صبرپیشگی پارسایان در جاذبه‌ها و دافعه‌های دنیا + فیلم

به گزارش ایکنا، سیدحمید خویی از نوادگان آیت‌الله خویی و محقق و پژوهشگر نهج‌البلاغه و عضو هیئت علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران است. وی در سلسله درس‌گفتارهای «جرعه‌ای از کلام امیر(ع)» در خبرگزاری به بیان نکاتی درباره خصوصیات متقین از منظر حضرت علی(ع) پرداخته که قسمت بیستم آن از نظر می‌گذرد؛

امیرالمؤمنین(ع) در فراز دیگری از خطبه متقین، در توصیف پارسایان و پرواپیشگان فرمودند: «صَبَروا اَیّاماً قَصیرة اَعْقَبَتْهُم راحَةٌ طَویلَةً»؛ یعنی در این دنیا چند روزی را صبر پیشه کردند و در پس آن به راحتی اصیلِ ماندگارِ بی پایان رسیدند. تعبیر معروفی در یکی از اشعار هست که «آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است / با دوستان مروت با دشمنان مدارا»

اما شاید درست‌تر این باشد که بگوییم آسایش دو گیتی عمل به این کلام امیرالمؤمنین(ع) است که چند روزی را در این دنیا بر تلخی‌ها، سختی‌ها و راحتی‌ها صبر پیشه کنید تا در نشئه اصلی و واقعی حیات آن جهانی، راحت و راضی و سربلند زندگی کنید. بد نیست که در این فرصت اشاره‌ای کوتاه به معنای صبر به عنوان یکی از مهم‌ترین فضایل اخلاقی اسلام داشته باشیم. صبر را بنده این گونه تعریف می‌کنم که جاذبه‌ها و دافعه‌های راهی که طی می‌کنیم، ما را از حرکت و نزدیک شدن به مقصد باز ندارد.

مسیر حرکت انسان در زندگی که بنده اسم این راه را حرکت تکامل توحیدی انسان می‌گذارم جاذبه‌ها و دافعه‌هایی دارد و صبر به این معناست که این جاذبه‌ها و دافعه‌ها، ما را مشغول نکند؛ لذا برخلاف تصور بسیاری از مردم صبر همواره بر اتفاقات بد نیست بلکه گاهی صبر بر اتفاقات خوب لازم است. امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: صبر بر دو گونه است؛ صبر بر آنچه که دوست می‌داری و صبر بر آنچه بد می‌داری، صبر بر آنچه خوش می‌داری و صبر بر آنچه ناخوش می‌داری. 

بر این اساس باید از چهار نوع صبر سخن گفت و آنها را در زندگی پیاده کرد. اولین مورد صبر بر نعمت است؛ بدین معنا که نعمت‌های الهی ما را مسخ، از خود بی‌خود و از خدا دور نکند. دومین مورد صبر بر طاعت است؛ بدین معنا که سختی‌‌های مادی و جسمی برخی از عبادات بازدارنده از انجام آنها نشود. مثل صبر بر تشنگی و گرسنگیِ فریضه شرعی روزه. سومین مورد صبر بر معصیت است به این معنا که وقتی شرایطش فراهم می‌شود انسان به خاطر دست از گناه بشوید و صبر پیشه کند. چنانچه قرآن کریم فرموده است به خاطر خدای خودت صبر کن.

صبر چهارم نیز صبر بر مصیبت است؛ بدین معنا که اتفاقات ناهنجار و دشوار زندگی، ما را از حرکت بازندارد و نشکند و زمین‌گیر نکند؛ لذا دنیا در این چند روز گذرا جاذبه‌ها و دافعه‌هایی دارد که پارسایان بر همه آنها به چشمداشت راحتِ اصیلِ حقیقیِ آن جهانی صبر پیشه می‌کنند. از منظر امیر این تجارت سودمندی است که خداوند برای متقین فراهم کرده است. توضیح این فراز خطبه متقین را در جلسه بعدی بیان خواهیم کرد.