چتباتهای اسلامی در مسیر تحول پژوهشهای دینی رونمایی میشوند
رئیس مرکز کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، در همایش «گفتوگوگرهای هوشمند اسلامی و آینده پژوهشهای دینی» تأکید کرد که هوش مصنوعی تحول ناگزیر در پژوهشهای دینی است و حوزه باید هر چه سریعتر نسبت خود با این فناوری را مشخص کند. وی همچنین از رونمایی چند چتبات اسلامی و تولید ابزارهای هوش مصنوعی برای پژوهش و آموزش در علوم دینی خبر داد.
به گزارش ایکنا، حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین بهرامی، رئیس مرکز کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، دوم دیماه و در همایش «گفتوگوگرهای هوشمند اسلامی و آینده پژوهشهای دینی» که در مرکز نور در قم برگزار شد، با بیان اینکه مرکز نور همواره به اهمیت فضای مجازی و ابزارهای دیجیتال و نقش آنها بهویژه در علوم دینی در زندگی بشر پرداخته است، تأکید کرد: در سالهای اخیر با ظهور چتباتها، این تحول شتاب صدچندان گرفته است. در دهه ۷۰ و ۸۰، پژوهشگران نگران بودند که اگر ابزارهای جدید فراگیر شود، محققان چه کار خواهند کرد، اما این تحولات رخ داد و در عین حال، محقق علوم اسلامی همچنان کارکرد خود را دارد. امروز نیز با آمدن هوش مصنوعی، این نوع دغدغهها دوباره مطرح میشوند.
رئیس مرکز نور افزود: هوش مصنوعی نه تنها سرعت و دقت پژوهشها را افزایش میدهد، بلکه شیوه استخراج معارف را نیز دگرگون کرده است. از نظر معرفتشناسی، پژوهش با هوش مصنوعی نیازمند مطالعات جدیدی است تا بررسی شود آیا میتواند ما را به دقت، صحت و روایی لازم برساند یا خیر.
حوزه باید نسبت خود با هوش مصنوعی را تعیین تکلیف کند
وی افزود: حوزه باید در چند عرصه تعیین تکلیف کند؛ نخست، مطالعات بنیادی و روشن شدن دیدگاه ما در مورد پژوهشهای تولید شده توسط هوش مصنوعی. دوم، سیاستگذاری؛ یعنی مشخص کردن اینکه از استادان و طلاب چه انتظاری داریم و آنها با هوش مصنوعی چه کنند و چه نکنند. سوم، تولید ابزارهای لازم برای پژوهش در عرصههای تخصصی و عمومی.
رئیس مرکز نور با اشاره به تجربههای گذشته در تولید ابزارهای پژوهشی اظهار کرد: ما این تجربه را در اشکال و سطوح مختلف طی چند دهه اخیر داشتهایم. هر جا به موقع ابزار لازم تولید شده است، مرجعیت داخلی و خارجی کسب کردهایم. نمونه جذاب آن، سامانه نورمگز است؛ پیش از تشکیل نورمگز تصور میشد که با وجود گوگل اسکولار امکان ایجاد نمونه دیگری نیست، اما اکنون ۴۰ دانشگاه خارجی اشتراک نورمگز را خریداری کردهاند.
وی تأکید کرد: با اقدام خودمان تعیین میکنیم که مرجعیت با ما باشد یا با دیگران. فرصت برای موازیکاری و معطل کردن نداریم.
رئیس مرکز نور با بیان اینکه با هدف معرفی چتباتهای اسلامی جلساتی برگزار خواهند شد، افزود: حدود ۲۰ گفتوگر دینی در این مدت شناسایی شده و امروز پنج چتبات اسلامی معرفی میشوند. معرفی سایر چتباتها نیز در روزهای آتی در قالب نشستهای دیگری انجام خواهد شد.
بهرامی اظهار کرد: یک فعالیت مرتبط با مدیریت امور آموزش و پژوهش در حوزه خواهران تولید شده است؛ شامل دو ابزار: دیندان که مرتبط با مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی است و سماح که مربوط به مرکز مشاوره حوزههای علمیه است، و همچنین گفتوگو با تفاسیر که مرتبط با مرکز نور میباشد.
وی افزود: مرکز نور اهتمام ویژهای به هوش مصنوعی مولد دارد و تاکنون نیروهای انسانی، پردازشگرها و گفتوگوگرهای خوبی تولید شدهاند. سامانه گفتوگو با احادیث و تفاسیر امسال رونمایی شد و کمتر از ۲۰ روز آینده چتبات گفتوگو با کتب دینی شامل ۱۳۷ هزار جلد کتاب نیز رونمایی خواهد شد.
بهرامی در پایان اضافه کرد: در نهایت، یک دستیار برای پاسخگویی به گفتوگوها رونمایی خواهد شد و تلاش ما این است که این مسیر با قوت ادامه یابد. امیدواریم خداوند این فرصت و توانمندی را به ما و همکارانمان در مرکز نور عنایت کند تا بتوانیم به وظیفه خود در این دوره از مأموریت حوزه عمل کنیم.
