مبادا که در حضور شما و با وجود شما حق آنها ضایع شده و زیر پا گذاشته شود.

در قرآن کریم سفارشات مؤکد و مکرری برای رسیدگی به ایتام شده است که به عنوان یک تکلیف واجب شرعی و لازمه مسلمانی است اما متأسفانه بر مبنای یک سوء فهم از دین، برخی از احکام را در قرآن واجب دانسته و برخی را به راحتی از کنار آن می‌گذریم. همه قرآن سخن یک پروردگار است و هر فرمانی که در این قرآن داده شده است التزام به آن برای من و شما واجب شرعی است و یکی از این واجبات شرعی رسیدگی به ایتام است.

گاهی موقعیت‌های خاص پیش می‌آید و فرصت‌هایی دست می‌دهد گمان می‌کنیم به عنوان یک احسان و نیکوکاری کاری برای ایتام انجام دهیم اما واقعیت این است که این یک تکلیف مسلمانی است. ایشان همچنین می‌فرماید خدا را خدا را یعنی قسم به خدا این سفارش من را بپذیرید و این کاری که از شما خواستم را انجام دهید. شما را به خدا سوگند می‌دهم که حق همسایه را ادا کنید و به همسایگان خود رسیدگی کنید که همسایه سفارش شده پیغمبر شماست.  پیغمبر خدا چنان سفارش همسایه را می‌کرد که ما گمان می‌کردیم  یکی از افرادی که از میت ارث می‌برد همسایه است.

متأسفانه ما در فضایی زندگی می‌کنیم که بعضی وقت‌ها همسایه دیوار به دیوار خودمان را هم نمی‌شناسیم و در این مجتمع‌های مسکونی که زندگی می‌کنیم نمی‌دانیم که در طبقه بالا یا پایین منزل ما چه کسی زندگی می‌کند و این سبک زندگی مسلمانی نیست. امام صادق(ع) وقتی شیعه را تعریف می‌کند،  می‌فرماید وقتی می‌خواهید شیعیان ما را بشناسید با چند علامت شامل راستگویی در سخن، امانتداری و و خوب همسایه‌داری کردن بشناسید. همسایه بر گردن انسان حق دارد. گاهی هم که در شرایطی زندگی می‌کنیم که باعث آزار و اذیت همسایه باشیم غالباً خودمان را آدم‌های خوبی می‌دانیم اما حق همسایه بیش از این است.

همچنین امیرالمومنین(ع) می‌فرمایند خدا را خدا را شما را به قرآن سفارش می‌کنم که مبادا دیگران در عمل کردن به قرآن بر شما پیشی بگیرند. توضیح این کلام امیرالمؤمنین(ع) را در جلسه بعد عرض خواهیم کرد.