«قوه چهارم» منتشر شد

به گزاش ایکنا، کتاب «قوه چهارم؛ مدل فرهنگی کاهش آسیب‌های اجتماعی در ایران»، نوشته الهام ستاری از سوی انتشارات رجال منتشر شد.

 

در پشت جلد کتاب «قوه چهارم؛ مدل فرهنگی کاهش آسیب‌های اجتماعی در ایران» چنین آمده است: دنیای امروز شاهد است که آسیب‌های اجتماعی چونان چالش‌های پیچیده و چندبعدی بر ثبات و سلامت جامعه اثر گذاشته است. «قوه چهارم» با عرضه‌ یک مدل فرهنگی نوین به بررسی ریشه‌های این آسیب‌ها در بستر جامعه ایران می‌پردازد و راهکارهایی عملی برای کاهش آن‌ها پیشنهاد می‌دهد.

 

این اثر با ترکیب نظریه‌های جامعه‌شناسی و مطالعات فرهنگی، نشان می‌دهد که چگونه فرهنگ می‌تواند همچون قوه چهارم در کنار نهادهای قانونی، اجرایی و قضایی، نقش محوری در پیشگیری و مهار آسیب‌های اجتماعی ایفا کند. با مطالعه این کتاب، مخاطبان، از پژوهشگران و سیاست‌گذاران تا فعالان اجتماعی، با ابزارهای فرهنگی مؤثر برای ایجاد تغییرات پایدار آشنا خواهند شد.

 

«قوه چهارم» با طرح یک انقلاب فرهنگی، راه‌حلی نوین پیش‌رو می‌گذارد: «بازسازی حوزه فرهنگ چونان نیرویی محوری برای پیشگیری و کاهش معضلات اجتماعی» در این کتاب با عبور از تحلیل‌های کلیشه‌ای به یک مدل کاربردی دست‌یافته‌ایم که نشان می‌دهد چگونه می‌توان با ترمیم نهادهای فرهنگی، تقویت سرمایه‌های نمادین و بازتعریف هویت جمعی، جامعه‌ای مقاوم و کم آسیب ساخت. این مدل، حاصل پژوهش‌های میدانی و تلفیق دانش بومی با نظریه‌های پیشرفته علوم اجتماعی است.

 

در کتاب «قوه چهارم» اولین مدل جامع بازسازی فرهنگی برای کاهش آسیب‌ها در ایران؛ نقد سازنده سیاست‌های فرهنگی گذشته و پیشنهاد راهبردهای عملیاتی؛ بررسی نقش رسانه، آموزش، فرهنگ، هنر و دین در بازآفرینی فضای اجتماعی؛ مطالعه موردی تجربیات موفق داخلی و بین‌المللی عرضه شده است. این کتاب فقط یک تحلیل نظری نبوده بلکه راهنمایی برای اقدام تا با تکیه‌بر سرمایه‌های فرهنگی ایران است تا جامعه‌ای مقاوم و سالم بسازیم.

 

این کتاب برای سیاست‌گذاران و مدیران فرهنگی که به دنبال الگوهای اجرایی هستند؛ پژوهشگران علوم اجتماعی که دغدغه مدل‌سازی بومی دارند؛ فعالان مدنی و مؤسسات مردمی که به فرهنگ به‌عنوان ابزار تغییر باور دارند و همه کنشگرانی که معتقدند فرهنگ، «قوه چهارم» تحول جامعه است مناسب است.

 

در بخشی از متن کتاب آمده است: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به سایر وزارتخانه‌ها، از تنوع بالای وظایف و فعالیت‌ها برخوردار است. مأموریت‌های این وزارتخانه در چهار حوزه «فرهنگ و هنر»، «فرهنگی و پژوهشی»، «دین و مذهب» و «رسانه» گسترش یافته است. هر یک از این حوزه‌ها به شاخه‌های متنوع و تخصصی تقسیم می‌شود و ظرفیت‌های سخت افزاری و نرم‌افزاری و مخاطبان و نهادهای مردمی را به خود اختصاص داده‌اند.

 

اگر فعالیت‌ها و برنامه‌های کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی توسط این وزارتخانه، بر اساس نیازسنجی و مخاطب شناسی و متناسب با فرهنگ غنی و ویژگی‌های فرهنگی زبان و آداب و رسوم اقوام این مرز و بوم طراحی و استمرار یابد، به افزایش سرمایه اجتماعی، اعتماد اجتماعی، نشاط و امید اجتماعی یعنی مفاهیمی که سپهر سلامت اجتماعی یک جامعه را نشانه گرفته، کمک خواهد کرد. ظرفیت‌های ترکیبی فرهنگ، هنر، رسانه و دین می‌تواند تا حدودی آسیب‌های اقشار مختلف جامعه را التیام بخشد و از سوی دیگر در تقویت عوامل گسترش سلامت اجتماعی کمک کند.

 

از جمله قالب‌های متنوع در متون مکتوب، حوزه نمایش و سینما، ارتباط گسترده با فضای حقیقی چهره به چهره تا فضای مجازی، قالب گسترده و متکثر از تولیدات فرهنگی، هنری، رسانه‌ای و دینی و ارتباط وسیع با مجموعه‌های تولیدکننده محتوا از طریق مجوز دهی به فعالان فرهنگی، هنری، رسانه‌ای و دینی.

 

سالانه بیش از یک صد هزار کتاب در کشور منتشر و تعداد زیادی فیلم سینمایی بلند و کوتاه تولید می‌شود؛ چندین عنوان نمایش با اجراهای بسیاری در طول سال به روی صحنه می‌رود، نمایشگاه‌های هنرهای تجسمی برپا می‌شود، چند صد رسانه مکتوب و خبرگزاری با این وزارت در ارتباط هستند و مجوز می‌گیرند. تمامی این مجموعه، شبکه بزرگ وسیع، متنوع و متکثر تولید محتوا هستند که به طور مستقیم و غیرمستقیم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت دارند.

 

نقش نهادهای عمومی و مردمی مرتبط با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از جمله کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور، کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد، مؤسسات چند منظوره و تک منظوره فرهنگی و هنری فعال در تمامی استان‌ها و امامزاده‌ها و بقاء متبرکه نیز در تحقق اهداف و برنامه‌های توسعه اجتماعی کشور بسیار مهم است و فرصت مناسبی را پدید می‌آورد تا مردمی کردن مدیریت و کنترل آسیب‌های اجتماعی در سراسر کشور شتاب بیشتری یابد. 

 

ظرفیت‌های بسیار متنوع در تولید و انتشار محتوا در این وزارتخانه، می‌تواند به شکل تخصصی و هنرمندانه به کمک مدیریت آسیب‌های اجتماعی بیاید. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ادارات وابسته به آن در استان‌ها علاوه بر امر برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری، هدایت و نظارت بر فعالیت‌های فرهنگی بخش دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی را عهده دار است. ماده 159 قانون برنامه سوم توسعه به اثربخشی فعالیت‌های فرهنگی، تربیتی موجود و جدید و چگونگی ارتقای بهره‌وری از منابع موجود، سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی تأکید می‌کند.

 

در همین رابطه می‌توان به کاهش سرمایه اجتماعی به‌ دلیل ناکارآمدی در برخی عرصه‌ها اشاره کرد که این موضوع برای جامعه تبعات جبران‌ناپذیری به ‌دنبال خواهد داشت و ضرورت دارد اقدامات جدی از سوی سیاست‌گذاران صورت بگیرد تا این مسائل به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش پیدا کند. ما باید همواره امیدوار باشیم، امید به اینکه از زاویه مردم و بخش قابل ملاحظه‌ای از مدیران و حاکمان فهمیده شود که مشکلی وجود دارد و خود آگاهی نسبت به این موضوع ایجاد شود که نمی‌توان به شیوه‌ای که تا به امروز مدیریت کرده‌ایم ادامه داد چراکه مسائل و مشکلات ایجاد شده ارتباط مستقیمی با نحوه مدیریت ما دارد که باید در آن اصلاحی ایجاد شود.

 

کتاب «قوه چهارم» به نویسندگی الهام ستاری، توسط انتشارات رجال در ۴۱۷ صفحه با قیمت 700 هزارتومان راهی بازار نشر شد.