حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) امامان زمان خود را به خوبی شناخت + فیلم

حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در شهر ری مورد توجه بسیاری از شیعیان است و ایشان نزد علما و مردم تهران جایگاه ویژه‌ای دارد. امروز بنابر اعلام آستان ایشان، روز بزرگداشت سالروز میلاد حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) است.

 

به همین مناسبت حجت‌الاسلام والمسلمین مجید عظیمی، مدیر حوزه علمیه حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا، به بیان نکاتی درباره شخصیت و نقش حضرت عبدالعظیم حسنی در ترویج معارف اسلامی و جایگاه ایشان نزد ائمه(ع) پرداخت.

متن این مصاحبه در ادامه می‌آید:

 

 

حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، کسی بود که مدال افتخار از امام زمان خودش گرفت و امام هادی(ع) فرمود: «أنْتَ وَلِیُّنَا حَقّاً» در واقع امام زمان وی به او فرمود شما از دوستان واقعی ما هستید. امام معصوم با کسی تعارف ندارد و همانند ما نیست که گاهی حرفی می‌زنیم که به آن اعتقاد نداریم وقتی امام معصوم، حرفی را می‌زند به تمام جنبه‌های حرف خودش واقف است.

 

نمونه‌های دیگری وجود دارد و مثلاً امام حسین(ع) به برادر بزرگوار خودشان حضرت ابوالفضل(ع) فرمودند: «حسین به قربان تو» یا امام حسین(ع) وقتی علی اکبر(ع) به میدان نبرد می‌رفت فرمود من کسی را به میدان فرستادم که شبیه‌ترین افراد به پیامبر اکرم(ص) بود. قرآن کریم خطاب به پیامبر(ص) فرموده است: «وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ. و در حقیقت تو به نیکو خلقی عظیم آراسته‌ای» (قلم/ 4). یا حضرت امام رضا(ع) در مورد خواهر خود می‌فرمایند: «مَن زارَ المَعصُومَهَ بِقُمّ کَمَنْ زارَنی» یعنی کسی که معصومه(س) را در قم زیارت بکند مانند آن است که مرا زیارت کرده است. لازم به ذکر است که اسم ایشان معصومه نیست، بلکه اسمشان فاطمه و لقب وی معصومه است که این لقب را امام رضا(ع) به وی داده است چون بار معنایی خاصی دارد.

 

در مورد حضرت عبدالعظیم نیز وقتی امام هادی(ع) می‌فرمایند شما از دوستان واقعی ما هستید، این حکایت از جایگاه بلند و رفیع این امامزاده دارد. ما توفیق داریم که حوزه علمیه ما در جوار بارگاه این امامزاده است و اساساً نام ایشان بر روی این حوزه گذاشته شده است. بنده بارها در کلاس‌های درس به طلاب می‌گویم شما هر روز در نمازهایتان چندین بار به حضرت عبدالعظیم حسنی سلام می‌کنید، چون در زیارت‌نامه ایشان آمده است: «السلام علی العبد الصالح المطیع لله» یعنی سلام بر عبد صالح و مطیع خداوند. در نمازهایمان هم می‌گوییم «السلام علینا و علی عبادالله الصالحین» بنابراین یکی از مصادیق آن، حضرت عبدالعظیم حسنی است و ایشان یک امامزاده بزرگ و رفیع هستند.

 

 

حضرت عبدالعظیم سال 173 هجری متولد شده و سال 252 هجری هم از دنیا رفته‌اند یعنی عمر با برکت آن حضرت حدود 79 تا 80 سال بوده است. ایشان دو سال قبل از شهادت امام هادی(ع) از دنیا رفته‌اند.

 

نکته مهم درباره زندگی این امامزاده که باعث شد وی بسیار بزرگ باشد و بعد از هزار و دویست سال، مردم در سالروز این امامزاده بزرگوار در حرم ایشان جمع شوند این است که این امامزاده ولایت‌پذیر بود و امامان زمان خود را به خوبی شناخت. عمر با برکت ایشان همزمان با حیات پنج امام معصوم یعنی امام کاظم(ع)، امام رضا(ع)، امام جواد(ع)، امام هادی(ع) و امام عسکری(ع) بوده است اما این سخن بدین معنی نیست که هر پنج امام را درک کرده باشد بلکه آنچه مسجل و یقینی است این است که حضرت عبدالعظیم از دو امام روایت دارد که یکی امام جواد(ع) و دیگری امام هادی(ع) است.

 

مرحوم شیخ مفید هم نامه‌ای را از امام رضا(ع) به حضرت عبدالعظیم نقل می‌‌کند که می‌‌فرمایند: ای عبدالعظیم سلام من را به شیعیانم برسان و به آنها بگو فلان کارها را انجام دهند. البته برخی هم گفته‌اند این نامه از امام رضا(ع) نیست بلکه شاید از امام هادی(ع) باشد.

 

نکته مهمی که لازم است اشاره کنم و در زندگی حضرت عبدالعظیم پررنگ بوده و همین باعث شده ثواب زیارت ایشان را برابر با زیارت امام حسین(ع) بیان کنند این است که حضرت عبدالعظیم(ع) ولایت‌پذیر و اطاعت‌پذیر بوده است. ایشان هشتاد سال عمر کرده و محدث، مجتهد، و نوه امیرالمؤمنین(ع) است اما جلوی امام هشت ساله ما زانو می‌زند و می‌گوید آمده‌ام که اعتقاداتم را به شما عرضه کنم در حالی‌ که هر کسی این وضعیت را ببیند می گوید شما مجتهد هستید و ممکن است شاگردان به شما اعتراض کنند. در حالی‌که در میان برخی از امامزاده‌ها کسانی داشته‌ایم که همین که به امیرالمؤمنین(ع) متصل می‌‌شدند به راحتی تحت ولایت ائمه نمی‌‌رفتند که از جمله آنها برادر امام کاظم، جعفر کذاب بود که با اینکه فرزند امام بودند اما زیر ولایت ائمه نمی‌رفت.

 

 

البته همه ما می‌دانیم که امام، بزرگ و کوچک ندارد و هشت سال یا هفتاد سال او اهمیت ندارد چون خداوند اراده کرده که وی امام باشد اما وقتی چنین کسی در مقابل او زانو زده و اعتقادات خود را بیان و در نهایت آن حضرت بر اعتقادات او مهر تأیید بزند و وی را دعا کند نشانه ولایت‌پذیری بالای حضرت عبدالعظیم است. در میان برخی اولاد معصومان همانند علی بن جعفر که پسر امام صادق(ع) و برادر امام کاظم(ع) است هم مشاهده می‌کنیم که ایشان هم نسبت به امام جواد بسیار تواضع کرد و دست آن حضرت را بوسید و سر جای خود نشان داد، لذا این حرکت به شاگردان او برخورد و آنان گفتند شما انسانی بزرگ و پسر امام و برادر امام هستید، پس چرا چنین کاری انجام می‌دهید اما وی فرمود ساکت باشید چون خدا اراده کرده این آقا امام من باشد چون چیزی در من هشتاد ساله برای امامت ندیده اما در این کودک هفت هشت ساله چنین چیزی دیده است. 

 

 

واقعیت امر این است که ولایت‌پذیری حضرت عبدالعظیم(ع) باعث شد که ائمه معصومین(ع) چیزی برای وی کم نگذاشتند. برای مثال لازم است اشاره کنم که شخصی از ری خدمت امام هادی(ع) می‌رود و سؤالاتی از وی دارد که امام می‌‌فرمایند مگر در منطقه شما عبدالعظیم(ع) نیست بنابراین بروید و سؤالات خود را از او پرسیده و سلام من را هم به او برسانید.  

 

مرحوم شیخ صدوق در کتاب «ثواب الاعمال و عقاب الاعمال» که کتاب بسیار خوبی است و خواندن آن را به مخاطبان توصیه می‌‌کنم و ترجمه هم شده و در بازار وجود دارد روایتی از یکی از اهالی ری نقل می‌‌کند و می‌‌گوید که خدمت امام هادی رسیدم و او پرسید که از کجا آمده‌ای؟ گفتم از ری به کربلا آمده‌ام که امام فرمود اگر رفته بودی و قبر عبدالعظیم که نزد خود شما در شهر ری است را زیارت می‌کردی همانند کسی بودی که امام حسین(ع) را زیارت کردی؛ معنای روشن و واضح این روایت این است که آن حضرت فرموده که زیارت عبدالعظیم همانند زیارت امام حسین(ع) است و هیچ قید و شرطی بر آن وارد نیست.

 

برخی نیز گفته‌اند که ما باید فرمایش امام معصوم را معنا کنیم. یعنی بررسی کنیم که آیا زیارت حضرت عبدالعظیم برابر با زیارت امام حسین(ع) است؟ برخی گفته‌اند نه بلکه فقط ثواب زیارت امام حسین(ع) را دارد چون زیارت امام حسین فواید زیادی از جمله افزایش طول عمر، افزایش رزق و دفع بلا دارد. بنابراین معنای دوم این است که گفته شود ثواب زیارت امام حسین را به زیارت حضرت عبدالعظیم هم می‌‌دهند. برخی از علما می‌گویند چون در برهه‌ای در زمان خلفای عباسی، زائران امام حسین(ع) را می‌کشتند و اساساً علت مهاجرت حضرت عبدالعظیم به ری همین بود که شیعیان و سادات را می‌کشتند بنابراین امام هادی(ع) به این شخص گفته است که عبدالعظیم در آن منطقه خودتان است بنابراین بهتر بود چنین خطری نمی‌کردید چون همان ثواب را برای شما دارد.

 

بنابراین اگر روایت از نظر سندی مشکلی نداشته باشد و ما ظاهر روایت را در نظر بگیریم قطعاً آثار خود را در پی خواهد داشت، لذا امروزه بسیاری از افراد که به زیارت حضرت عبدالعظیم می‌آیند پیش خودشان می‌گویند اگر به امام حسین(ع) و کربلا دسترسی نداریم اما اینجا را زیارت می‌کنیم و به همین علت است که در ایام اربعین، در کنار پیاده‌روی که به سمت کربلا اتفاق می‌‌افتد در تهران نیز مردم از میدان امام حسین(ع) به سمت حرم حضرت عبدالعظیم می‌‌آیند؛ بنابراین امید داشتن که مسئله‌ای ندارد و ما می‌توانیم امید داشته باشیم که با زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) به ثواب زیارت امام حسین(ع) دست پیدا کنیم.

 

گفت‌وگو از اکبر ابراهیمی