آیه 26 سوره اسراء؛ حق دادنی است + صوت

به گزارش ایکنا، نهضت ملی «زندگی با آیه‌ها» امسال و همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان برای دومین سال متوالی است که به همت سازمان تبلیغات اسلامی و با مشارکت اغلب دستگاه‌های حاکمیتی، سیاستگذار و اجرایی در امور فرهنگی و قرآنی برگزار می‌شود.

 

این نهضت از آغاز در تلاش بوده است که به ازای هر روز از ماه رمضان، یک آیه از سوره‌های هر جزء از قرآن را که محل ابتلای بیشتر مردم است و اصطلاحاً از آنها به عنوان آیات پُرکاربرد یاد می‌شود، در قالب‌های متنوع مکتوب، سمعی و بصری عرضه کند تا آحاد مردم در ایام روزه‌داری، علاوه بر انس بیشتر با آیات، ارتباطی معنایی و تدبری نیز با آنها پیدا کرده و در همین راستا موفق به حفظ آیات مورد نظر شوند.

 

از مجموع اقلام فرهنگی تولید شده در راستای تبلیغ و ترویج نهضت ملی زندگی با آیه‌ها، کتاب امت پیروز را مبنا قرار داده و هر روز از ماه مبارک رمضان، آیه مورد نظر همان روز و محتوای نوشتاری برگرفته از این کتاب را با شما مخاطبان در میان می‌گذاریم.

«وَ آتِ ذَا الْقُرْبی‏ حَقَّهُ وَ الْمِسْکينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذيرا»/ سوره اسراء، آیه 26

حقّ قوم‌ و خويش و فقير و در راه‌مانده را ادا کن و در زندگی ابداً ريخت‌ و پاش نکن.

 

 

مثلا یک پیمانه به برنج شام امشبت اضافه کن و بی‌بهانه بفرستش دم خانه عموجان، مثلا بی‌سر و صدا مدارک مامان‌جون را بردار و بدون این‌که به خودش بگویی آن کار اداری پرزحمتش را انجام بده، مثلا صبح جمعه، توی غلغله نانوایی، یک بربری اضافه هم برای همسایه‌ات بخر تا لذت صبحانه روز تعطیل را از دست ندهد. دهه‌شصتی‌ها احتمالا بهتر یادشان است: آن قدیم‌ترها اسم این‌جور کارها «مهربانی» نبود، وظیفه بود. عمو و دایی و عمه و خاله به گردن آدم حق داشتند، درست مثل همکلاسی و همشهری. با آن مراقبت‌ها و محبت‌کردن‌ها دنیا جای بهتری برای زندگی بود. نبود؟

در یک شب سرد زمستانی، کودکی را تصور کنید که با لباس‌های کهنه، کنار خیابانی پر زرق‌وبرق ایستاده است و با حسرت به ویترین مغازه‌ای نگاه می‌کند. مردی از مغازه بیرون می‌آید، دستش پر از بسته‌های خرید، و بدون کوچک‌ترین توجهی از کنار کودک می‌گذرد. صحنه‌ای که قلب انسان را می‌فشارد. حال اگر این کودک به‌جای حسرت، از حمایت اطرافیانش بهره‌مند بود، آیا جامعه‌ای پر از آرامش و همدلی ساخته نمی‌شد؟

 

خداوند در آیه‌ کریمه‌ «وَ آتِ ذَا الْقُرْبی‏ حَقَّهُ وَ الْمِسْکينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذيرا»، ما را به رعایت حقوق خویشاوندان، فقرا و در راه‌ماندگان سفارش کرده است. تصور کنید هنگامی که برای ازدواج جوانی از فامیل یا برای تهیه جهیزیه‌ی نو‌عروسی قدمی برمی‌داریم، چه تأثیری بر دل‌ها می‌گذاریم و چه پایه‌های محکمی برای همبستگی خانوادگی می‌سازیم؟

 

آیه به ما می‌گوید نه تنها قوم و خویش حقی به گردن ما دارند، بلکه نیازمندان و درراه‌ماندگان نیز حقی بر گردن ما دارند و توجه به این حقوق، پایداری عدالت اجتماعی را تضمین می‌کند. اگر در جامعه‌ای افراد خود را نسبت به یکدیگر بی‌مسئولیت بدانند، شکاف طبقاتی افزایش یافته و تفرقه جای همدلی را می‌گیرد. اما اگر هر فرد سهمی از درآمد خود را برای رفع نیاز محرومان کنار بگذارد، جامعه‌ای شکل می‌گیرد که در آن هیچ‌کس محتاج نخواهد ماند.

 

در ادامه‌ این آیه، خداوند از اسراف و تبذیر نهی می‌کند. خرج‌های بیهوده، مثل تجمل‌گرایی در خریدها یا برگزاری مراسم پرهزینه، می‌تواند منابعی را هدر دهد که می‌توانست زندگی افراد زیادی را متحول کند. «در روایت دارد که کسی میوه‏ای را خورد و نیمی از میوه ماند، آن را دور انداخت. امام(ع) به او نهیب زد که اسراف کردی؛ چرا انداختی؟ در روایات ما هست که از دانه‏ی خرما استفاده کنید. تا این حد! خرده‌‏های نان را استفاده کنید. آن وقت در هتل‌ها میهمانی بگیرند و به یک عده‏ای میهمانی بدهند؛ بعد هرچه که غذا ماند، به بهانه‏ی اینکه بهداشتی نیست، توی سطل آشغال بریزند! این مناسب یک جامعه‏ی اسلامی است؟ اینجوری می‌شود به عدالت رسید؟ باید خودمان را اصلاح کنیم.»(بیانات رهبری در دیدار زائران و مجاوران بارگاه امام رضا(ع)/ اول فروردین 88) 

 

تصور کنید در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که افراد حقوق خویشاوندان و نیازمندان را ادا کرده و از اسراف دوری می‌کنند. در چنین جامعه‌ای، دیگر کودکی با حسرت کنار خیابان نمی‌ایستد و همه با امید و آرامش، آینده‌ای روشن را می‌بینند. این آیه دعوتی است به مهربانی و مسئولیت‌پذیری؛ بیایید این مسئولیت الهی را جدی بگیریم و دنیایی زیباتر بسازیم.

حقوق خویشاوندان، نیازمندان و درراه‌ماندگان را ادا کنیم و از اسراف پرهیز کنیم.

ـ کمک به خویشاوندان یا نیازمندان را حق آنان بدانیم، نه لطف خودمان.

ـ به جای خریدهای غیرضروری یا مصرف‌گرایی، بخشی از هزینه‌هایمان را برای کمک به افراد نیازمند صرف کنیم.

ـ وقتی سفر می‌رویم، همیشه آماده‌ کمک به کسانی باشیم که ممکن است در راه دچار مشکل شده باشند.