باب جذاب درخواست توفیق از خداوند + صوت

به گزارش ایکنا، جلسه شرح صحیفه سجادیه با سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد حاج علی‌ اکبری؛ رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه طبق روال هر هفته، شامگاه دوشنبه 23 مهر در مجموعه فرهنگی سرچشمه برگزار شد که گزیده مباحث آن را در ادامه می‌خوانید؛

سالروز رحلت حضرت معصومه(س) یک فرصت مغتنمی است برای اینکه دوستان اهل بیت(ع) که هم سطح معرفت خودشان را در ساحت اهل بیت(ع) ارتقا بدهند و هم برنامه‌ریزی‌شان برای اینکه از ایشان الگو بگیرند انجام شود. باید این فرصت‌ها را قدر دانست چون خود یاد اهل بیت(ع) سازنده است. در روایت بیان شده وقتی از خوبان یاد می‌کنید رحمت الهی فرود می‌آید. حالا اگر شما توجه قلبی‌تان متذکر شود به انسان‌های کامل، آن وقت چه ثمراتی دارد و چقدر بارش لطف الهی اتفاق می‌افتد. 

دعا برای رفع حیرت در زندگی

بحث ما به این فراز از دعا رسید: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ ادْرَأْ عَنِّی بِلُطْفِک، وَ اغْذُنِی بِنِعْمَتِک، وَ أَصْلِحْنِی بِکرَمِک، وَ دَاوِنِی بِصُنْعِک، وَ أَظِلَّنِی فِی ذَرَاک، وَ جَلِّلْنِی رِضَاک، وَفِّقْنِی إِذَا اشْتَکلَتْ عَلَی الْأُمُورُ لِأَهْدَاهَا، وَ إِذَا تَشَابَهَتِ الْأَعْمَالُ لِأَزْکاهَا، وَ إِذَا تَنَاقَضَتِ الْمِلَلُ لِأَرْضَاهَا»؛ در این قسمت از دعای مکارم الاخلاق 9 درخواست مطرح شده است، ما تاکنون شش درخواست را مطرح کردیم. جلسه گذشته به مناسبت شهادت سیدحسن نصرالله «جللنی رضاک» را با شخصیت ایشان تطبیق دادیم و نکاتی در این زمینه عرض کردیم. حال سراغ سه درخواست بعدی می‌رویم. البته این سه درخواست یک هویت متحدی دارد و شاید بتوان گفت یک درخواست است و آن این است که امام توفیق الهی را برای خروج از حیرت می‌خواهد. اگر اینطور حساب کنیم می‌توانیم بگوییم در این فهرست هفت درخواست مطرح است.

مطلب این است که ما در مسیر زندگی‌مان در ارتباط با کارهای جاری زندگی، گاهی به تردید می‌افتیم. اینجا حضرت می‌فرماید: «وَفِّقْنِی إِذَا اشْتَکلَتْ عَلَی الْأُمُورُ لِأَهْدَاهَا». کلمه «اشتکلت» به معنای ابهام و تردید و مشکل است. در واقع ما از خداوند درخواست می‌کنیم هر وقت در چنین شرایطی قرار گرفتم به من توفیق بده از بین کارهای متنوعی که پیش روی من قرار گرفته آن را که به هدایت نزدیک‌تر است انتخاب کنم. از این جمله استفاده می‌شود گاهی میدانی که پیش روی ما قرار گرفته و ما را متحیر کرده طوری است که همه کارها خیر هستند و ما می‌خواهیم آن را که به خیر نزدیک‌تر است انجام دهیم.

امور خیلی وسیع و متنوع است ولی بخشی از اموری که پیش روی ما است مربوط به حوزه اقدام و عمل ما است. حضرت فرمود اگر در اینجا هم اعمال با هم تشابه پیدا کردند آنکه از همه تمیزتر و زکی‌تر است انتخاب کنم. مثلا شما به خانه خدا مشرف شدید و در خانه خدا در حال طواف هستید. وسط طواف یک کسی به کمک شما احتیاج پیدا می‌کند. یک راه این است که شما طواف را ادامه دهید، یک راه این است که به آن شخص کمک کنید. اطهر این دو کار کدام است؟ چه عملی تمیزتر از خدمت به نیازمندان؛ این همان درخواست حضرت است. 

ترک طواف برای رسیدگی به کار مردم

همین صحنه برای امام حسن مجتبی(ع) پیش آمد. حضرت هم معتکف بود و هم طواف انجام می‌داد. کسی از دور از حضرت تقاضای کمک مالی کرد. راوی می‌گوید حضرت به آن شخص که بدهکار بود فرمودند من الآنم پولی دستم نیست که به تو بدهم. آن شخص گفت پس لااقل مرا ضمانت کنید تا طلبکار دست از سر من بردارد. راوی می‌گوید من دیدم حضرت می‌خواهد از مسجد الحرام خارج شود، لذا به ایشان عرض کردم چرا دارید از طواف و اعتکاف خارج می‌شوید. حضرت در پاسخ فرمودند افتادن دنبال کار یک مومن و تلاش برای اینکه حاجت او را برآورده کنیم از هفتاد بار طواف بهتر است. 

یکبار وارد مسجد می‌شوید می‌بینید یک گوشه مسجد درس و بحث علمی است، یک طرف مسجد یک عده نشستند ذکر و دعا می‌خوانند. هر دو کار پاکیزه است ولی در میان این دو عمل، درس و بحث علمی ازکی است. همین اتفاق برای پیامبر(ص) افتاد. ایشان وارد مسجد شدند دیدند یکجا مباحثه علمی است، یکجا هم تلاوت قرآن است. حضرت فرمودند هر دو خوب است ولی من در مجلس علم شرکت می‌کنم.

درخواست سوم حضرت این است: «إِذَا تَنَاقَضَتِ الْمِلَلُ لِأَرْضَاهَا». یک وقت‌هایی مردم دسته‌بندی می‌شوند، چند نحله سیاسی می‌شوند، چند نحله فکری می‌شوند. یک وقت‌هایی این دسته‌بندی‌ها خیلی متنوع است و رونق می‌گیرد. مثلا نزدیک انتخابات چند تا پرچم بلند می‌شود. این مسئله گاهی در مسائل سیاسی است، گاهی در مسائل اعتقادی است. حضرت می‌فرمایند هر جایی گروه‌ها به جان هم افتادند به من توفیق بده آنی را انتخاب کنم که تو راضی‌تری و بیشتر می‌پسندی؛ این هم درخواست سوم حضرت است.

این کلمه «وفّقنی» معنایش چیست؟ یعنی به من توفیق بده. درخواست توفیق از خدای متعال یک باب جذابی است. اولا به ما یادآوری می‌کند امور، وابسته به اسباب بسیار متنوع و شناخته و ناشناخته فراوانی است که اگر اینها کنار هم قرار بگیرند و با هم تناسب پیدا کنند ما از عهده‌اش برمی‌آییم و الا ما از عهده بر نمی‌آییم. به این می‌گویند توفیق.

توفیق یعنی اسباب مربوط به یک کار با هم هماهنگ شوند. مثلا شما می‌خواهید به قم بروید، یک اسبابی باید کنار هم چیده شود تا شما به این زیارت بروید. هر کار دیگری را هم محاسبه کنید همین است. برای اینکه شما از عهده برآیید خیلی چیزها باید کنار هم چیده شود. در این هنگام توجهی که انسان مومن پیدا می‌کند این است که عجز خودش را درک می‌کند و می‌داند توافق بین اسباب و علل فقط و فقط به دست خدای متعال است. بنابراین اگر شما کار نیکی کردید توفیق است چون هزاران عامل کنار هم چیده شدند تا شما موفق شدید.