یادآوری مصائب گذشته؛ روشی مؤثر در امیدبخشی

خداوند در بخشی از سوره «ضحی» با یادآوری سختی‌هایی که پیامبر اکرم(ص) پشت سر گذاشته به مقایسه آن با آنچه از مواهب به او ارزانی داشته می‌پردازد و به این وسیله روشی مؤثر در امیدبخشی نسبت به حال و آینده را ارائه می‌دهد.

به گزارش ایکنا، در ادامه اجرای طرح «چهار فصل قرآنی» مرکز مطالعات میان‌رشته‌ای سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور با محوریت سوره مبارکه «ضحی» در سلسله‌درس‌گفتارهایی به مفاهیم، نکات تدبری و تفسیری این سوره می‌پردازد.

حسین شجاعی؛ پژوهشگر قرآنی، در جلسات قبل در باب نکات تدبری سوره ضحی و روش امیدبخشی که این سوره به آن اشاره دارد و آن یادآوری سختی‌های گذشته و مقایسه آن با موقعیت کنونی است، مباحث دیگری را ارائه می‌دهد که در ادامه می‌خوانید؛

بیشتر بخوانید؛

«بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع این بخش از تدبر در سوره ضحی، روش امیدآفرینی در این سوره مبارکه است.

چطور می‌توانیم شعله‌های امید را در دلی که افسرده است، روشن کنیم؟ چطور می‌توانیم یک روح خسته را درمان کنیم؟

روان‌درمانگرها و تراپیست‌ها راه‌حل‌های خیلی متفاوت را در این زمینه پیشنهاد می‌دهند، اما پرسش اینجاست که آیا قرآن هم در این مورد راهی را تجویز کرده است یا خیر؟ آیا دارویی برای درمان افسردگی در اختیار دارد و پیشنهاد می‌کند؟

ضحی از جمله سوره‌هایی است که یک روش درمانی را برای حل مشکلات روانی و مخصوصاً حوزه ناامیدی ارائه داده و نسخه شفابخش در این زمینه و شیوه درمان در این سوره، مرور گذشته‌هاست.

بهتر است با مراجعه به خود سوره، آیات آن را مروری داشته باشیم؛

أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيمًا فَآوَى

مگر نه تو را يتيم يافت پس پناه داد

وَ وَجَدَكَ ضَالًّا فَهَدَى

و تو را سرگشته يافت پس هدايت كرد

وَ وَجَدَكَ عَائِلًا فَأَغْنَى

و تو را تنگدست‏ يافت و بى‌‏نياز گردانيد ...

در این آیات خداوند، پیامبر(ص) را متوجه گردنه‌های سخت زندگی که آنها را پشت سر گذاشته است، می‌کند؛ به او می‌گوید که در مورد گذشته‌های دور خودش فکر کند و مثلاً آن زمان که یتیم بود. همانطور که می‌دانید، پیامبر(ص) در زمان تولد پدرش را از دست داده بود و به فاصله کوتاهی مادرش نیز از دنیا رفت و پس از فوت پدربزرگ، عمویش ابوطالب سرپرستی او را به عهده گرفت و این وقایع در محدوده زمانی روی می‌دهد که پیامبر اکرم(ص) همچنان در سنین کودکی به سر می‌برد.

قطعاً روبه‌رویی با چنین بحران‌هایی برای یک کودک بسیار سخت است و خداوند با یادآوری آنها برای پیامبر(ص) به او متذکر می‌شود که تو از همه این گردنه‌های سخت زندگی عبور کردی، اما اینک تو را به واسطه اعطای مقام نبوت در میان امت خاص کردیم.

ممکن است مرور گذشته پر از بحران، برای پیامبر سخت باشد و او را به فکر فرو ببرد، اما قرآن در ادامه با آنچه که پس از عبور از این بحران‌ها به پیامبر خود ارزانی داشته است، راهکار امیدبخشی را از مقایسه میان این موقعیت به او ارائه می‌دهد، همچنانکه او پس از عبور از این گردنه‌ها و بحران‌ها، اکنون در شرایطی قرار دارد که به واسطه رسیدن به مقام رسالت و ثروت در اختیارش، شعله‌های امید در زندگی‌اش روشن می‌شود. ما نیز با رجوع به این آیات امیدبخش می‌توانیم، امید را در زندگی خودمان زنده نگاه داریم.»