هدیه معنوی ماه رمضان
رمضان ماهی مبارک است که خدای مهربان آن را برای دریافت انواع جوایز مادی و معنوی، پاک شدن گناهان انسان‌ها و تقرب آنها در بین ماه‌های سال قرار داده است.
خداوند متعال، برای پاک شدن گناهان انسان‌ها و تقرب آنها، در میان سال ماه رمضان را قرار داده است که در این ماه بندگان خدا مهمان خداوند کریم هستند و خداوند کریم در این ماه انواع جوایز مادی و معنوی به روزه‌داران و نمازگزاران کرامت می‌فرماید.
هرچه‌قدر ما نسبت به ماه مهمانی خدا معرفت داشته باشیم می‌توانیم از آن بهره بیشتری ببریم.
خداوند متعال در آیه 185 سوره بقره با این مضمون «شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلاَ يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُواْ الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ» فرموده است: «ماه رمضان همان ماه است كه در آن قرآن فرو فرستاده شده است كتابى كه مردم را راهبر و متضمن دلايل آشكار هدايت و ميزان تشخيص حق از باطل است پس هر كس از شما اين ماه را درک كند بايد آن را روزه بدارد و كسى كه بيمار يا در سفر است بايد به شماره آن تعدادى از روزهاى ديگر را روزه بدارد خدا براى شما آسانى می‌خواهد و براى شما دشوارى نمىخواهد تا شماره مقرر را تكميل كنيد و خدا را به پاس آنكه رهنمونی‌تان كرده است به بزرگى بستاييد و باشد كه شكرگزارى كنيد.»
در این آیه شریفه هدف از روزه، رسیدن به تقوا ذکر شده است. خداوند متعال با وجوب روزه اراده فرموده تا نفس عبادت‌کنندگان تربیت و تهذیب شود.
مسلمانان با روزه گرفتن، تمرین مبارزه با نفس مى‌نمایند و به جنگ شهوات و لذات افسار گسیخته مى‌روند. از طرفى برنامه انسان در غیر ماه روزه انسان را به خوردن و خوابیدن و سستى وا مى‌دارد ولى روزه رمضان این سستى‌ها را از بین مى‌برد.
رمضان، ماه خدا و میهمانی خدا، ماه بهار قرآن، ماه لیلة‌القدر و پاکی و تعالی انسان و ماه برکت، رحمت، مغفرت، توبه، انابه، صبر و مواسات و ماه تقوا و طهارت و رهایی از شر نفس و به خدا پیوستن است.
رمضان، ماه علی(ع) آن مقتدای عدالت و انسانیت است که نماز خون و شهادت در محراب عشق را برای اولین‌بار به یادگار گذاشت. یكی از مهمترین برنامه‌های ماه مبارک رمضان، اهمیت دادن به قرآن کریم در این ماه است. از طرفی قرآن کریم در این ماه و در شب قدر بر پیامبراکرم(ص) در آسمان چهارم به نام «بیت‌المعمور» نازل شده است و از طرفی قرآن کریم مهمترین کتاب آسمانی و جامع تمام قوانین الهی و عامل سعادت و هدایت انسان‌هاست. بنابراین شاید بتوان گفت که اصلاً هدف اصلی ماه مبارک رمضان، توجه بشریت به قرآن کریم است و روزه و ریاضت‌های دیگر در این ماه مقدمه‌ای برای انس و آشنایی بیشتر با قرآن کریم است.
بنابراین، جایگاه قرآن کریم در این ماه از همه مهمتر است و باید مسلمانان با استفاده از آموزه‌های قرآن کریم در این ماه، سكوی پرشی برای رسیدن به معرفت الله پیدا کنند و استفاده از قرآن کریم را فقط منحصر در این ماه نکنند. خداوند سبحان با وجوب روزه اراده فرموده تا نفس عبادت‌کنندگان تربیت و تهذیب شود. مسلمانان با روزه گرفتن، تمرین مبارزه با نفس مى‌کنند. با روزه به جنگ شهوات و لذات افسار گسیخته مى‌روند.
از طرفى برنامه انسان در غیر ماه روزه انسان را به خوردن و خوابیدن و سستى وامى‌دارد ولى روزه رمضان این سستى‌ها را از بین مى‌برد چراکه به هنگام روزه نه تنها از خوردن و آشامیدن و امور جنسى خوددارى مى‌شود بلكه اخلاق انسان هم باید روزه بگیرد و خوددار باشد. حضرت امام صادق(ع) فرموده است: «خداوند سبحان روزه را براى ایجاد مساوات بین فقیر و پولدار واجب نمود زیرا پولدار هیچ‌گاه دچار گرسنگى و بى‌پولى نمى‌شود تا بر فقیر رحم کند چون هر موقع گرسنه شود غذا برایش آماده است. پس خداوند سبحان اراده کرد تا بین مخلوقاتش تساوى قرار دهد و پولدار هم مزه گرسنگى و درد را بچشد تا بر فقیر و گرسنه رحم کند.»
پیامبراسلام(ص) فرموده است: «اگر بنده خدا می‌دانست که در ماه رمضان چه برکتى وجود دارد دوست مى‌داشت که تمام سال، رمضان باشد» و نیز امام رضا(ع) فرمود: «هر کس ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند مثل این است که در ماه‌هاى دیگر تمام قرآن را بخواند» و نیز از امام علی(ع) نقل است که فرمود: «شما به راستى نمى‌دانید که رمضان چیست و چه فضائلى در او نهفته است» این در حالی است که رسول اکرم(ص) فرموده است: «روزه عامل باز دارنده است پس هر گاه روزه گرفتید. فریاد و پرخاش نكنید، اگر کسى به شما دشنام داد یا به جنگش برخاست بگوید من روزه‌ام.» بنابراین، نتیجه روزه می‌تواند رسیدن به تقوا که از مهمترین درجات مؤمنین است، باشد.
همچنین، امام رضا(ع) فرموده است: «براى این روزه در رمضان واجب شد زیرا این ماه نزول قرآن است و شب قدر که افضل از هزار ماه است در این ماه قرار دارد و براى این یک ماه روزه واجب شده زیرا همه مى‌توانند یک ماه را روزه بگیرند» و امام محمدباقر(ع) فرمود: اسلام بر پنج چیز استوار است، بر نماز و زکات حج و روزه و ولایت» و نیز امام علی(ع) فرموده است: «خداوند روزه را واجب کرد تا به وسیله آن اخلاص خلق را بیازماید»، پیامبراکرم(ص) نیز فرمود: «برای هر چیزی زکاتی است و زکات بدن‌ها روزه است» و امام رضا(ع) نیز فرمود: «مردم به انجام روزه امر شده‌اند تا درد گرسنگی و تشنگی را بفهمند و به‌واسطه آن فقر و بیچارگی آخرت را بیابند.
منابع:
قرآن کریم
نهج‌البلاغه، حكمت 252
من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 43، ح 1
وسائل الشیعه، ج 4، ص 4، ح 5
علل الشرایع، ص 10
الكافی، ج 4، ص 62، ح 3
حجت‌الاسلام محمد امیری، کارشناس دینی
انتهای پیام
