برداشت‌های نادرستی از مواضع علامه حسن‌زاده آملی صورت گرفت
حجت‌الاسلام والمسلمین اباذر نبویان، استاد حوزه و دانشگاه، گفت: چه فضای فکری وجود داشت که اجازه نداد آنطور که باید در زمان حیات علامه حسن‌زاده آملی از ایشان تجلیل شود زیرا ایشان در برخی مباحث معرفتی دیدگاه متفاوتی داشت و برداشت‌های ناصوابی از آنها صورت گرفته است.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین اباذر نبویان، استاد حوزه و دانشگاه، نهم آبان در نشست «دیدگاه علامه حسن‌زاده آملی در ساحت معرفت» با تجلیل از شخصیت ایشان گفت: چه فضای فکری وجود داشت که اجازه نداد آنطور که باید در زمان حیات علامه حسن‌زاده آملی از ایشان تجلیل شود؟ زیرا ایشان در برخی مباحث معرفتی دیدگاه متفاوتی داشت و برداشت‌های ناصوابی از آنها صورت گرفته است.
وی افزود: یکی از چیزهایی که ذهن بنده را مشغول کرده این است که چرا فردی که دریای علم و عاشق علم است باید وصیت کند در سینه کوه و در روستایش دفن شود. برخی علما در پیام‌های تسلیت‌شان از تعبیر «آیت‌الله العظمی» برای ایشان استفاده کردند که الهام‌بخش این نکته بود که بیشتر باید به آرای ایشان پرداخته شود.
وی با بیان اینکه معرفت، هم به معنای فلسفه علم و هم معرفت‌شناسی است به اختلاف دیدگاه علامه طباطبایی و علامه حسن‌زاده آملی در برخی قضایای معرفتی پرداخت و افزود: علامه طباطبایی معتقد است که یک قضیه محتاج وجود رابطه نیست ولی علامه حسن‌زاده می‌گوید در قضایای ایجابی مرکب، ما محتاج وجود رابط هستیم همچنین اختلاف دیگر این دو در نظریه اشباح است.
نبویان بیان کرد: در وجود ذهنی چند بحث وجود دارد؛ فلاسفه معتقدند در وجود ذهنی، اول اینکه وجودی به نفس اضافه می‌شود، دوم اینکه این وجود عین وجود خارجی است گرچه آثار وجود خارجی را ندارد؛ در برابر این نظر، نظریه اشباح است که می‌گوید وجود ذهنی عین وجود خارجی نیست یعنی ما نمی‌توانیم از تصور آب، ماهیت آب را به دست آوریم.
این پژوهشگر و محقق فلسفه اظهار کرد: انسان با دیدن عکس آب ماهیت آب را به دست نمی‌آورد بلکه از تصویر تداعی معانی شده و به یک وجود خارجی پی می‌بریم؛ یا مثلا وقتی 13 رجب پیش آمد از آن تداعی روز ولادت امیرالمؤمنین(ع) برای ما می‌شود.
وی افزود: علامه حسن‌زاده آملی به این باور معتقد است؛ کسانی که وارد نظریه شبح شده‌اند قصد دارند بگویند تصورات ذهنی ویژگی‌های وجود عینی را ندارد و اینها معتقد نیستند چیزی که در ذهن ایجاد شده واقعا همانند وجود عینی خارجی است. مورد دیگر تفاوت بین ایشان و علامه طباطبایی در حقیقت علم است؛ علامه طباطبایی همواره برای علم، وجودی قائل است ولی علامه حسن‌زاده معتقد است که علم گاهی قائم به نفس و گاهی واجب‌الوجود است ولی علامه علم را وجود شیئی برای شیء دیگر می‌گیرد.
نبویان تصریح کرد: علامه حسن‌زاده آملی شش دلیل برای اثبات وجود ذهنی مطرح کرده است، دلیل ابتکاری وی این است؛ کسی که چیزی طلب می‌کند اول باید در ذهن او بیاید زیرا اگر چیزی مجهول مطلق باشد طلب آن معنا ندارد.
انتهای پیام
