سیاه‌مشق؛ هنری جهانی برای همه فرهنگ‌ها
یک هنرمند و استاد خوشنویسی گفت: اثر خوشنویسی قبل از ورود به عرصه سیاه‌مشق، فنی شریف در نظر آشنایان با این هنر محسوب می‌شود، اما با ورود به عرصه سیاه‌مشق به هنری جهانی تبدیل می‌شود که تمام فرهنگ‌ها و زبان‌های گوناگون با آن ارتباط برقرار می‌کنند.
به گزارش ایکنا از اصفهان، به‌مناسبت هفته خوشنویسی، رویداد هنری سماع قلم، روز گذشته، ۲۶ مهرماه به میزبانی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان برگزار شد.
در این رویداد که علی خیری حبیب‌آبادی، استاد خط نستعلیق و دارنده نشان درجه یک هنری و سیدمحمد فاتح نطنزی، استاد خط شکسته نستعلیق و دارنده نشان درجه یک هنری حضور داشتند، منتخبی از ادعیه و آیات قرآن کریم کتابت شد.
خیری حبیب‌آبادی ابتدا ضمن مقایسه مسیر استادی در هنر خوشنویسی با دیگر هنرها به صعوبت و دشواری این رشته اشاره کرد و گفت: در دیگر رشته‌های هنری با دو تا سه سال تلمذ و ممارست می‌توان به مراتب قابل قبولی در آن هنر دست یافت، در حالی که در هنر خوشنویسی حداقل پس از ۱۵ تا ۲۰ سال می‌توان به مرتبه خلق اثری قابل ارائه در نمایشگاه‌های معتبر رسید. به قول سلطان علی مشهدی «چهل سال عمرم به خط شد تلف/ سر زلف خط ناید آسان به کف.»
وی افزود: اما زیبایی و جاذبه‌های هنر خوشنویسی به‌قدری است که هر کس به ساحت آن وارد شود، شیفته و مجذوب آن می‌شود و تمام مشقت‌های فراگیری آن را به جان می‌خرد.
این هنرمند و استاد خوشنویسی گونه سیاه‌مشق را فرم گرافیکی نستعلیق و اوج این هنر برشمرد و اضافه کرد: بعد از اینکه هنرمند فرم‌های سطر، کتابت و چلیپا را تجربه کرد، به خلق قالبی خاص و تکرارناپذیر به نام سیاه‌مشق روی می‌آورد. اثر خوشنویسی قبل از ورود به عرصه سیاه‌مشق، فنی شریف در نظر آشنایان با این هنر محسوب می‌شود، اما با ورود به عرصه سیاه‌مشق به آرت یا هنری جهانی تبدیل می‌شود که تمام فرهنگ‌ها و زبان‌های گوناگون با آن ارتباط برقرار می‌کنند. در خلق اثر سیاه‌مشق، هیچ طراحی از پیش تعیین شده‌ای وجود ندارد و هنرمند آن را براساس حالات روحی و قلبی خویش، در لحظه خلق می‌کند و از این رو، غالباً اشعار عرفانی و رمزگونه در قالب این فرم نگاشته می‌شود.
وی در خصوص تشویق نسل امروز به فراگیری هنر اصیل خوشنویسی اظهار کرد: ضرورت به‌روزرسانی این هنر همراه با حفظ اصالت آن همواره دغدغه‌ای مهم برای ماست که از اساتید نسل سوم خوشنویسی معاصر محسوب می‌شویم. حضور گسترده هنر خوشنویسی در فضای مجازی، تلفیق آن با هنرهایی همچون نگارگری و موسیقی اصیل، تهیه کلیپ‌هایی از نحوه خلق اثر هنری و معرفی آثار اساتید بزرگ خوشنویسی که در موزه‌های برتر جهانی و حراجی‌های هنری برجسته نگهداری می‌شوند، از راهکارهایی است که برای جذب مخاطب به هنر خوشنویسی می‌توان به آن اشاره کرد.
خیری حبیب‌آبادی به معرفی لوازم مورد نیاز در خوشنویسی و نحوه ساخت و تهیه کاغذهای دست‌ساز اشاره کرد و گفت: تولید به روش دست‌ساز می‌تواند عمر کاغذ را که معمولاً بیشتر از ۵۰ سال نیست، به هزار تا دو هزار سال افزایش دهد. مواد اولیه این کاغذها، الیاف کنف، الیاف کتان، الیاف پنبه، آهار نشاسته و سفیده تخم‌مرغ است و در بازه زمانی شش ماهه تهیه و برای خوشنویسی آماده می‌شود.
در ادامه، سیدمحمد فاتح نطنزی به موضوع تکامل و تبدیل خط به هنر خوشنویسی توسط مسلمانان اشاره کرد و افزود: حضرت علی(ع) یکی از برترین خوشنویسان خط کوفی محسوب می‌شد. همزمان با ورود اسلام به ایران، این هنر با معارف ناب اسلامی تلفیق شد و رشد و گسترش قابل توجهی یافت، به‌طوری که ابن مقله شیرازی، ادیب و خوشنویس ایرانی که وزارت عباسیان را نیز بر عهده داشت، توانست کتابت را به یک هنر ارتقا دهد، خطوط سته(شش‌گانه) و اصول دوازده‌گانه خوشنویسی را ابداع و تنظیم کند و تحول عظیمی در مسیر نگارش حروف به‌صورت خوشنویسی به‌وجود آورد.
وی بیان کرد: ابن مقله خط نسخ، ثلث، توقیع، رقاع، ریحان و محقق را تنظیم و به آنها هویت واقعی بخشید و برای این خطوط قواعدی وضع کرد. ۱۲ قاعده‌ای که وی برای زیبایی خط تعریف کرد، پس از گذشت بیش از هزار سال، همچنان اعتبار خود را حفظ کرده است. چنانچه مشخص است، تلفیق اسلام با بعضی از هنرها همچون خوشنویسی، مشبک فلزی، کاشی‌کاری، گچ‌بری و معماری سبب تقویت این هنرها شده است.
الهه‌سادات بدیع‌زادگان
انتهای پیام
