مسئولیت روحانیت در قبال تعرض‌ها چیست؟
استاد درس خارج حوزه تأکید کرد: امروز دشمن با جدیت و هزینه دنبال فاصله انداختن بین روحانیت و مردم است و اگر در اینجا موفق شود، نه تنها انقلاب و نظام، بلکه اساس تشیع نیز خسارت‌های جبران‌ناپذیری می‌بیند.
اخیرا و به ویژه بعد از اغتشاشات سال 1401 که با جنگ ترکیبی دشمن به وجود آمد شاهد معدود تعرضات ناجوانمردانه به برخی طلاب و روحانیون بودیم؛ طلابی که عمدتا از اقشار متوسط و ضعیف جامعه هستند و بسیاری از آنها هم خودشان ضمن دفاع از اصل انقلاب و اسلام، منتقد ضعف‌های مدیریتی، نابهنجاری‌های اجتماعی و مفاسدند.
خبرنگار ایکنا برای بررسی علل چنین حوادثی سراغ حجت‌الاسلام والمسلمین غلامعباس هاشمی همدانی، استاد درس خارج حوزه رفته و با ایشان گفت‌وگو کرده است که در ادامه می‌خوانید؛
ایکنا ـ اخیراً شاهد معدود تعرضات ناجوانمردانه به برخی روحانیون هستیم. به نظر شما هدف از این اقدامات چیست؟
غرض اصلی طراحان پشت صحنه این حملات و برنامه‌ها، تضعیف انقلاب اسلامی و براندازی نظام اسلامی است. ممکن است امور دیگری از جمله مشکلات و فشارهای اقتصادی زمینه را برای پیاده‌کردن برنامه‌های شوم فراهم کند، ولی صحنه‌گردانان و بازی‌گردانان اصلی به دنبال ضربه به انقلاب و اصل نظام هستند. به همین سبب به دنبال از میان برداشتن عناصر حفظ نظام هستند.
چون روحانیت در مسیر حفظ نظام اسلامی، از ظرفیت بالایی برخوردار است یعنی هم خود روحانیت حامی انقلاب و ارزش‌های اسلامی است و هم مردم را به این مسئله دعوت کرده و می‌کند طبیعتا دشمنان هم سرمایه‌گذاری بیشتری روی این بخش کرده‌اند؛ روحانیت از آغاز تاکنون پشتیبان نظام بوده است و این پشتیبانی همیشه تأثیر داشته و بسیاری از نقشه‌های دشمنان را خنثی کرده است.
دشمنان می‌خواهند این پشتوانه را از سر راه بردارند تا به نظام و انقلاب اسلامی خاتمه دهند و به زعم خودشان با ایجاد درگیری داخلی و به جان هم انداختن مردم و ایجاد تفرقه به هدف خودشان برسند. به همین دلیل با شعارها و تهدیدها و اقدامات ایذائی و حتی ترور به دنبال عقب راندن روحانیت از صحنه هستند و با تبلیغات سوء به دنبال ایجاد فاصله بین روحانیت و مردم‌اند. بنابراین ایجاد فاصله بین مردم به ویژه جوانان و روحانیت در اولویت برنامه‌های دشمنان انقلاب و نظام است.
ایکنا ـ مسئولیت حوزه و روحانیت در این دوره حساس چیست؟
مسئولیت حوزه علمیه و روحانیت در این مورد خطیر است. اولاً، حوزه باید با برنامه‌ریزی هم از نظر شکل و هم محتوا به جهاد تبیین اهتمام ورزد. این امر رسالت حوزه است. گرچه این رسالت برعهده دانشگاه‌ها و آموزش و پرورش و نهادهای علمی و اجرایی و رسانه‌ای نیز هست. کمتر موضوعی در حوزه فرهنگ مانند جهاد تبیین در سال‌های اخیر مورد توجه و تأکید رهبر بزرگوار انقلاب حفظه‌الله بوده است و اگر جهاد تبیین به معنای واقعی کلمه محقق شود، بسیاری از مسائل حل می‌شود. رهبری در بسیاری از سخنرانی‌های اخیر به این مقوله تاکید دارند زیرا خیلی از مسائل و گره‌های جامعه به خاطر کم‌اطلاعی و یا بی‌اطلاعی نسل جوان از موضوعات مختلف و پیشرفت‌ها و القائات منفی و نادرست دشمنان است.
قرآن کریم، که تبیانا لکل شیء (بیانگر و روشن‌کننده همه چیز) و کتاب تبیین است، گاهی فرموده تبیین حقایق، زمینه تقوا را فراهم می‌کند: «كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ» و گاه فرموده که زمینه اندیشیدن را فراهم می‌کند: «كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ» در مواردی تبیین را راهی برای یادآوری امور هدایتگرانه و اصلاح‌گرانه میداند: «يُبَيِّنُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ» در مواردی تبیین را از عوامل تعقل شمرده است: «كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ» و گاهی هدایت و راهنمایی را نتیجه تبیین میداند: «كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ» و مهم‌تر اینکه شکرگزاری را از ثمرات تبیین دانسته است: «كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ».
ثانیاً، باید در مسیر حفظ همبستگی مردم و روحانیت تلاش جدی کرد. باید را‌ه‌کارهای عالمانه این مهم را بررسی و همایش برگزار و به طور منسجم به آن عمل کرد و در عرصه اجرایی شاهد تحقق آن بود. این امر باید امروز اولویت همه طرح‌ها و برنامه‌های حوزه باشد، زیرا دشمن امروز روی این مسئله سرمایه‌گذاری و تمرکز کرده است. باید همه طلاب و علما و اساتید به ویژه چهره‌های برجسته و شناخته‌شده حوزه و روحانیت مواظب باشند تا بین روحانیت و مردم فاصله نیافتد.
امروز دشمن با جدیت و هزینه دنبال فاصله انداختن بین روحانیت و مردم است و اگر در اینجا موفق شود، نه تنها انقلاب و نظام، بلکه اساس تشیع نیز خسارت‌های جبران‌ناپذیری را می‌بیند. به همین سبب بزرگان و صاحبان تریبون و چهره‌های حوزوی باید در مواضعشان مراقب باشند که در سکوت کردن و حرف زدن‌ها مواظب باشند؛ کلامی که مردم را از روحانیت جدا و یا به روحانیت بی‌اعتماد کند، خدمت به اسلام و حوزه نیست، بلکه خواست دشمنان اسلام است و با فاصله بین مردم و روحانیت نفوذ دشمنان بیشتر و جبهه دشمنان اسلام و تشیع و انقلاب تقویت می‌شود.
ثالثاً، باید حوزه و روحانیت با وحدت و همدلی، بیش از پیش از نظام اسلامی و فرامین رهبری بزرگوار انقلاب حمایت کنند. البته حمایت از نظام جمهوری اسلامی و رهبری با نقد منصفانه دولت‌ها و بیان مشکلات و حمایت از خواسته‌های مردم منافات ندارد. خود مقام معظم رهبری هم دغدغه مردم را دارند و خواسته‌ها و اولویت‌ها و دغدغه‌هایشان برای مردم است که گاهی در سخنرانی‌های عمومی و مردمی هم به صورت علنی به برخی نقدهایی که بر دولت‌های مختلف داشته‌اند اشاره می‌کنند.
ایکنا ـ کسانی که مورد تعرض قرار گرفته‌اند عموماً طلاب ساده و از قشر ضعیف و متوسط هستند. فکر می‌کنید برای مقابله با این اقدام چه باید کرد؟
اولاً باید تبلیغات دشمن را خنثی کرد که به همان تبیین و اهمیت جهاد تبیین برمی‌گردد؛ آنچه رسانه‌های بیگانه علیه روحانیت ترویج می‌کنند حقیقت ندارد. آنها از روحانیت تصویر گروهی بی‌درد، جدا از مردم و مشغول جاذبه‌های دنیا ارائه می‌دهند. می‌خواهند طلبه‌ای را که اهل درس و اهل مسجد و اهل امور فرهنگی است و باید روی چشم همه مردم جا داشته باشد در دیدگان ملت ایران منفور جلوه دهند و این کار را از طریق پمپاژ وحشتناک رسانه‌ای انجام می‌دهند و متاسفانه بخشی از جامعه هم که اطلاعات آنها کمتر است تاثیر می‌گیرند؛ البته عموم مردم همیشه روحانیت و طلاب را گرامی داشته‌اند و بیشترین اعتماد را به آنها دارند، ولی باید همین اقلیت فریب‌خورده را آگاه کرد.
البته مقصود من افراد غافل هستند، وگرنه نمی‌توان افراد عنود و لجوج را بیدار کرد؛ حتما حساب افراد لجوج یا عامل نفوذی دشمن با کسانی که دل در گرو کشور و وطن و اسلام دارند متفاوت است. با عوامل این اهانت‌ها و خشونت‌ها باید برخورد مناسبی کرد و کسانی که از روی عناد و آگاهانه برنامه دشمن را اجرا می‌کنند بابد مجازات شوند، چراکه این یک مسئله شخصی نیست، بلکه برنامه‌ریزی‌شده است و عوامل آن دشمن و بازیگران این برنامه هستند که با سرمایه‌ها و پول‌های گزاف و اجیرکردن یکسری افراد مزدبگیر در داخل برخی جوانان را تحریک کرده یا تطمیع و فریب می‌دهند تا اقدامات سوئی داشته باشند.
ایکنا ـ آیا این توطئه‌ها و اقدامات ناجوانمردانه مانند آنچه اخیرا در قم رخ داد ممکن است موجب فاصله بین مردم و روحانیت شود؟ مثلا روحانیت را به سمت محافظت بیشتر و مباحث امنیتی سوق داده و از این طریق فاصله میان مردم و روحانیت را بیشتر کند؟
همان‌گونه که گفتم، هدف اصلی این توطئه براندازی نظام و تضعیف انقلاب اسلامی است و روحانیت از عناصر مهم بقا و تقویت نظام اسلامی است. به همین سبب یکی از اهداف پشت صحنه این حرکات و حملات جدایی انداختن بین مردم و روحانیت است تا دیگر مردم به نظر و برنامه روحانیت و دعوت‌های آنها و خیرخواهی‌ها و نصایحشان گوش ندهند بنابراین به نظرم نیازی به تغییر در زندگی روحانیون و طلاب نیست چون هرقدر فضا به این سمت پیش برود کمک به خواست دشمن است.
خواست دشمن این است که روحانیت و زندگی آنها را غیرمردمی و خاص نشان دهد و این خواسته با هوشیاری و اخلاص روحانیت هرگز محقق نخواهد شد. روحانیت همیشه مانند مردم عادی زندگی کرده است و خواهد کرد. قطعاً این مسائل تمام می‌شود. این نقشه دشمن بود و علامت شکست آن در نفرت مردم از این اقدامات ضدخدایی و اهانت‌ها، جریحه‌دار شدن عواطف عمومی و حضور بی‌سابقه مردم در تشییع جنازه شهدا ظاهر شده است.
یک نمونه از اینها، تشییع مرحوم آیت‌الله سلیمانی در مازندران و قم و مجالس بزرگداشت ایشان در شهر‌های مختلف از جمله چندین مجلس بزرگ و باشکوه در زاهدان و کاشان و ... بود؛ تشییع بی‌سابقه شهید حجت‌الاسلام مصطفی قاسمی در همدان و تشییع باشکوه شهیدان حجج اسلام دارایی و اصلانی در مشهد هم نمونه‌های دیگری بود که نشان داد هرقدر دشمنان می‌کوشند تا روحانیت خالص و دلسوز را بد جلوه دهند موفقیت کمتری به دست می‌آورند.
اخیراً هم ابراز احساسات مردم به دو طلبه مورد حمله قرار گرفته در قم، نشان‌دهنده شکست برنامه دشمن بود؛ البته در آینده هم ممکن است توطئه‌های دیگری از سوی دشمنان صورت بگیرد، ولی با اعتمادی که بین مردم و روحانیت وجود دارد مابقی این توطئه‌ها هم به شکست خواهد انجامید.
گفت‌وگو از علی فرج‌زاده
