در همه جای دنیا تکیه روی خانواده در آثار نمایشی از اولویتها است زیرا در هر آنچه بخواهیم در خانواده وجود دارد. در خانواده تربیت و اخلاق شکل میگیرد برای همین اگر تصویرسازی درستی از خانواده در تولیدات نمایشی داشته باشیم توانستهایم به فرهنگ بومی خود بپردازیم.
در سلسله گفتوگوهای ایکنا با رویکرد «شبکه خانگی، اخلاق و سبک زندگی» با اهالی سینما و تلویزیون برآنیم تا به آسیبشناسی این موضوع بپردازیم و در پایان به ارائه راهکارهای اجرایی توسط هنرمندان برسیم.
در سومین بخش با علی قویتن؛ کارگردان سینما درباره کارکرد دستگاه نظارتی بر پلتفرمها و راهکاری جایگزین درباره نیاز به محصولات خارجی صحبت کردهایم.
ایکنا- به نظر میرسد تولیدات پلتفرمها در شرایط فعلی آنگونه که باید با فرهنگ و تربیت بومی و دینی ما همخوانی لازم را ندارد. به عنوان یک کارشناس در زمینه تولیدات نمایشی نظر شما چیست؟
علاوه بر پلتفرمها، معتقدم در سینما و تلویزیون هم روی مسائل تربیتی و اخلاقی توجه لازم صورت نمیگیرد زیرا مدیرانی که در این حوزهها مشغول کار هستند چندان تمایلی به موضوعات تربیتی ندارند. این مسئله را به صورت ویژه در موضوعاتی که مربوط به خانواده است شاهد هستیم. البته منکر کارهایی که به طور معدود ساخته میشود، نیستم اما این آثار به دلیل اینکه کاملاً شخصی تولید میشوند از حمایتهای لازم بیبهره بوده، برای همین نمیتوانند در جذب مخاطب موفق باشند.
برای مثال به آثار خودم اشاره میکنم که با دغدغههای اخلاقی و تربیتی تولید شده اما هیچگاه مورد حمایت واقع نشدهاند. بی توجهیهایی که صورت گرفته باعث شده افرادی که علاقمند به کار کردن در این حوزه هستند از حوزههای مورد نظرشان دور شده و تن به آثاری دهند که در آنها گیشه مد نظر است. این مسئله را به طور ویژه در تولیدات پلتفرمها شاهد هستیم.
ایکنا – آیا گرایش پلتفرمها به سمت الگوهایی که در آنها کمتر اخلاق و تربیت دیده میشود اقدامی در جهت تبلیغ رفتارهای نامناسب در جامعه نیست؟
رخ دادن چنین امری کاملاً طبیعی است زیرا تصویرگری از رفتارهایی که در آنها اخلاق جایگاهی ندارد در حقیقت از بین بردن قبح آن رفتار است. این موضوع به نوعی عادیسازی بیاخلاقی را در پی خواهد داشت اما نکته تاسفآور اینکه، برخی از این رفتارها با هدف جذب گیشه صورت میگیرد. چون سازندگانش باور دارند تصویرگیری از بیاخلاقیها برای آن دستاورد مادی به همراه خواهد داشت!
مسئله دیگری که در این میان وجود دارد به روند ساخت تولیداتی که در آنها اخلاقیات و موضوعات تربیتی ملاک است برمیگردد. بیشتر مواقع آثاری که در آنها مفاهیم تربیتی مورد نظر است، کارهای پژوهشی هستند. این تولیدات نیاز به هزینه و صرف زمان دارند. با این توضیح در پلتفرمها که ملاک سودآوری، اصلیترین هدف است کارهای اخلاقمدار چندان خواهانی ندارد.
منظورم از حمایت تنها با امکانات ساخت بر نمیگردد. چون معتقدم دیگر سازمانها نظیر؛ آموزش و پرورش، آموزش عالی، وزارت جوانان و... هم باید از کارهایی با محوریت اخلاق حمایت کنند چون این قبیل تولیدات در حقیقت همسو با آرمانهایی است که سازمانهای مربوط بر اساس آن ساخته شدهاند. این اتفاق در کشورهای دیگر رخ میدهد اما در ایران کمتر شاهد این اتفاق هستیم. برای نمونه اگر یک محصول تربیتی را به پلتفرمها یا حتی تلویزیون برای خرید پیشنهاد دهید از آن استقبال نمیکنند اما فیلمی که تنها خندیدن را محور rvhv داده به راحتی خریداری میشود!
ایکنا – توضیحات شما بیشتر مربوط به آثار سینمایی است اما اگر بخواهیم ارزیابی از سریالهای نمایشی در پلتفرمها داشته باشیم، وضعیت به چه نحو است؟
سریال جدا از فیلم سینمایی نیست پس هر آنچه بیان کردم انتظار میرود درباره مجموعههای نمایشی هم صدق کند. نکته دیگری که میخواهم روی آن تاکید داشته باشم تصور غلطی است که پیرامون تولیدات تربیتی و اخلاقی وجود دارد. این نگاه که فیلمها و سریالی تربیتی موردپسند تماشاگر نیست کاملاً اشتباه است. اگر میبینیم یک فیلم به اصطلاح اخلاقی، نمیتواند مخاطب خوبی داشته باشد دلیلش را باید در کیفیت ساخت کار مربوط جستجو کرد.
نکته بعد اینکه میزان مخاطب کارهای گیشه را نباید با یک اثر جدی و اخلاقی مقایسه کرد. هر فیلم یا سریال تربیتی در نهایت میزان مخاطب خاص خود را دارد. برای همین باید روی این موضوع دقت داشته باشیم تا تولیدات تربیتی را به لحاظ موفقیت در قالب و اندازههای خود بسنجیم.
ایکنا – راهکاری که برای رهایی از کارهای سطحی که در آن اخلاق چندان جدی نیست، پیشنهاد میکنید، چیست؟
به صورت مشخص نمیتوان یک راهکار خاص پیشنهاد داد اما یک نکته را میدانم آنهم اینکه پایه و اساس هر فیلم یا سریالی فیلمنامه است. اگر در این رابطه سرمایهگذاری کافی صورت گیرد مطمئن باشید اتفاقات خوبی را شاهد خواهیم بود زیرا نویسنده که تامین باشد و محدودیت زمانی نداشته باشد تلاش میکند پژوهش را هم جزئی از کارش کند و همین امر در نهایت به اتفاقات خوب میانجامد ما این مسئله را درباره مسائل تربیتی و اخلاقی میتوانیم، داشته باشیم.
ایکنا – یکی از مسیرهایی که میتوان به واسطه آن اخلاق را به شکلی تاثیرگذار در تولیدات پلتفرمها مد نظر قرار داد، توجه به خانواده است؛ خانوادهای که شاخصههای فرهنگی بومی ما را داشته باشد. پیرامون این موضوع نظرتان چیست؟
در همه جای دنیا تکیه روی خانواده در آثار نمایشی از اولویتها است زیرا در هر آنچه بخواهیم در خانواده وجود دارد. در خانواده تربیت و اخلاق شکل میگیرد برای همین اگر تصویرسازی درستی از خانواده در تولیدات نمایشی داشته باشیم توانستهایم به فرهنگ بومی خود هم بپردازیم البته وقتی از خانواده حرف میزنیم منظور کارهای سطحی و شعاری نیستند که برخی مواقع شاهد آن هستیم بلکه خانوادهای که در واقعیت جامعه بتوان آن را به شکل گسترده دید.
گفتوگو از داوود کنشلو
انتهای پیام