ترجمه «اسفار اربعه» به ترکی؛ نماد تعامل حکمی ایران و ترکیه

به گزارش خبرنگار ایکنا، غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان ادب فارسی، در مراسم افتتاحیه همایش بین‌المللی «بازسازی میراث فرهنگی مشترک ایران و ترکیه در پرتو حکمت متعالیه» که در سالن عارف الحسینی جامعه المصطفی العالمیه برگزار شد، بر اهمیت گشوده شدن باب جدیدی میان دو ملت بزرگ ایران و ترکیه در حوزه حکمت تأکید کرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ابتدای سخنان خود با اشاره به سوابق گسترده همکاری‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و هنری میان دو کشور، اظهارکرد: امروز شاهد گشوده شدن باب جدید حکمت، میان دو کشور هستیم که این خود نشانه‌ای از عمق پیوند‌های فکری ماست.

ترجمه اسفار؛ پلی میان مراکز فکری

حداد عادل، ترجمه کتاب ارزشمند «اسفار» (اسفار اربعه ملاصدرا) به زبان ترکی را اتفاقی مبارک در راستای توسعه تعامل مراکز علمی و حکمی میان ایران و ترکیه خواند.

وی از اندیشمندان حاضر در همایش خواست تا مقدمات فکری و فرهنگی زمینه‌ساز این ترجمه مهم را تبیین کنند تا دو ملت بیشتر با مبانی فکری و معرفتی یکدیگر آشنا شوند.

رئیس فرهنگستان ادب فارسی برگزاری این همایش را قدم نخست در مسیری طولانی توصیف کرد و گفت: امید دارم این رویداد، سرآغاز آشنایی و تعامل سازنده میان مراکز علمی و حکمی دو تمدن باشد.

نقد کانت؛ فقدان «وجود» در بنیان شناخت

در ادامه این همایش، حداد عادل به ارائه مقاله تخصصی خود با موضوع «معرفت شناسی کانت در غیاب وجود» پرداخت.

بر اساس چکیده ارائه شده از مقاله ایشان، کانت با وجود گشودن باب تازه‌ای در تأمل درباره ماهیت و محدودیت‌های شناخت و تلاش برای رهایی فلسفه اروپا از ورطات ایدئالیسم بارکلی و شکاکیت هیوم، در نهایت نتوانست خصلت ذاتی معرفت، یعنی «کاشفیت از غیر» را حفظ کند.

حداد عادل در تبیین این دیدگاه افزود: کانت راه‌ حلی منطقی برگزید که به حکم سرشت منطق، صرفاً از موافقت ذهن با خود حکایت می‌کرد و نه با ابژه واقعی خارج از ذهن. وی مفاهیم کلی فلسفی (مقولات) را تابع ساختار ذهن (پدیدار) دانست و مفهوم «وجود» را نیز به دلیل امتناع شهود عقلی، یک مقوله پدیداری قلمداد کرد. این رویکرد منجر به تأسیس یک نظام معرفتی غیرمبتنی بر وجود شد.

رئیس فرهنگستان ادب فارسی در پایان تأکید کرد: غیبت بنیادین «وجود» در معرفت‌شناسی کانت به ناسازواری‌های مختلفی منجر شده و فهم نظریه «نومن» و «فنومن» را به شدت دشوار ساخته است، در حالی که در فلسفه اسلامی، «وجود» کلید حل مسئله و بستر مشترک ارتباط ذهن و واقع است.