نشست حکمرانی قرآنی در حوزه فرهنگ و هنر برگزار شد

به گزارش خبرنگار ایکنا، هفتمین جلسه از سلسله نشست‌های حکمرانی قرآنی با موضوع «حکمرانی قرآنی در حوزه فرهنگ و هنر» امروز، 13 دی‌ماه با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و استاد دانشگاه تهران، حجت‌الاسلام والمسلمین علی سرلک، استاد دانشگاه هنر، شهریار زرشناس، استاد فلسفه غرب و مطالعات فرهنگی و علیرضا معاف، معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سالن جلسات غدیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

بیشتر ببینید:

• گزارش تصویری هفتمین جلسه از سلسله نشست‌های حکمرانی قرآنی

علیرضا معاف، معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه حوزه فرهنگ و هنر، کلان مسئله و مسئله کلیدی در ارشاد است، گفت: دولت سیزدهم، دولتی مردمی است و برخاسته از مردم است.

وی با ضرورت توجه به عدالت فرهنگی، افزود: مسئله توزیع عادلانه هر آنچه که منابع و امکانات در سطح کشور نامیده می‌شود‌، مهم است و یکی از سرفصل‌های مهم این عرصه است. ددر این زمینه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دو سال اخیر به موفقیت‌هایی دست یافته است.

معاف به ارتباط ماموریت‌‌ها و وظایف وزارت ارشاد با سبک زندگی قرآنی و دینی اشاره کرد و تصریح کرد: این کلان مسئله‌ای است. تقدم عمل بر ایمان در مسئله سبک زندگی حائز اهمیت است و این یعنی لایه کشش، گرایش، هنر، عولطف، امیال بر لایه بینش، نگرش، دانش و ارزش غلبه کرده است.

معاون قرآن و عترت ارشاد ادامه داد: دولت حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی و برخی از دولت‌ها مستحضر به حمایت این طبقه طرفدار انقلاب اسلامی و هسته سخت هستند.  وزارت ارشاد در  شرایط کنونی جامعه به کشور رونق داده است.

معاف در ادامه بر معنای حکمرانی قرآنی و فرهنگ و هنر اشاره کرد و گفت: در این میان وزارت ارشاد قرآن بنیان، قرآن مدار، قرآن محور یعنی چه؟ و چه نقشی دارد. حکمرانی قرآنی و حکومت قرآنی، عموم و خصوص من وجه است. وجه تمایز حکمرانی و حکومت همراهی مردم در عرصه فرهنگ و هنر است.

وی در ادامه به تدوین منشور قرآنی حکمرانی فرهنگ و هنر توسط شبیر فیروزیان و حسین سلیمانی با محوریت بحث‌های فنی و جدی ناظر بر بخش‌های وزارت ارشاد و نسبت آنها با قرآن و مفاهیم قرآنی، اشاره کرد و گفت: از همه نظرات اهالی فرهنگ و قرآنی برای رسیدن به نسخه اصلی و تکمیل سند تا ماه مبارک رمضان استقبال می‌کنیم.

سخنران دیگر این برنامه شهریار زرشناس، استاد فلسفه غرب و مطالعات فرهنگی بود.

وی با اشاره به معضلات فرهنگ و هنری نظام و انقلاب به صورت کلان، گفت: اگر با مسائل فرهنگی روبرو هستیم به دلیل نوع سبک زندگی است که با هویت ایرانی ـ اسلامی ناسازگاز است و از میان دهه ۷۰ بر کشور مسلط و حاکم شده است.

وی با اشاره به اینکه اگر تضاد و تقابل در مسئله‌هایی چون حجاب، اوقات فراغت و مسئله زنان و مردان رخ می‌دهد بخاطر تغییر در سبک زندگی است، افزود: مسائل فرهنگی چون طلاق، کاهش احساس مسئولیت اجتماعی و ... که در نظام و جامعه ورود پیدا کرده است به رویداد دو قرن اخیر ایران باز می‌گردد. زمانی که صورت بندی شبه مدرنیته در ایران پیدا می‌شود که آن نیز از حدود ۱۰۰ سال پیش از اواخر مشروط و اوایل پهلوی رخ داده است.

زرشناس با اشاره به اینکه شبه مدرنیته، مسیر ساخت هویت فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ما را تغییر داد، افزود: بنابراین مسائل فرهنگی که با ارکان هویت اسلامی، ناسازگار هستند از این زمان خودنمایی می‌کند.

تجددمآبی ما را در وابستگی، ذلت و گسترش فقر نگه می‌دارد

این استاد فلسفه غرب بر جنگ نرم به معنای جنگ تمدنی غرب مدرن با ایرانی اسلامی اشاره کرد و گفت: ایران اسلامی با انقلاب اسلامی ظهور و بروز کرد و باید به موازات حوزه سیاسی تغییرات در سایر حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نیز استمرار داشته باشد.

وی با تأکید بر اینکه جامعه ایرانی باید بداند تجددمآبی و شبه مدرنیته ما را در عرصه وابستگی، ذلت و گسترش فقر نگه می‌دارد، بیان کرد: راه‌حل این موضوع نیز بازگشت به هویت خودی با روایت انقلابی است.

زرشناس اضافه کرد: معتقدم وزارت ارشاد در کنار سایر دستگاه‌ها و در رأس ان شورای عالی انقلاب فرهنگی باید بر روی مباحث تئوریک و نظریک و طراحی طرح جامع هویتی اسلامی ـ ایرانی در عرصه فرهنگ و هنر تلاش کند تا انسجام و هماهنگی ایجاد کند.

سپس حجت‌الاسلام والمسلمین سرلک، استاد دانشگاه هنر به بیان نقطه نظراتی پرداخت و گفت: ما به دبیرخانه‌ فعال و منسجم با نیازهای روشن و تعریف شده در ساحت طراحی و ارائه نظریه‌های مبتنی بر قرآن نیاز داریم تا بتوانیم هم پرسش‌های خود را از قرآن استنطاق کنیم و هم از نسخه‌های تجویزی قرآن استفاده کنیم.

وی ادامه داد: حکمرانی، حکومت ورزی منطقی است که به نوعی به جریان سازی منجر می‌شود، حکمرانی قدرت نرم و توانایی است که در وجود خود به دیگری‎ها توجه دارد. در حکمرانی اصل ماجرا به اقامه وابسته است. حکمرانی یعنی آنچه که مراد در آن اقامه و جریان سازی می‌شود و این اعم از این است که حکمرانی جهت مثبت داشته باشد و یا جهت منفی.

سرلک با اشاره به رابطه وثیق بین امام و پیشوا و مردم و ملت در حکمرانی، گفت: حکمرانی، جریان سازی و تمدن سازی است و مفهومی فراتر از حکومت دارد. حکومت و حکمرانی عموما بر هم تطبیق نمی‌شود. مهمترین شاخصه حکمرانی اهتمام در آن است.

این استاد دانشگاه هنر بیان کرد: حکمرانی باطل به دلیل تناقض‌های محتوایی و هدف‎گرایی جایی شروع و جایی تمام می‌شود و ماندگاری مربوط به جریان حکمرانی قرآنی است. تعبیر حکمرانی را باید به مسئله اقتدار، نفوذ و اطاعت نزدیک بدانیم. حکمرانی را هم در حکومت‌های باطل هستند، می توانیم ببینم و هم در حکومت‌هایی که معیار و هدف دارند و براساس هدف بزرگتر و با اصالت پیش می‌روند.

وی با اشاره به اینکه حاکمان حکیم می‌توانند حکمرانی حق را گسترش دهند، ادامه داد: در حکومتی که حکمرانی مبتنی بر حق باشد، کارگزاران بر سهم معنوی خود اهتمام دارندو مسئله توانمندی برایشان حائز اهمیت است. در حکمرانی مبتنی بر نگاه قرآن اگر فرد توان نداره، وارد این عرصه نمی‎شود. حتما در این جنس حکمرانی، افرادی که شایسته آن نیستند، در هر رده آن را نمی‌پذیرند و داعی الی الله برایشان مهم است.

سه اصل در حکمرانی قرآنی

سرلک بر درنظر گرفتن سه اصل در حکمرانی قرآنی اشاره کرد و گفت: تسلط بر موضوع و اشراف بر مسئله، شفقت، رأفت و مهر داشتن نسبت به مردم و نگاه فراگیر و دارا بودن شرح صدر از جمله سه اصل حکمرانی قرآنی است. آنچه که مهم است، این است که در حوزه فرهنگ و هنر، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان مرکز مؤثر در این میدان با قوت کار خود را مبتنی بر آموزه‌های قرآنی پیش ببرد.

وی ادامه داد: کاری که قرآن در مسئله حکمرانی امکان پذیر می‌کند، ایجاد آگاهی‌ها برای انتخاب‌های آگاهانه است. مسائل فرهنگی را نباید امنیتی کنیم حتی مسائل امنیتی نیز راه حل فرهنگی دارد. در حوزه فرهنگ، حکمرانی قرآنی، مدارا و شرح صدر از ما می‌خواهد و اگر شرح صدر از ما تلقی نشود، عموم افرادی که در برابر ما هستند به هیچ کجا نمی‌رسند.

سخنران پایانی این محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود، وی با اشاره به تحول آفرینی شگرف انقلاب اسلامی گفت: انقلاب اسلامی، خلاف جریان‌های موجود جهان بود که شکل گرفت. در تمام جریان‌های چپ و راست عبور از دین محتوم بود؛ هم در نگاه لیبرالیستی و هم در نگاه سوسیالیستی که اساسا دین را به عنوان افیون معرفی می‌کرد در بطن فلسفی هر کدام از نگرش های حاکم در نظام جهانی این مفروض بود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: اینکه انقلاب اسلامی را با نگاه پست مدرنیسم، انقلابی شالوده شکن می‌خوانیم، همین است، چراکه انقلاب اسلامی در نقطه‌ای ایستاده که اساسا تصوری از بازگشت دین به عرصه اجتماع و مدیریت نبود. جنس کار امام(ره) از جنس کار انبیا است. ما انقلاب را مسامحتا درباره نهضت امام(ره) به کار می‌بریم چون انقلاب تعبیر جدیدی برای دوران رنسانس است.

وی اضافه کرد: انقلاب اسلامی از جنس بعثت و برانگیختگی است و این کاملا ریشه قرآنی دارد. پیام سوم اسفند امام(ره) در سال ۶۷ به درستی منشور روحانیت نام گرفته است که بیانیه راهبردی انقلاب اسلامی است. امام(ره) در این منشور توصیفاتی دارد آنجا که به اوضاع حوزه های علمیه اشاره می‌کنند.(متن کامل سخنرانی)