«صدای سخن» متوجه عمق زبان فارسی است + فیلم

به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست خبری سومین جشنواره ملی رادیویی «صدای سخن» با حضور مرتضی کاظمی‌دینان؛ رئیس شورای سیاستگذاری و  وحید مبشری؛ دبیر این جشنواره و محمدجعفر محمدزاده مشاور معاون صدا امروز ۲۵ اردیبهشت در ساختمان شهدای رادیو برگزار شد.

در ابتدای جلسه کاظمی‌دینان گفت: امروز ۲۵ اردیبهشت مزین به نام حکیم فرزانه فردوسی است. فردوسی را باید ضمانت زبان فارسی دانست زیرا ایشان با شاهنامه خود زبان فارسی را حفظ کردند. زبان فارسی تنها متعلق به جغرافیای ایران نیست زیرا فارسی؛ زبان انسانیت، حکمت و اخلاق است. رهبر معظم انقلاب بارها تأکید کردند پاسداشت زبان فارسی حرکتی در جهت آرمان‌های انقلاب است.

وی افزود: رهبری به رسانه ملی تأکید کرده‌اند که در جهت پاسداشت و اعتلای زبان فارسی حرکت کند. همچنین ایشان روی اصلاح محاوره عمومی در زبان فارسی تأکید دارند. رادیو تمام تلاش خود را می‌کند تا بتواند پاسدار مناسبی برای زبان فارسی باشد. در این راستا در سه‌ماهه اول سال، ۸۶ برنامه با محوریت زبان فارسی ساخته‌ شده است.

این مدیر رادیویی با بیان اینکه اقدامات صدا تنها به اصلاح واژگان بیگانه منحصر نشده است، گفت: در کنار اصلاح واژگان تلاش می‌کنیم به مسائل عمیق‌تری چون رعایت دستور زبان فارسی هم بپردازیم. این جشنواره سعی می‌کند درست‌نویسی و درست‌گویی را پیش گیرد. در ضمن تجلیل از مفاخر زبان فارسی به صورت جدی دنبال می‌شود.

کاظمی‌دینان درباره جایگاه زبان فارسی در حفظ امنیت ملی و فرهنگی گفت: پاسداشت زبان فارسی به امنیت فرهنگی و ملی ربط پیدا می‌کند زیرا تاریخ نشان داده کشورهایی که مورد تجاوز قرار گرفته و اشغال شده‌اند ابتدا زبانشان ضعیف شده است. دلیل نیز روشن است؛ زبان عاملی در جهت یکپارچگی ملی است.

وی درباره بخش‌های جشنواره گفت: این رویداد در شش بخش انجام می‌شود. بخش اصلی (ترکیبی، گفتار محور، گفت‌وگو محور)، بخش ویژه (جایگاه شهریار در تقویت زبان فارسی)، بخش فضای مجازی و رادیونما، بخش رادیونگار(نوشتن برای سیما متفاوت است با نگارش برای سیما)، بخش آموزش زبان فارسی در مدارس و در نهایت بخش مردمی قسمت‌های مختلف جشنواره این دوره را شکل می‌دهند. اختتامیه این رویداد ۲۷ شهریور، روز بزرگداشت ادب فارسی برگزار خواهد شد.

کاظمی‌دینان درباره بخش مردمی چنین توضیح داد: بخش مردمی ما هیچ محدودیتی ندارد و شرکت‌کننده‌ها در حوزه پادکست، مستند و دیگر قالب‌ها می‌توانند آثار خود را ارسال کنند. اما پادکست و مستند در بخش اصلی جشنواره نیست چون خودشان جشنواره‌های مستقلی دارند. به برنامک‌ها و گزارش‌ها هم می‌پردازیم و در دوره‌های بعدی به مجریان و عوامل برنامه‌سازی که اهتمام ویژه به زبان فارسی داشته‌اند، توجه ویژه خواهد شد.

مدیر رادیو فرهنگ در انتهای سخنانش ملاک‌های داوری را چنین برشمرد: انطباق آثار ارسالی با معیارهای تولیدی رادیو، پژوهش‌محور بودن و خلاقیت و نوآوری ملاک‌های قضاوت آثار در جشنواره سوم است. داوران نیز از افرادی که سابقه طولانی کار در رادیو را دارند انتخاب شده‌اند.

در ادامه جلسه محمدزاده مشاور معاون صدا تصریح کرد: ما ایران و زبان فارسی را دوست داریم اما برای اینکه این علاقه عمق پیدا کند باید آن را بشناسیم زیرا هیچ‌کاری بدون شناخت ارزش ندارد حتی اگر عبادت باشد. رهبر معظم انقلاب بارها تأکید کردند توجه به زبان فارسی نباید منحصر به مناسبت‌های خاص شود بلکه همیشه باید مورد نظر باشد. هویت ما از فرهنگ و تمدن سرچشمه می‌گیرد. تمدن با نمادهایی چون؛ تخت جمشید، سی‌وسه‌پل و... معنا پیدا می‌کند اما فرهنگ را با زبان می‌توان شناخت. ایران به واسطه فرهنگ و زبان غنی خود بیش از دیگر امت اسلامی در جهت اعتلا فرهنگ اسلامی قدم برداشته است.

محمدزاده با بیان اینکه برای شناخت زبان فارسی باید شاهنامه را شناخت گفت: هیچ کتاب بشری را در دنیا نمی‌توان با شاهنامه مقایسه کرد. در شاهنامه چند حماسه وجود دارد که یکی از آنها حماسه زبان است. تاریخ ایران را از شاهنامه می‌توان متوجه شد حتی حکمت ایرانی و دین را نیز در شاهنامه می‌توان به خوبی مشاهده کرد البته در حوزه پندنامه‌های فردوسی آنگونه که باید درک نشده است.

وی با بیان اینکه برای شناخت شاهنامه باید فردوسی را بشناسیم، تصریح کرد: به آثار دانته، هومر و یا شکسپیر توجه کنید با زبان امروز نمی‌توان داستان‌های آنها را درک کرد اما داستان‌های شاهنامه را جوان امروزی نیز قادر است، درک کند. در شاهنامه در ساحت واژگان، ساحت آقایی، ساحت ساختاری، ساحت معنایی و ساحت ادب به خوبی قابل‌ تشخیص است.  فردوسی ابیاتی را درباره ایران در حدود 60 هزار بیت سروده است که هم خودش اعجاز و حماسه است و هم اشعاری حماسی و این میزان از ابیات قابل مقایسه با کتاب‌هایی مثل «ایلیاد» هومر نیست که حدود 15 هزار بیت را در فضایی حماسی به نگارش درآورده است. 

محمدزاده تأکید کرد: توجه به زبان فارسی به معنای بی‌توجهی به زبان قومی تعبیر نشود اما چون زبان فارسی هویت و نماد ملی است باید روی حفظ و اعتلای آن همت و تأکید فراوان داشت.

محمدزاده در انتهای مراسم در پاسخ به سؤال ایکنا مبنی بر اینکه آیا تأکید شما بر پاسداشت زبان فارسی تنها به پوسته و ظاهر خلاصه‌ شده یا به عمق موضوع هم ورود کرده اید، گفت: تمام تلاش ما این است تا بتوانیم عملکردی عمیق داشته باشیم و از ظاهرگرایی بپرهیزیم. نکته بعد اینکه جدا از زبان‌ انگلیسی روی جلوگیری از  ورود دیگر زبان‌ها نیز تأکید داریم. حتی این مسئله درباره زبان عربی نیز صدق می‌کند. بگذارید مثالی از رهبر معظم انقلاب بیان کنم. ایشان چندی پیش در سخنرانی خود گفت به جای استفاده از کلمه فضای مجازی که عربی است از رایان سپهر استفاده کنیم.