به گزارش خبرنگار ایکنا، همایش «تولید و سرمایهگذاری، چالشها، موانع و راهکارها»، امروز سهشنبه، ۹ اسفندماه به همت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی و با همکاری پژوهشکده امور اقتصادی و دبیرخانه مجمع پژوهشکدههای دستگاههای اجرایی، در محل سالن اجتماعات پژوهشکده فرهنگ و هنر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی با حضور هادی قوامی، معاون امور حقوقی و مجلس وزارت اقتصاد، محمد نعمتی، مشاور وزیر اقتصاد، ایرج فیضی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی و جمعی دیگر از نخبگان علوم انسانی، اجتماعی و اقتصادی کشور برگزار شد.
هادی قوامی، معاون امور حقوقی و مجلس وزارت اقتصاد در این همایش با بیان اینکه تولید، معجزه نظام خلقت است، گفت: برای اینکه تولید اتفاق بیفتد، باید به آن توجه کرد و اگر این اتفاق رخ دهد، در همه حوزهها رویش را شاهد هستیم. اینگونه قوه به فعل و اقدامات به محصول تبدیل میشود و برکت محصول خودش را نشان میدهد. وقتی تولید است، برکت ایجاد میشود و برکت با خودش صبر، گذشت، فداکاری و... میآورد. معجزه تولید، برکت است که آثار فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی فراوانی دارد.
قوامی با اشاره به فرایند تولید از زمان صفویه تا حال، گفت: در دوره صوفیه توجه به تولید به شکلی بود که تجارت در آن نقش مهمی داشت و به همین جهت کاروانهای بین راهی ایجاد شد. ما آن زمان مازاد تراز تجاری داشتیم که دولت وقت این مازاد را صرف کشور میکرد و همین باعث میشد، تولید بیشتر شود. البته بعد از آن ناآرامیهایی ایجاد شد تا اینکه به دوره کریم خان زند میرسیم و در آن زمان توجه خوبی به تولید شد و بعد به دوره نادرشاه افشار میرسیم که در آن دوران نیز توجه به تجارت و تولید با چالشهای جدی روبهرو شد.
وی بیان کرد: در دوره قاجار نظام سلطه در کشور به جز دورههایی کوتاه که مربوط به امیر کبیر است، تولید را با چالش روبهرو کرد و کار را به جایی کشاند که این تجارت به حقارت تبدیل شد. درحالی که تولید عظمت میآورد، اما متأسفانه خصلتهای دوره قاجار به دورههای بعد آمد. بعد از آن هم نفت در اقتصاد ایران پیدا شد و مسیر را منحرف و ساختار تولید را به تجارت وابسته کرد. در آن زمان کشور وارد کننده منسوجات بود درحالی که ما در خانوار روستایی کارگاهی چند منظوره را داشتیم، اما در نهایت نتیجه آن وضعیت گرفتاریهایی شد که نفت به جای فرصت به یک تهدید در اقتصاد ایران تبدیل شد.
معاون امور حقوقی و مجلس وزارت اقتصاد ادامه داد: در دوره پهلوی اول، نفت ملی شد اما با ملی شدن صنعت نفت، انگلیس و شوروی بلاهای بسیاری را بر سر حکومت وقت آوردند و با تحریکهای بانکی، تحریم نفت و... نارضایتیهای داخل را افزایش دادند و اقتصاد کشور را فلج کردند و در نهایت زمینه تغییر دولت را فراهم کردند. بعد از آن پهلوی دوم را جایگزین کردند و شرایط به گونهای شد که ما تنها صادرکننده نفت خام باشیم و از سایر ویژگیهای آن محروم و محتاج به غرب باشیم. در این جریان، انگلیس و نظام سلطه نقش زیادی داشت تا کشور به سمت وابستگی در همه حوزهها از جمله سرمایهگذاری خارجی برود؛ لذا ما با وجود حجم زیادی از سرمایهگذاریها در کشور، هیچوقت نتوانستیم نوع نگاه به تولید و نوع نگاه به تجارت متناسب با ریشهدار کردن تجارت در تولید را پیاده کنیم.
قوامی در ادامه گفت: نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران که با خون هزاران شهید به وجود آمد، مبنا و پایهاش بر این است که درآمد، ناشی از کار و تلاش باشد نه اینکه ناشی از تورم و قیمت باشد. قیمت واسطه مبادله و سنجش است، ولی متأسفانه ارزش را به قوانین و فاکتور قیمت معطوف کردهایم. اینکه امروز ثروت افراد از یک شب تا صبح دوبرابر افزایش پیدا میکند خلق ارزش نیست، بلکه ضد ارزش است و این نگاه ضد فرهنگ نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است. پایه و اساس این نظام بر این است که ما بر اساس کار و تلاش و افزایش مقدار و کیفیت بتوانیم ثروت را افزایش دهیم که موجب افزایش اشتغال و کاهش بیکاری و همچنین کاهش تورم میشود و از نظر فرهنگی دارای آثار فراوانی است؛ لذا ما باید از این روش امتناع کنیم چراکه که روش و فرهنگ اسلامی نیست. براساس روایت، جنگیدن در راه خدا از دریافت کسب حلال راحتتر است، ما امروز به عنوان دولت و ملت چقدر از مازادهایی که تنها از ثروت ایجاد شده امتناع میکنیم؟ به همین دلیل است که گرفتار اتفاقاتی میشویم که امروز گرفتار آن هستیم. تولید ما به اسارت رفته است و تشکیل سرمایه ثابت و ناخالص همواره منفی بوده و این قاعده بدون فایده بوده است.
وی در ادامه با ارائه مقالهای در خصوص بررسی وضعیت سرمایهگذاری در کشور، گفت: کشور ما از لحاظ تولید علم در دنیا از نظر آمار دانشگاهی ۱۶ است، اما از نظر فضای کسب و کار ۱۲۷ هستیم. این نشان میدهد که ما نتوانستیم تولید علم را به درستی به دانش، نوآوری و اشتغال تبدیل کنیم. ما استراتژی درستی در عرصه صنعت نداریم و این نشان میدهد که ما در شاخص رقابت صنعتی وضعیت خوبی نداریم. ما دائم در حال زایش قانون هستیم که این زایش قانون، دشمن اقتصاد کشور و اشتغال است.
معاون امور حقوقی و مجلس وزارت اقتصاد با بیان اینکه امروز نظام سلطه اشتغال و اقتصاد ما را در اسارت گرفته است، اظهار کرد: ما باید شرایط را برای ایجاد ارزش افزوده در کشور فراهم کنیم. امروز باید بخشهای پیشرانه کشور را راه بیندازیم که موجب ایجاد بخش مازاد میشود.
در بخش دیگری از این همایش، ایرج فیضی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی ضمن خیر مقدم و تبریک اعیاد شعبانیه، گفت: ما در پژوهشگاه علوم انسانی بر اساس اساسنامه و رویکرد جهاد دانشگاهی نگاهی به چالشهای جامعه داریم که یکی از این چالشها تولید است که همچنان این مسئله در کشور با مشکلات و مسائل بسیاری همراه است و امیدوارم محتوای این همایش به کمتر شدن این مسائل و مشکلات کمک کند.
وی با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری در خصوص اقتصاد مولد و ضرورت توجه به آن، گفت: متأسفانه امروز اقتصاد غیرمولد بر اقتصاد مولد ما سلطه دارد که در بخش اجتماعی، موجب ایجاد طبقهای نوکیسه شده است که مصرفزدگی را به رخ جامعه میکشند. اقتصاد غیر مولد احساس محرومیت، نارضایتی و یأس و ناامیدی را در جوانان کشور ایجاد میکند که تمام این آثار باعث میشود کشور ما شاهد آثاری مخرب بر تولید باشد.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی با تأکید بر اینکه باید برای همیشه اقتصاد مولد موضوع مورد توجه و ویژه مسئولان و مردم باشد، گفت: وضعیت اقتصادی امروز و بحرانهای اقتصادی اولویت اول کشور است و با توجه به تصمیماتی که گرفته شده، نیاز است تا خرد جمعی اقتصادی با همفکری محققان کشور برای حل این مسائل راهکار ارائه دهند؛ امروز ظرفیت خطا در کشور ما بسیار محدود شده است و باید پیشنهادات برای حل مشکلات اقتصادی کشور بدون خطا باشد.
فیضی با بیان اینکه تصمیمات، برنامهها و سیاستگذارایهای اقتصادی دولت باید یک پیوست تولید داشته باشد، اظهار کرد: هر تصمیم اقتصادی که گرفته میشود، در ابتدا باید ببینیم چه پیامدی برای تولید و چه پیامدهایی برای اقتصاد غیرمولد کشور ما دارد؛ لذا پیوست تولید ضروری است. در کنار این موارد، پیوست اجتماعی در این عرصه نیز یک ضرورت است. وقتی ما آثار اجتماعی را در تصمیمات اقتصادی بررسی میکنیم، نشان از گسترش فقر، احساس نابرابری و... دارد لذا لازم است یک پیوست اجتماعی برای برنامهها و سیاستهای اقتصادی تنظیم شود.
وی با اشاره به اینکه در پژوهشگاه علوم انسانی پیشنهادی ارائه کردیم که با برنامههای ریاست جمهوری مطابق است و آن «جهاد دانشگاهی زیستبوم نخبگانی کشور» است، گفت: رئیس جمهور این شعار را تأیید کردند و در کنار اینها برای حل مسائل کشور بر بهکار گیری اقتصاددانان تأکید داشتند لذا ما این امکان را داریم که نخبگان اقتصادی را در پژوهشگاه بیاوریم تا مباحث عمیق و نقدهای خود را مطرح کنند و در نهایت این موارد را جمعبندی کرده و به شکل مشورت در اختیار دولت قرار دهیم. گویی دولت یک بدنه قوی اقتصاددان را در کنار خودش دارد.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی تصریح کرد: به نظر میرسد که امروز جامعه ما گرفتار مسائلی است که اثر و ریشههای آن در علوم انسانی قابل حل است، اما متأسفانه کمترین توجه و بودجه به علوم انسانی میشود. دولت نیز اگر میخواهد این مشکلات مرتفع شود، نیاز دارد که به این حوزه توجه ویژه شود. در این شرایط بحرانی ما به عنوان بخشی از این حوزه آمادگی داریم که توجه خود را برای ارائه راهکارها و پیشنهاداتی در جهت کاهش این مشکلات و بحرانها به کار ببریم و در اختیار دولت قرار دهیم.
وهاب خدابخشی
انتهای پیام