توانایی بخش تعاون در هدایت نقدینگی به سمت ۷۰ هزار پروژه نیمه‌تمام

به گزارش خبرنگار ایکنا، دومین جلسه تأمین مالی بخش تعاون از سلسله نشست‌های شورای علمی اندیشکده تعاون عصر روز دوشنبه، دوم آبان ماه در در سالن شهید تقوی این خبرگزاری برگزار شد.

در این جلسه مهدی مسکنی، معاون امور تعاون، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، جمال رحیمیان؛ معاون فرهنگی جهاددانشگاهی، حجت‌الاسلام احمدعلی یوسفی؛ رئیس مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه علمیه قم، محمد شیخ حسینی؛ سرپرست بانک توسعه تعاون، محمدرضا رضایی‌نژاد؛ مدیرعامل پیشگامان کویر یزد، حجت‌الاسلام مسعود رائیجی؛ رئیس اندیشکده تعاون و دیگر کارشناسان حوزه تعاون حضور داشتند.

حجت‌الاسلام رائیجی در این نشست گفت: رسالت اصلی اندیشکده تعاون را راهبری استقرار حکمرانی تعاون‌بنیان در اقتصاد کشور تعریف کرده‌ایم و هریک از این الفاظ بار معنایی دارند. ابتدا ما خود را مسئول تحقق سهم 25 درصدی بخش تعاون می‌دانیم و نگاهمان به بخش تعاون اولا با رویکرد نگاه اقتصادی است.

ضعف در اقدام

وی افزود: راهبری استقرار به این معناست که صرفاً تولید اندیشه و ایده انجام ندهیم، بلکه لازم است در اندیشکده به منظور تحقق ایده‌ها پیگیری‌هایی صورت بگیرد. یکی از معضلات اندیشکده‌ها این است که حرف یا حتی بهترین حرف‌ها را تولید می‌کنند ولی طرح اقدامی برای این مباحث در اختیار ندارند، لذا تجربه ما نشان داده که غالباً ما ضعف دانشی در پاسخ به مسائل نداریم ولی آنچه که چالش محسوب می‌شود ضعف طرح اقدام ماست.

رئیس اندیشکده تعاون بیان کرد: اندیشکده تعاون با رویکرد سیستمی یا حل سیستمی مسائل به مشکلات بخش تعاون نگاه می‌کند، به عبارت بهتر تلاش ما این است که یک مسئله را برای همیشه حل کنیم و کار ما نباید حل مسائل متعدد تکراری باشد.

به گفته رائیجی، ایده‌پردازی و حل مسئله مبتنی بر دانش بومی یکی دیگر از رویکردهای اندیشکده تعاون محسوب می‌شود.

وی با بیان اینکه اندیشکده تعاون در این مسیر سه روش را در نظر گرفته است، گفت: اول اینکه فعالیت عناصر در سه سطح حاکمیت، تعاونی‌ها و مشتریان یا مردم باید رصد و پایش شوند و اگر اندیشکده تعاون به این سه لایه توجه نداشته باشد، حتماً در اندیشه‌ورزی کوتاهی کرده است. روش دوم کنترل و عارضه‌یابی مبتنی بر رصد است و در روش سوم باید طراحی و اصلاح قواعد بالادستی و به عبارت دیگر ریل گذاری توسط اندیشکده صورت بگیرد.

رئیس اندیشکده تعاون با بیان اینکه شأن اندیشکده شأن راهبری و ریل‌گذاری است، عنوان کرد: هدف بلندمدت اندیشکده هم تحقق سهم 25 درصدی تعاون در اقتصاد با رویکرد راهبرانه است. هدف میان‌‎مدت اول ما این است که ضوابط را در بخش تعاون اصلاح کنیم و هدف میان‌مدت دوم سیستمی‌سازی مدیریت عناصر حوزه تعاون است و همچنین هدف میان‌مدت سوم مربوط به شناسایی بهنگام موانع و تسهیل در رفع آنها بوده و هدف میان‌مدت چهارم نیز به ترویج گفتمان تعاون ارتباط دارد.

رائیجی ادامه داد: ناظر به اهدافی که تعیین کرده‌ایم، راهبرد، کلان‌‎پروژه و پروژه مشخص شده است.

وی بیان کرد: از نظر اسنادبالادستی تقریباً بخش تعاون هیچ مشکلی ندارد، چون رهبر معظم انقلاب از آن حمایت می‌کنند، ابلاغیه سیاست‌های اصل 44 و سند توسعه تعاون وجود دارد، لذا تقریباً از تمامی جهات حمایت شده اما اجرا نمی‌شود.

فعال‌سازی 100 هزار تعاونی غیرفعال از طریق کلینیک تعاون

رئیس اندیشکده تعاون درباره کلینیک تعاون گفت: در این سامانه به صورت دقیق و شفاف می‌توان تعاونی‌ها را رتبه‌بندی کرد تا تسهیلات و حمایت‌ها به بیراهه نرود. همچنین 200 هزار تعاونی در کشور موجود است که از این تعداد 100 هزار تعاونی غیرفعال هستند و از طریق این سامانه می‌توان تعاونی‌های غیرفعال را فعال کرد.

در ادامه این نشست محمدرضا رضایی‌نژاد مدیرعامل پیشگامان کویر یزد درباره نحوه شروع فعالیت تعاونی خود گفت: از سال 75 فعالیت خود را در زمینه تعاونی شروع کرده‌ام. طرح من برای تعاونی این بود که سهام‌دار عضو و غیرعضو داشته باشیم، یعنی کارآفرین و کسی که ریسک‌پذیر است و دیدگاه اقتصاد دارد به عنوان سهام‌دار عضو با 51 درصد سهم و حق رأی بالای 65 درصد انتخاب شود.

وی افزود: این طرح مشکلاتی که در حوزه تعاونی وجود داشت را تا حدودی مرتقع کرد، یعنی تعهد به دولت برای انجام کار و تعهد به سهامدار خرد برای پرداخت ارزش افزوده. با این مدل حدود 60 هزار سهامدار داریم که دو هزار نفر آن سهامدار عضو هستند و همچنین توانسته‌ایم بیش از دو هزار و 500 میلیارد تومان سرمایه جذب کنیم و اتحادیه ما حدود 36 شرکت را زیرمجموعه خود قرار داده است.

مدیرعامل پیشگامان کویر یزد درباره مدل تعاونی مدنظرش گفت: ما یک مبلغ اضافه‌تری از سها‌دار غیرعضو وام قرض‌الحسنه دریافت می‌کنیم و در بازه زمانی 30 ماه آن وام را پرداخت خواهیم کرد و بعد از 30 ماه اگر سهامدار غیرعضو سهم را نخواست، سهامدار عضو آن سهم را از او خریداری خواهد کرد و با این مدل توانستیم سهامداران غیرعضو را جذب کنیم.

بنابر گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام یوسفی به عنوان سخنران دیگر این نشست با تشکر از شرکت پیشگامان کویر یزد اظهار کرد: این تعاونی در زمره تعاونی‌های موفق کشور محسوب می‌شود و یکی از کارهای خوب این تعاونی این است که از ظرفیت‌های اقتصادی مردمی بهره برده نه از ساختارهایی که از هیچ خلق پول می‌کنند.

وی افزود: البته ملاحظات فقهی در بعضی از حوزه‌های عملکردی این شرکت دیده می‌شود که قابل حل است اما به شرط اینکه صاحبان سهام نسبت به چهارچوب موازین فقهی رغبت پیدا کنند.

رسالت تعاونی‌ها

رئیس مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه علمیه قم ادامه داد: تعاونی‌ها یک هدف مهمی دارند و هدف مهم آن هم توزیع مالکیت و ثروت بین عموم مردم است. ریشه‌کن کردن فقر در هیچ جامعه‌ای بدون توزیع و توسعه مالکیت و ثروت امکان‌پذیر نخواهد بود و قطعاً تعاونی‌ها در این زمینه می‌توانند نقش مهمی داشته باشند.

بنابر این گزارش مهدی مسکنی، معاون امور تعاون، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان دیگر سخنران این نشست عنوان کرد: شرکت پیشگامان کویر یزد یکی از پیشگامان حوزه تعاون است و از آن باید به عنوان یک مدل موفق نام برده شود. اینکه یک تعاونی بتواند نزدیک به دو هزار میلیارد تومان سرمایه مردمی را جذب و در راستای 36 شرکت و مجموعه هزینه کند واقعاً در این شرایط اقتصادی مدل موفقی محسوب می‌شود. برای اینکه مقایسه کنیم باید گفت سرمایه ثبتی بانک توسعه تعاون دو هزار و 800 میلیارد تومان است اما این تعاونی دو هزار میلیارد تومان سرمایه مردمی دارد و توانسته تقریباً به اندازه بانک توسعه تعاون منابع مالی جمع کند.

وی افزود: برای حل مشکلات کشور نیاز داریم مدل‌هایی نظیر تعاونی پیشگامان کویر یزد را در کشور رواج دهیم.

معاون وزیر تعاون با بیان اینکه قبلاً تعاونی در بن‌بستی گرفتار شده بود، گفت: رهبر معظم انقلاب در سیاست‌‌های ابلاغی اصل 44 با ارائه دو راه میانبر این بن‌بست را رفع کردند.

تعاونی چشمه جوشان اشتغال

مسکنی تأکید کرد: رهبر انقلاب بر این باورند که تعاونی چشمه جوشان اشتغال است و می‌تواند سهمی از اشتغالزایی یا تولید داشته باشد. می‌توان در قالب تعاون بخشی از پنج هزار همت نقدینگی را که در دست مردم است به سمت 70 هزار پروژه نیمه‌تمام کشور هدایت کرد.

مسعود عالمی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی به عنوان سخنران بعدی در این نشست گفت: بخش تعاونی ما در زمینی بازی می‌کند که باید مقداری این زمین تغییر کند. اصول هفت‌گانه تعاونی مبتنی بر تعاونی‌های مصرف است و تفکر تعاونی در کشور ما هم بر اساس این اصول هفت‌گانه پی‌ریزی شده است، در حالی‌که تعاونی‌های تولیدی، کشاورزی و خدماتی و غیره هم وجود دارند و از منطق دیگری برخوردار هستند.

ایده هر نفر یک رأی نیازمند تغییر

وی افزود: با توجه به ماهیت تعاونی‌های امروزی نمی‌توان گفت هر نفر یک رأی و حتی اتحادیه بین‌المللی تعاونی‌ها اذعان کرده نمی‌توان ایده هر نفر یک رأی را در تعاونی‌ها به طور کامل پیاده کرد، چون اقتضائات متفاوت شده است، بنابراین اصلاحات قوانین مرتبط با تعاونی می‌تواند راه را برای فعالیت انواع تعاونی در کشور باز کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی تأکید کرد: باید به این پرسش پاسخ داده شود که واقعاً اصل هر نفر یک رأی یک ضرورت فقهی و اسلامی در تعاونی است؟ یا نه چون دیگران گفته‌اند ما بر آن اصرار داریم؟ ما باید الگوهای دیگر را بپذیریم و دست آنها را باز بگذاریم و حتی ضریب خطای آنها را بپذیریم.

براساس این گزارش محمد شیخ حسینی، سرپرست بانک توسعه تعاون دیگر سخنران این نشست بود و با اشاره ضرورت توسعه بخش تعاون در کشور گفت: باید بر پایه اصالت تعاون، مدل‌های نوین برای فعالیت تعاونی‌ها در نظر گرفته شود. همچنین گسترش فرهنگ تعاون و تقویت تعاونی‌ها در کشور می‌تواند به توانمندسازی افراد در نواحی مختلف کشور کمک کند.

وی با بیان اینکه تعاون بار معنایی ویژه‌ای را در اختیار دارد، افزود: در شرایطی که بیشتر اقتصادها با محوریت سرمایه پیش می‌روند، در فرهنگ تعاونی توجه به سرمایه انسانی و بسط اقتصاد انسان‌محور از جایگاهی ویژه‌ای برخوردار است.

سرپرست بانک توسعه تعاون دستیابی تعاون به سهم 25 درصدی در اقتصاد کشور را امری مهم و ضروری دانست و گفت: باید در راستای تحقق چنین هدفی تدابیر و تلاش‌ها و راهکارهای متنوعی برای مدل‌سازی نوین در نظر گرفته شود و لازم است از نظر اندیشمندان و دانشمندان نهایت بهره را برد. همچنین باید در نظر داشت که در بسط و توسعه مدل‌ها و روش‌های نوین حتماً اصالت و فرهنگ تعاون حفظ شود تا مستقل از مدل‌های شبه سرمایه‌داری باشد.

مهدی مسکنی در پایان این نشست پیشنهاد کرد که بانک توسعه تعاون در فضای اکوسیستم سیاسی کشور مدلی را طراحی کند که مبتنی بر حل مسئله باشد.