مبارزه و مقاومت رمز پیشرفت و مقدمه ظهور

به گزارش ایکنا،‌ «زندگی با آیه‌ها» نهضتی است که با همدلی، همراهی، همفکری و مشارکت همه ظرفیت‌های مردمی و حاکمیتی به‌ د‌نبال قرآنی‌ شدن جامعه است و می‌خواهد آیات منتخب ناظر به موضوعات کاربردی و مورد نیاز امروز نهضت اسـلامی را، برای عموم افراد جامعه، متناسب با نیاز و سلیقه ایشان به صورت گسترده و مؤثر تبیین کند.

این نهضت با هدف بلاغ مبین ۳۰ فراز زندگی‌ساز در ماه مبارک رمضان ۱۴۰۳ آغاز شد. از آنجا که نهضت زندگی با آیه‌ها در راستای تبیین معارف زندگی‌ساز قرآن کریم به دنبال بلِاغ مبین آیات قرآن است، طبیعتاً جریان‌سازی کنشگران بلاغ مبین، اعم از ائمه جماعات مساجد، مبلغان، فعالان قرآنی و ... بسیار لازم و ضروری است.

در این میان یکی از بزرگترین فرصت‌های بلاغ مبین به برکت سیدالشهدا(ع)، ماه محرم و مجالس عزاداری سید و سالار شهیدان است. بر همین اساس نهضت ملی زندگی با آیه‌ها با هدف تبیین آیات ناظر به موضوعات کاربردی و مورد نیاز امروز نهضت اسلامی در درگیری با جبهه دشمن، در ایام محرم با توجه به ظرفیت مجالس عزاداری، ۱۰ آیه با محور محتوایی «مقاومت و پیشرفت» ویژه دهه اول این ماه را انتخاب کرده است.

این آیات به‌ عنوان یک منبع کمکی، برای برگزاری کرسی‌های تلاوت تدبری قرآن در ابتدای جلسات عزاداری ایام محرم، با خط محتوایی «مقاومت و پیشرفت»، تهیه شده است. تلاوت تدبری قرآن، تلاشی است برای زمینه‌سازی تلاوت‌ و‌ استماع متدبرانه قرآن کریم برای عموم مردم که برگزاری با کیفیت آن‌ها با همت قاریان کلام الله، مبلغان، سخنرانان و مجریان جلسات دینی و قرآنی و همه اهل قرآن، میسر خواهد شد.

برهمین اساس آیات ۹۴ تا ۹۹ سوره اعراف به عنوان آیات محوری شب هشتم محرم انتخاب شده است.

شب هشتم؛ مبارزه و مقاومت رمز پیشرفت و مقدمه ظهور

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏
وَ ما أَرْسَلْنا فی‏ قَرْیَةٍ مِنْ نَبِیٍّ إِلاَّ أَخَذْنا أَهْلَها بِالْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ یَضَّرَّعُونَ (۹۴) ثُمَّ بَدَّلْنا مَکانَ السَّیِّئَةِ الْحَسَنَةَ حَتَّى عَفَوْا وَ قالُوا قَدْ مَسَّ آباءَنَا الضَّرَّاءُ وَ السَّرَّاءُ فَأَخَذْناهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لا یَشْعُرُونَ (۹۵) وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى‏ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ لکِنْ کَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ (۹۶) أَ فَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرى‏ أَنْ یَأْتِیَهُمْ بَأْسُنا بَیاتاً وَ هُمْ نائِمُونَ (۹۷) أَ وَ أَمِنَ أَهْلُ الْقُرى‏ أَنْ یَأْتِیَهُمْ بَأْسُنا ضُحًى وَ هُمْ یَلْعَبُونَ (۹۸) أَ فَأَمِنُوا مَکْرَ اللَّهِ فَلا یَأْمَنُ مَکْرَ اللَّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ (۹۹)

هیچ پیامبرى را در شهرى نفرستادیم مگر آنکه اهلش را [پس از تکذیب آن پیامبر]به تهیدستى و سختى و رنج و بیمارى دچار کردیم، باشد که [به پیشگاه ما]فروتنى و زارى کنند! وقتى دیدیم بیدار نشدند، ورق را برگرداندیم و به‌جاى سختى، اسباب راحتى فراهم کردیم؛ تا جایى که غرق نعمت شدند [بلکه بیدار شوند ولى نه اینکه رفاه و فراوانى نعمت در بیدار کردنشان مؤثّر نیفتاد، بلکه بر پایۀ پندار بى‌اساس]و گفتند: به پدران ما هم به طور طبیعى تهیدستى و سختى و رنج و بیمارى رسید [و ربطى به رویارویى ما با پیامبران و خشم خدا نداشت پس به ناگاه آنان را در حالى که درک نمى‌کردند [به عذابى سخت و نابود کننده]گرفتیم! اگر مردم شهر‌ها ایمان بیاورند و مراقب رفتارشان باشند، درهاى نازونعمت را از آسمان و زمین به رویشان مى‌گشاییم؛ ولى متأسفانه آیه‌ها و نشانه‌هایمان را دروغ مى‌دانند. ما هم به‌سزاى کارهاى زشتشان، گرفتار عذابشان مى‌کنیم. مگر مردم شهر‌ها مطمئن‌اند از اینکه عذابمان شبانه و وقتى در خواب غفلت‌اند، سراغشان نمى‌آید؟! مگر مردم شهر‌ها مطمئن‌اند از اینکه عذابمان در روز روشن و وقتى سرگرم کارهاى بیهوده‌اند، سراغشان نمى‌آید؟! در کل، مگر خودشان را از غافلگیرى خدا در امان مى‌دانند؟! البته فقط جماعتِ واقعاً ورشکسته، خودشان را از غافلگیرى خدا در امان مى‌دانند!

شرح آیات ۹۴ تا ۹۹ سوره اعراف

در جلسه اول از یک عهد سخن گفتیم. از مردانی گفتیم که پای عهد خود با خدای خود صادقانه ایستادگی کردند. امشب می‌خواهیم آیاتی از سوره مبارکه اعراف را قرائت کنیم. سوره‌ای که در آن خداوند عهدى را که از آدمیان گرفته -که او را بپرستند و چیزى را شریک او قرار ندهند- مبناى کلام قرار داده، و آن گاه از سیر تاریخى این عهد در امم و قرون گذشته بحث می‌کند.

متأسفانه اکثر امم گذشته این عهد را شکسته و آن را از یاد بردند، و در نتیجه وقتى پیغمبرى در بین آنان مبعوث می‌شده و آیات و معجزاتى می‌آورده که آنان را به یاد عهد خود بیندازد، تکذیب می‌کردند و جز عده کمى به وسیله آن آیات متذکر نمی‌‏شدند. خداوند تبارک و تعالی در آیه ۹۴ این سوره، به یکی از سنت‌های خود اشاره می‌کند، که غالب انسان‌ها از این سنت الهی یا غافل هستند یا درست برخلاف آن را معتقدند و این جهل و غفلت سبب خطای محاسباتی آنان شده است.

وَ ما أَرْسَلْنا فی‏ قَرْیَةٍ مِنْ نَبِیٍّ إِلاَّ أَخَذْنا أَهْلَها بِالْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ یَضَّرَّعُونَ (۹۴)

خداى سبحان هر پیغمبرى را که به سوى امتى از آن امت‏ها مى‏فرستاد به دنبال او آن امت را با ابتلاى به ناملایمات و محنت‏ها آزمایش مى‏کرد، تا به سویش راه یافته و به درگاهش تضرع کنند.

در آیات امشب خداوند می‌فرماید ما برای امت‌هایی که دچار خطا و گناه بودند پیامبر فرستادیم ولی آنها حرف رسولشان را گوش ندادند به همین دلیل ما برای آنها سختی‌هایی قرار دادیم تا متوجه خطا‌های خودشان شدند ولی آنها معرفت و آگاهی نداشتند تا این بلا‌ها و مشکلات را درست تحلیل کنند که اگر درست و توحیدی تحلیل می‌کردند به جای غرغر کردن و کفر گفتن تضرع می‌کردند و خداوند آنها را نجات می‌داد، ولی آنها تضرع نکردن بلکه لجن پراکنی کردند و کفر گفتند. وقتى معلوم می‌شد که این مردم به این وسیله که خود یکى از سنت‏هاى الهی است، متنبه نمی‌‏شوند سنت دیگرى را به جاى آن سنت به نام سنت استدراج جاری می‌سازد:

ثُمَّ بَدَّلْنا مَکانَ السَّیِّئَةِ الْحَسَنَةَ حَتَّى عَفَوْا وَ قالُوا قَدْ مَسَّ آباءَنَا الضَّرَّاءُ وَ السَّرَّاءُ فَأَخَذْناهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لا یَشْعُرُونَ (۹۵)

در سنت استدراج خداوند برای مدت کوتاهی انواع گرفتاری‌ها و ناراحتى‏هاى آنان را برطرف کرد و برای آنها خوشی‌هایی قرار داد تا شاید با نعمت‌ها بیدار شوند. ولی باز آنها دچار خطا در محاسبه شدند و گفتند مشکلات شانس و طبیعت روزگار است برای قبلی‌ها و پدران ما هم همین مشکلات بوده است! با این تحلیل و عملکرد اشتباه روز به روز بلکه ساعت به ساعت به عذاب خود نزدیکتر شدند، تا وقتى که همه‏شان را به طور ناگهانى و بدون اینکه احتمالش را هم بدهند به دیار نیستى فرستاد.

اما راه درست چه بود؟

وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى‏ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ

اگر مردم شهر‌ها ایمان بیاورند و مراقب رفتارشان باشند، درهاى نازونعمت را از آسمان و زمین به رویشان مى‌گشاییم؛ ایمان و تقوا که باشد، برکات آسمان و زمین جاری خواهد شد. برکات آسمان، همان فتوح معنوی و رحمت الهی و تقرب الی‌اللَّه و استغفار ملائکه‌ آسمان و حمَله‌‌ عرش برای بندگان خدا در روی زمین است.

 اما برکات ارض چیست؟ یعنی همه‌ی آنچه که به زندگی زمینی انسان ارتباط پیدا می‌کند؛ یعنی آزادی، یعنی رفاه، یعنی استقلال، یعنی امنیت، یعنی سعه‌‌ رزق، سلامت بدن و از این قبیل. اگر ایمان و تقوا باشد، هم آن برکات و هم این برکات برای بشر وجود دارد. این، اسلام است.

تقوای الهی، یعنی هر انسانی ملاحظه کند که چه کاری بر او لازم و واجب شده است، آن را انجام دهد؛ چه کاری برای او ممنوع شده است، آن را انجام ندهد. اگر مردمی‌این توفیق را پیدا کنند که این‌طور زندگی کنند، زندگی آنها از همه‌ی آنچه که شما از رشد زندگی ملت‌ها در دوران معاصر و در تاریخ گذشته می‌بینید، بهتر خواهد شد. خاصیت ایمان و تقوا فقط این نیست که دل انسان‌ها آباد می‌شود، بلکه دست و جیب انسان‌ها هم پر می‌شود، سفره‌‌ انسان‌ها هم رنگین و بازوی آنها قوی می‌گردد. ایمان و تقوا این خصوصیت را دارد. این برای نظام اسلامی، آن هدف عالی است.

لذا امام حسین علیه‌السلام در روز عاشورا قبل از شروع جنگ وقتی برای اصحاب خویش سخنرانی کردند، در میانه صحبت‌هایشان به قیام امام دوازدهم اشاره فرمودند و در توصیف زمان ظهور، همین آیه ۹۶ سوره اعراف را تلاوت کردند.

وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى‏ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ

یعنی در پناه این مجاهدت و مقاومت و مبارزه است که برکات خدا بر سر مؤمنین فرو می‌ریزد و ظهور محقق می‌گردد. همچنان که مقاومت فوق‌العاده مردم غزه نشان داده است. همانطور که شاهد برکات فراوان عملیات غرورآفرین وعده صادق و اقتدارآفرینی برای ایران اسلامی بودیم. این سنت خداست: وَ نُریدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثین‏ (قصص/5) 

این آیات خط بطلانی بر تفکری است که مقاومت در برابر دشمنان را مایه ضرر و مانع پیشرفت مادی تصویر می‌کند. ایمان به این آیات دل و قدم انسان را قرص و محکم می‌کند. اما وقتی این آیات در جلوی چشم‌مان نباشد، جایش را محاسبات مادی می‌گیرد که در نتیجه‌اش می‌شود فرار از میدان مبارزه از ترس شکست و گرفتاری و مرگ! خداوند در قرآن کریم حقایق را بیان می‌کند تا خطای محاسباتی باعث بدعهدی انسان در مسیر مقاومت نشود. همچنان که امام حسین (علیه السلام) در مسیر مکه تا کربلا خطاب به جن‌های مسلمانی که برای یاری امام حسین آمده بودند، پس از آنکه برای آنان دعا کرد آیات «أَیْنَما تَکُونُوا یُدْرِکْکُمُ الْمَوْتُ وَ لَوْ کُنْتُمْ فی‏ بُرُوجٍ مُشَیَّدَةٍ» و «لَوْ کُنْتُمْ فی‏ بُیُوتِکُمْ لَبَرَزَ الَّذینَ کُتِبَ عَلَیْهِمُ الْقَتْلُ إِلى‏ مَضاجِعِهِم‏» را تلاوت کردند. دشمن می‌خواهد هزینه‌های مقاومت را آن‌قدر بالا نشان دهد که مؤمنان دچار خطای محاسباتی شوند و میدان وظیفه و مجاهدت و مقاومت را از ترس هزینه‌هایش خالی کنند. اما امام حسین با تلاوت این آیات خط بطلانی بر این تفکر می‌کشد و می‌گوید انسان نباید میدان را از ترس مثلا مرگ خالی کند چرا که اصلا مرگ به این چیز‌ها ربطی ندارد و اگر اجل انسان فرابرسد، چه در میدان جنگ باشد چه در بستر، مرگ او را فرا خواهد گرفت.

متأسفانه خیلی از افراد از این حقیقت که ایمان رمز پیشرفت‌های مادی است غافل شدند و آن را تکذیب کردند:

وَ لکِنْ کَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ 

ولى متأسفانه آیه‌ها و نشانه‌هایمان را دروغ مى‌دانند. ما هم به‌سزاى کارهاى زشتشان، گرفتار عذابشان مى‌کنیم.

چه طور انسان جرأت کرده است که اینطور عمل کند و از این مؤاخذه الهی هراسی ندارد؟

أَ فَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرى‏ أَنْ یَأْتِیَهُمْ بَأْسُنا بَیاتاً وَ هُمْ نائِمُونَ * أَوَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرى‏ أَنْ یَأْتِیَهُمْ بَأْسُنا ضُحًى وَ هُمْ یَلْعَبُونَ * أَ فَأَمِنُوا مَکْرَ اللَّهِ فَلا یَأْمَنُ مَکْرَ اللَّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ *

مگر مردم شهر‌ها مطمئن‌اند از اینکه عذابمان شبانه و وقتى در خواب غفلت‌اند، سراغشان نمى‌آید؟! مگر مردم شهر‌ها مطمئن‌اند از اینکه عذابمان در روز روشن و وقتى سرگرم کارهاى بیهوده‌اند، سراغشان نمى‌آید؟! در کل، مگر خودشان را از غافلگیرى خدا در امان مى‌دانند؟! البته فقط جماعتِ واقعاً ورشکسته، خودشان را از غافلگیرى خدا در امان مى‌دانند!