تمایز اصلی علوم انسانی اسلامی با علوم غربی در استفاده از وحی است

به گزارش ایکنا، آیت‌الله محمود رجبی، رئیس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، 21 خرداد در نشست خبری همایش بین‌المللی علوم انسانی اسلامی در اندیشه علامه مصباح یزدی، که در این مؤسسه برگزار شد، گفت: تحول در هر علمی اجتناب‌ناپذیر و مقتضای رشد و شکوفایی آن علم است و علوم انسانی هم مشمول این اصل کلی می‌شود.

وی افزود: دانشمندان رشته‌های مختلف علوم انسانی تصریح کرده‌اند که همواره تحول در علوم وجود داشته و به خصوص این تحول در مبانی و پیش‌فرض‌های علوم صورت گرفته است. یکی از جامعه‌شناسان غربی معتقد است که رد و قبول نظریات، متأثر از تأمین پیش‌فرض‌هاست یا یک دانشمند آمریکایی گفته که ما در هر رشته‌ای که وارد شویم این پرسش پیش روی ماست که انسان چیست؟ مبانی باید روشن شود. لذا تحول در مبانی و محتوای علوم امری مستمر است.

آیت‌الله رجبی با بیان اینکه یکی از انواع تحولات، تحول در منابع معرفتی علوم است، اظهار کرد: در نظام اسلامی معتقدیم که علاوه بر منابع عام بشری یعنی عقل و تجربه و دستاوردهای تاریخی جامعه بشری یکی از منابع مهم که محدودیت منابع دیگر را ندارد و متقن هم هست منبع وحیانی است. لذا تولید علوم انسانی اسلامی که به وحی منبعیت می‌دهد نوعی تحول در این زمینه است و عمده وجه تمایز علوم انسانی اسلامی با علوم انسانی غربی در این مورد است. 

عضو جامعه مدرسین حوزه با بیان اینکه تحول در علوم انسانی اسلامی در خارج از جهان اسلام و جهان اسلام به صورت کلی مطرح و در ایران هم پس از پیروزی انقلاب از سوی امام خمینی(ره) مطرح شد، گفت: ایشان در سال 1361 فرمودند که باید در علوم انسانی تحول رخ دهد و دستانتان را به سوی حوزه‌های علمیه دراز کنید، زیرا حوزویان متخصص امور دینی هستند. در همان سال دفتر همکاری حوزه و دانشگاه به ابتکار علامه مصباح شکل گرفت و بازسازی علوم انسانی اسلامی توسط اساتید حوزه و دانشگاه شروع شد. البته علامه مصباح قبل از آن با رویکرد انتقادی در مدرسه حقانی این بحث را مطرح کردند و بعد مؤسسه امام خمینی(ره) در این راستا ایجاد و گامی برای شکوفایی علوم انسانی برداشته شد. حدود سه سال قبل با رهنمودهای علامه مصباح یزدی مقرر شد که سلسله همایش‌هایی درباره اندیشمندان معاصر علوم انسانی برگزار شود که همایش بین‌المللی علوم انسانی اسلامی در اندیشه علامه مصباح اولین همایش است.

آیت‌الله رجبی در مورد اهداف این همایش گفت: آشنایی بیشتر جامعه علمی داخل و خارج کشور با اندیشه‌های علامه مصباح در علوم انسانی و اسلامی در ابعاد مختلف، تبیین و بررسی اندیشه علامه مصباح در علوم انسانی، بهره‌گیری از منظومه فکری ایشان در رشد علوم انسانی اسلامی و غنی‌سازی متون و منابع علوم انسانی به لحاظ کیفی و کمی براساس اندیشه‌های علامه مصباح از جمله اهداف این همایش است. البته از مطالعات تطبیقی و انتقادی هم استقبال شده است. هدف دیگر همایش ارتقای علوم انسانی در عرصه بین‌الملل و جامعه است، زیرا باعث رشد و شکوفایی علوم انسانی اسلامی خواهد شد و هرقدر این قبیل مباحث بیشتر مطرح شود باعث عمق‌بخشی، روزآمدسازی و کارآمدی بیشتر این علوم می‌شود.

رئیس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) تأکید کرد: از بدو تأسیس ستاد این همایش، چهار کمیته علمی با چند شورای تخصصی ایجاد شد که شورای تخصصی علوم عقلی شامل فلسفه و کلام، فلسفه دین و عرفان اسلامی، شورای علوم عقلی شامل تفسیر و علوم قرآن و تاریخ اسلام، شورای علوم اجتماعی شامل جامعه‌شناسی، مدیریت، اقتصاد و... و شورای علوم رفتاری شامل روان‌شناسی، علوم تربیتی و اخلاق، کمیته بین‌الملل و تیم رسانه‌ای از جمله این شوراهاست.

یادآور می‌شود این همایش 25 و 26 خرداد در مؤسسه امام خمینی(ره) برگزار می‌شود.