مقولات فلسفی و دینی ذیل مقوله علوم انسانی جدید نمی‌گنجد

به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی جهاد دانشگاهی، مراسم رونمایی از کتاب «ایده علوم انسانی، تأملاتی بر تجربه ایران معاصر» در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به همت سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاد دانشگاهی برگزار شد.

در ابتدای این مراسم مالک شجاعی نویسنده کتاب در جریان این مراسم ضمن معرفی این اثر اظهار کرد: ایده نگارش این کتاب در سال ۱۳۹۴ شکل گرفت و گفت‌وگو با اساتید رشته علوم انسانی سبب پایه‌ریزی نگارش این کتاب شد. ایده علوم انسانی در ایران معاصر اهمیت زیادی دارد. ما ایرانیان صرف نظر از سنت فکری و تمدنی خود، با مقوله‌ای به نام علوم انسانی به صورت آکادمیک کمتر از صد سال است که آشنا شده‌ایم. مقولات سنتی و فلسفی و دینی علوم انسانی ذیل مقوله علوم انسانی جدید نمی‌گنجد و اگر بخواهیم به شکل تخصصی به موضوع بپردازیم باید بگوییم که ما با علوم انسانی جدید از زمان تاسیس مدرسه علوم سیاسی آشنا شده‌ایم.

وی در ادامه گفت: ما در این کتاب علوم انسانی را در سه سطح معرفت‌شناسی، نهادی و گفتمانی بررسی کرده‌ایم. امیدواریم این روند ادامه پیدا کند و در محافل دیگر نیز راجع به این مباحث صحبت شود. نویسنده این کتاب تاکید کرد: نباید همه عقب‌ماندگی‌ها را در لایه سیاست دید. این دیدگاه اشتباهی است.گاهی اوقات باید آسیب‌شناسی مشکلات در سطوح و حوزه‌های دیگری مانند سطوح آکادمیک انجام داد. خداوند در کتاب آسمانی خود به ما گفته که سرنوشت قومی را تغییر نمی‌دهد مگر خود این کار را انجام دهند. تلاش من نیز این است که با نوشتن این کتاب، در حد و اندازه وسع خود تغییری کوچک ایجاد کنم.

در ادامه نیز مصطفی تقوی استاد رشته فلسفه خاطرنشان کرد: اهمیت این جلسه جایی مشخص می‌شود که بدانیم جایگاه علوم انسانی در کشور ما چگونه است. به نظر من داشتن یک نگاه جامع به علوم انسانی اهمیت زیادی دارد. متاسفانه از ششصد نشریه علوم انسانی حتی شش مسئله بومی علوم انسانی نیز بیرون نیامده است. موضوعات در علوم انسانی باید با نگاهی از بالا بررسی شود. اهمیت این کتاب این است که به ما دیدی از بالا می‌دهد. مسیری که دکتر شجاعی طی کرده‌اند باید الگویی برای دیگر فعالان حوزه علوم انسانی باشد. سه چهار نکته وجود دارد که باید به آن‌ها پرداخت. یکی از موضوعاتی که مطرح است موضوع محدود کردن پژوهشگران علوم انسانی است. پرداختن به این موضوع فرصت خاص خود را می‌طلبد اما اگر بخواهیم به طور خلاصه به آن بپردازیم باید گفت که علی‌رغم اهمیت آزادی پژوهشگران، اگر مسیر مشخصی پیش روی فعالان وجود داشته باشد و جامعه علوم انسانی سر و سامان بگیرد قطعا برای حل مشکلات علوم انسانی کشور موثرتر و بهتر خواهد بود. موضوع بعدی این است که استدلال‌ها و روش‌هایی که در جامعه علوم انسانی و اجتماعی ما اقامه می‌شوند قابل دفاع نیستند و از سنت تغذیه می‌کنند. ما حتی در علوم طبیعی نیز اینگونه‌ایم. سنت لزوما به معنای نظریه و سبک زندگی قدیمی نیست و می‌تواند حتی سنت مدرن باشد.ما باید نسبت به خاستگاه علوم انسانی منتقد باشیم.