اهالی سینما و تلویزیون دغدغه وحدت اسلامی داشته باشند

به گزارش ایکنا، «هم‌اندیشی «نقش ارتباطات و رسانه در اتحاد جهان اسلام»، 28 اردیبهشت‌ماه با سخنرانی چند تن از کارشناسان و صاحبنظران رسانه برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب‌رضا ارزانی؛ رایزن فرهنگی ایران در مالزی در سخنانی در این هم‌اندیشی با طرح این پرسش که آیا نگاه ما به رسانه فقط ابزاری برای رساندن پیام است یا چیزی فراتر، گفت: امروز رسانه فقط ابزار اطلاع‌رسانی نیست بلکه زیرساخت تولید و توزیع معانی و مفاهیم است و با رسانه می‌توانیم تولید معنا کنیم؛ امروز شاهدیم برخی اتفاقات اصلا نیفتاده است ولی رسانه اتفاقی را برای مردم تبیین و تولید می‌کند و واقعی جلوه می‌دهد.

وی افزود: امروزه به رسانه به عنوان قدرت نرم نگاه می‌شود که در کنار قدرت سخت لازم و ضروری است و به تعبیری رسانه زیربنای قدرت نرم برای جهانی‌شدن است.

ارزانی با بیان اینکه ما چگونه می‌توانیم در جهان ارتباطات، اتحاد جهان اسلام را رقم بزنیم که مسئله اساسی برای همه مسلمین است، افزود: در اینجا به دیپلماسی رسانه‌ای و قدرت ارتباطات نیاز داریم؛ استکبار دنبال این است که از قدرت نرم استفاده کند تا تفرقه ایجاد شود و وحدتی بین مسلمین شکل نگیرد تا استبکار به اهداف خود برسد ولی دیپلماسی رسانه‌ای راهی برای همگرایی امت اسلامی است.

رایزن فرهنگی ایران در مالزی با بیان اینکه ما باید تصویری درست از جهان اسلام عرضه و ارائه کنیم، گفت: غالبا در نگاه استکباری این مسئله حاکم است که تا نام اسلام بیان می‌شود افراطی‌گری و خشونت و ... را به دنبال آن مطرح می‌کنند لذا ما باید برای زدودن این تصاویر منفی در اذهان مردم جهان تلاش کنیم.

ارزانی با تاکید بر افزایش ارتباط میان نخبگان دینی در قالب نشست، کنفرانس و ... حتی بین اقشار مختلف جوانان و زنان و ...، اظهار کرد: مسئله دیگر اینکه ما باید با جریانات اسلام‌هراس و تفرقه‌افکن مقابله کنیم؛ هر قدر ماهیت وجودی آنها را بهتر تبیین کنیم در این زمینه موفق‌تر هم خواهیم بود.

وی افزود: در ایران رسانه‌های بسیار ارزشمندی چون سحر تی وی و پرس تی وی و العالم را داریم ولی آنچه نیاز داریم پویایی شبکه‌ای و همراهی و هماهنگی فراملی در سطح جهان اسلام است؛ امروز برای عرض اندام در جهان اسلام باید شبکه هم‌افزا داشته باشیم که کاری در سطح بین‌المللی است.

رایزن فرهنگی ایران در مالزی با بیان اینکه آیا در جهان امروز نیازمند گفت‌وگوی اسلامی هستیم یا خیر، ادامه داد: معتقدم که امروز بیش از هر زمان دیگر به این گفت‌وگوها نیاز داریم زیرا تنوع مذاهب را شاهدیم و برای آشنایی بیشتر بین پیروان مذاهب و اندیشمندان این مذاهب، باید وحدت رسانه‌ای و گفت‌وگو شکل بگیرد. 

وی افزود: گروه‌های متعددی از مالزی به ایران می‌آیند و بیش از 90 درصد این گروه‌ها نگاهشان به ایران کاملا در سفر اول تغییر می‌کند و ایران را کشوری پیشرفته و مردمی خوب و منطقی و عاقلانه توصیف می‌کنند برعکس آن چیزی که استکبار بین مسلمین ایجاد کرده است.

ارزانی با بیان اینکه اگر دنبال هماهنگی و اتحاد جهان اسلام باشیم باید دنبال ایجاد و نشر تصویر درست اسلامی از مسلمین باشیم، اظهار کرد: امروز ضرورت توجه به ارتباطات و رسانه از گذشته بیشتر حس می‌شود؛ علمای اسلامی باید کنار همدیگر بنشینند و با هم گفت‌‌وگو کنند آن هم بدون تحمیل نظر بر دیگری زیرا فهم دیدگاه‌های دیگر مسلمین و مذاهب به خودی خود می‌‌تواند به وحدت کمک کند. 

این کارشناس فرهنگی با طرح این پرسش که آیا رسانه‌های نوین فرصت هستند یا تهدید، گفت: قطعا می‌تواند تهدید باشد زمانی که استکبار جهانی از آن بهره می‌‌برد و قطعا می‌تواند فرصت باشد زمانی که ما مسلمانان از آن برای وحدت بیشتر استفاده و حقیقت را فراوری کنیم. یعنی حقیقتی وجود دارد که برای عده‌ای ارزشمند است ولی اگر آن را فراوری کنیم بازتاب بیشتری پیدا خواهد کرد.

ایجاد اتحادیه رسانه‌های اسلامی مستقل

وی با تاکید بر اینکه آحاد جامعه اسلامی باید برای رسیدن به وحدت از شعار بیرون برویم و به عمل رو بیاوریم، به ارائه چند پیشنهاد پرداخت و تصریح کرد: پیشنهاد اول آن است که اتحادیه رسانه‌های اسلامی مستقل ایجاد کنیم که کارآمدی زیادی هم دارد؛ رسانه مستقل به این معنا که رسانه‌های جهان اسلام کنار هم قرار بگیرند.

وی افزود: پیشنهاد دوم، راه‌اندازی شبکه‌های گفت‌وگو بین مذاهب اسلامی به زبان‌های مختلف است. بنده وقتی به پیراون مذاهب مختلف نگاه می‌کنم می‌بینم واقعا همگرایی بین مذاهب زیاد است، خدا و کتاب و قبله و بسیاری از مناسک ما مشترک است و گفت‌وگو برای برجسته کردن این مشترکات لازم است. سوم آموزش دیپلماسی رسانه‌ای در مراکز دانشگاهی و رسانه‌ای زیرا هم باید آموزش ببینیم و هم آموزش دهیم تا بستر رسانه خوب فهم شود. 

ارزانی با اشاره به پیشنهاد چهارم مبنی بر ایجاد آرشیو مشترک از میراث تمدنی جهان اسلام تا در دسترس همه مسلمین باشد و به فهم بهتر و بیشتری از یکدیگر منجر شود، اظهار کرد: اتحاد جهان اسلام یک شعار  و آرمان نیست بلکه راهی است که با رسانه آغاز می‌شود و البته راه دشوار و  نیازمند استقامت است. 

رسانه قدرت برای مدیریت است

همچنین در ادامه این هم‌اندیشی حمید شکری خانقاه؛ مدرس ارتباطات در سخنانی با بیان اینکه کسانی که فاقد رسانه هستند فاقد قدرت هستند، گفت: عنصر ارتباطات از کلیدی‌ترین مفاهیم مدیریت برای پیشبرد اهداف است؛ مدیران فاقد ارتباط فاقد قدرت هستند. قرآن فرموده است: وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا؛ ما باید همین آیه را در ارتباطات چشم‌انداز و محور کار خود قرار دهیم؛ اگر روی وجوه مشترک متمرکز شویم و نه وجوه افتراق و از رسانه برای لذت بردن از وجوه مشترک استفاده کنیم در این صورت وحدت ایجاد خواهد شد. 

وی بیان کرد: همه ما به یگانگی خدا و پیامبر(ص) و قرآن باور داریم و باید از همه شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها برای وحدت بهره ببریم. 

شکری خانقاه اظهار کرد: در طول  تاریخ جنگ‌های زیادی ایجاد شده است تا ادیان و مذاهب مختلف حرف خود را به کرسی بنشانند ولی امروز نیازمند وفاق و صلح جهانی هستیم و از تکنیک ارتباطات و رسانه می‌توان برای جلب مشارکت مردم نهایت بهره‌برداری را داشته باشیم.

تحمیل سبک زندگی لیبرالیستی

ندا ملکی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه تهران هم در سخنانی با بیان اینکه هیچ چیزی به اندازه رسانه در تحقق دهکده جهانی نقش نداشته است، گفت: لیبرالیسم و انسان‌محوری سبک زندگی جدیدی برای بشر رقم زده است و رسانه‌های نوپدید این سبک زندگی را بر مردم دنیا تحمیل کرده است؛ رسانه نشان می‌دهد که چگونه رفتارها و سبک زندگی یک طبقه اشرافی اسراف‌گر معطوف به مدگرایی بر همه سطوح اجتماع مسلط می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: رسانه‌های دیداری، شنیداری و مکتوب حجم زیادی از اطلاعات را به مخاطبان می‌دهند و تصاویر تاثیر بیشتری بر ادراک افراد دارند. رسانه‌ها با تاثیر بر حوزه شناختی و عاطفی افراد گاهی مفاهیمی را به صورت مستقیم به ذهنیت و هنجار تبدیل کرده و گاهی با سکوت خود دسته دیگری از مفاهیم را از حوزه توجه مردم خارج می‌کنند.

وی افزود: تکرار مفاهیم در مدت زمان طولانی باعث تلقین عادات مطلوب یا غیرمطلوب خواهد شد؛ رسانه، پیشران فرهنگ است و فرهنگ مسلط هم رسانه را در اختیار دارد و چون در غرب متولد شده است ابزاری‌ بودن جزء بدیهیات آن است. 

توجه به رسانه سینما

ملکی با بیان اینکه سینما از رسانه‌های پرسود و ابزاری مهم در اختیار اهالی اندیشه و فکر است، اظهار کرد: فیلم آنقدر بر مردم اثر دارد که حتی برخی ازدواج خود را با الگوگیری از این فیلم‌ها انجام می‌دهند؛ موضوع وحدت و تقریب مذاهب اسلامی در کشور ما جزء مسائل بسیار مهم فرهنگی است که البته بعد اجتماعی سیاسی هم دارد زیرا در ایران پراکندگی مذهبی زیادی وجود دارد.

استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: اگر کارگردانان، تهیه‌کنندگان و نویسندگان سینما به موضوع تقریب و وحدت بین امت اسلامی به عنوان دغدغه نگاه کنند مطمئنا محور بسیاری از فیلم‌ها قرار خواهد گرفت و لازمه این کار برطرف کردن حلقه مفقوده بین هنرمندان و اندیشمندان حوزه تقریب مذاهب است و باید بین این دو گروه اتصال و آشتی و ارتباط ویژه برقرار شود.