آموزش تنغیم/27
تفاوت مقام‌های «نهاوند» و «عُشاق مصری» + فیلم
مقام «نهاوند» در درجات بالا وارد جنس حجاز می‌شود در حالی که مقام «عُشاق مصری» در درجات بالا وارد جنس بیات می‌شود و این امر تفاوت اصلی میان این دو مقام است.
به گزارش ایکنا، بیست و هفتمین قسمت از سلسله درس‌گفتارهای «آموزش تنغیم» که با تدریس سعید حاجیان؛ مدرس و قاری قرآن کریم به آشنایی و آموزش مقامات تلاوت اختصاص دارد، به بررسی و شرح مقام «نهاوند» می‌پردازد.بیشتر بخوانید؛
... و
در این قسمت که فیلم آن در ادامه از نظر می‌گذرد، عنوان می‌شود که این مقام در موسیقی غربی با نام «مینور» شناخته می‌شود. مقام «نهاوند» مقامی زیبا و محزون است و برای خواندن آیات پیرامون دعا، جهنمیان و بیان قصص قرآنی اختصاص دارد. نهاوند از جمله مقام‌هایی است که به شکلی متعادل و متوسط در تلاوت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
حاجیان در ادامه این قسمت، مقام نهاوند را متشکل از دو جنس منفصل نهاوند در پایین و حجاز در بالا معرفی می‌کند، این در حالی است که شکل نزولی آن نیز متفاوت بوده و به یک جنس «کُرد» تبدیل می‌شود.
با این تفاصیل، شکل صعودی نهاوند (نهاوند ـ حجاز) و شکل نزولی آن (نهاوند ـ کرد) است که به آن مقام «فرح‌فزا» نیز گفته می‌شود.
براساس گفته این مدرس قرآن کریم، درجه رکوز یا نُت استقرار این مقام درجه «دو» است و فواصل آن یک، نیم، یک در پایین به اضافه یک فاصله طنینی و نیم، یک و نیم، نیم در جنس حجاز است و در بالای مقام نهاوند قرار می‌گیرد.
در ادامه این قسمت از درس‌گفتار «آموزش تنغیم» تلاوت آیه 5 سوره «بقره» با صدای احمد ابوالقاسمی، قاری بین‌‌المللی، پخش می‌شود.
حاجیان در ادامه به نکته مهمی اشاره می‌کند، مبنی بر اینکه در بحث تدریس مقام نهاوند برخی از اساتید سهواً مقام «عُشاق مصری» را به جای مقام نهاوند معرفی می‌کنند، حال آن که شکل اصلی مقام نهاوند به این فراوانی در تلاوت قرآن خوانده نمی‌شود و آنچه که معمولاً شنیده می‌شود «عُشاق مصری» است.
براین اساس وقتی قاریان می‌خواهند نهاوند بخوانند اغلب آن را به شکل «نهاوند بیات» اجرا می‌کنند و این مورد چیزی نیست، جز «عُشاق مصری» حال آن که براساس آنچه گفته شد، بالای نهاوند اصلی، جنس حجاز است در حالی که بالای عُشاق مصری جنس بیات را می‌شنویم. این مبحث مفصل را باید در بیان مقامات مُرکّب بررسی کرد.
در ادامه این قسمت آیه 119 سوره «مائده» با صدای شحات محمد انور در مقام «عُشاق مصری» پخش می‌شود که به اشتباه به آن نهاوند گفته شده است.
در پایان این قسمت نیز دو تلاوت به شرح زیر در مقام «نهاوند» به سمع و نظر مخاطبان می‌رسد:
آیات 130 و 131 سوره «نساء» با صدای محمد رفعت
آیه 23 سوره «یوسف» با صدای مصطفی اسماعیل
انتهای پیاممطالب مرتبط
