
به گزارش خبرنگار ایکنا، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، در نشست خبری امروز، دوشنبه هشتم دی، گفت: ما در آستانه سالگرد شهادت سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی هستیم؛ سرداری که جان خود را برای دفاع از عزت و اقتدار ایران و مقابله با تروریسم در منطقه فدا کرد. امروز برنامهای به همین مناسبت در دفتر مطالعات وزارت امور خارجه برگزار شد و به روح بلند ایشان و همه مدافعان عزت و اقتدار کشور درود میفرستیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسشی درباره شناسایی بخشی از سرزمین سومالی با عنوان «سومالیلند» توسط طرفی که - رژیم صهیونیستی - موجودیت آن نیز مشروعیت ندارد، گفت: این اقدام اساساً بیمبنا و بیمعناست و صرفاً در راستای تجزیه کشورهای اسلامی و بیدفاع کردن منطقه در برابر مطامع رژیم صهیونیستی انجام شده است.
بقایی افزود: کشورهای منطقه با این اقدام یکصدا مخالفت کردهاند. بیانیههای سازمان همکاری اسلامی، اتحادیه عرب و اتحادیه آفریقا به صراحت این اقدام را مردود شمردهاند. هیچ مبنای حقوقی در سطح سازمان ملل برای آن وجود ندارد.
وی با اشاره به موضع دولت و مردم سومالی گفت: همین امروز مردم سومالی نسبت به این اقدام اعتراض کردند. از نظر امنیتی، این موضوع فراتر از تلاش برای جداسازی بخشی از یک کشور مستقل است و در راستای راهبرد ناامنسازی کل منطقه، شامل غرب آسیا، شاخ آفریقا و دریای سرخ قرار دارد.
بقایی تأکید کرد: رژیم صهیونیستی ماهیتاً ضدصلح است و طبعش ایجاد تنش، تفرقه و درگیری در کشورهای منطقه است. ایران در تماسهای تلفنی با وزرای خارجه قطر و امارات و در چارچوب رایزنیهای سازمان همکاری اسلامی، پیگیری این موضوع را ادامه خواهد داد و در این مسیر با دیگر کشورهای منطقه و جهان رایزنی خواهد کرد.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به پرسشی درباره اظهارات اخیر وزیر امور خارجه در خصوص اینکه تحریمها برکت هستند، گفت: تحریمها بر ما تحمیل شدهاند و ما از آن به عنوان تروریسم اقتصادی یاد میکنیم. این اقدامات غیرقانونی، ضدبشری و جنایت علیه بشریت هستند و هیچ شک و تردیدی در این مورد وجود ندارد.
بقایی ادامه داد: با این حال، وزارت امور خارجه نباید به دلیل تحریم دچار سکون و بیعملی شود. ما موظفیم در چارچوب دیپلماسی فعال، منافع ملی و حقوق بنیادین مردم را دنبال کنیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه با یادآوری نقش عراقچی در روند مذاکرات برجام گفت: وزارت امور خارجه همواره برای رفع تحریمها تلاش کرده است اما رفع تحریم تنها از طریق مذاکرات معقول و مبتنی بر منافع ملی امکانپذیر است. مذاکراتی که صرفاً در چارچوب روابط عمومی طرف مقابل باشد یا به تأخیر انداختن زمان توسط دشمن منجر شود، نتیجهای نخواهد داشت.
بقایی تأکید کرد: وزارت امور خارجه به دنبال مذاکراتی است که منافع ملت ایران در آن دیده شود و طرف مقابل چارهای جز پذیرش این معادله نداشته باشد. تلاشهای ما همزمان در داخل کشور برای شناسایی ظرفیتهای اقتصادی و همکاری با بخشهای مختلف ادامه دارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به انتقاد برخی رسانهها و منتقدان درباره حضور وزیر امور خارجه در استانها و مسائل داخلی گفت: وزیر امور خارجه تنها وزیر امور خارجه تهران نیست؛ بلکه مسئولیتش شامل همه استانها، شهرستانها و حتی روستاهای ایران میشود. اطلاع از ظرفیتها و مشکلات مرزی، صادرات و واردات، کریدورها و ترانزیت، بخش جداییناپذیر وظایف وزارت امور خارجه است.
وی افزود: اگر معاونین وزارت امور خارجه از مسائل مرزی و مشکلات استانها مطلع نباشند، چگونه میتوانند در تعاملات دیپلماتیک و مذاکرات با سایر کشورها دیدگاهی جامع و عملیاتی داشته باشند. وزارت امور خارجه باید هماهنگی میان سیاست خارجی و ظرفیتهای اقتصادی، اجتماعی و امنیتی کشور را حفظ کند.
بقایی تأکید کرد: وظیفه وزارت امور خارجه تنها دیپلماسی بینالمللی نیست، بلکه مدیریت هوشمند ظرفیتها و کمک به بخشهای مختلف کشور در حل مشکلات اقتصادی و امنیتی نیز بخشی از رسالت اصلی آن است.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به اهمیت همزمانی دیپلماسی خارجی و مدیریت داخلی گفت: ما باید در چارچوب دیپلماسی فعال، تحولات منطقه را رصد کنیم، تفرقهافکنیها را خنثی کنیم و ظرفیتهای داخلی را به حداکثر برسانیم. این دو بخش مکمل هم هستند و موفقیت سیاست خارجی ایران بدون درک درست از شرایط داخلی و ظرفیتهای کشور امکانپذیر نیست.
وی افزود: تلاش وزارت امور خارجه بر این است که ایران هم در عرصه بینالمللی مقتدر باقی بماند و هم از فرصتهای داخلی برای توسعه اقتصادی و تقویت امنیت ملی بهره ببرد. این مسیر، همسو با آرمانهای شهیدان مدافع عزت کشور از جمله سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی است.
سخنگوی وزارت امور خارجه، درباره اظهارات اخیر عراقچی مبنی بر قطع شدن کانال ارتباطی ایران و آمریکا توضیح داد: آقای عراقچی نگفتند که کانال ارتباطی قطع شده است. این کانال همچنان فعال است و مسیر رسمی دفتر حفاظت منافع برقرار است. ارتباطاتی که بین عراقچی و نماینده ویژه آمریکا انجام شده، پابرجا است و آنچه ایشان به آن اشاره کردند این بود که در حال حاضر نیازی به برقراری تماس جدید وجود ندارد. باید توجه داشت که این دو موضوع کاملاً متفاوت هستند.
وی افزود: این برداشت که کانالها قطع شدهاند، صحیح نیست و روند ارتباطی همچنان برقرار است. منظور عراقچی این بود که وضعیت فعلی شرایطی برای تماس فوری فراهم نکرده و لزومی به اقدام جدید نیست.
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه به مباحث مطرح شده بین ایروانی و نماینده آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل و همچنین اظهارات مورگان اورتگاس اشاره کرد و گفت: صحبتهای نماینده آمریکا کاملاً دوگانه و مزورانه بود. از یک سو ادعا میکنند دست برای مذاکره دراز کردهایم و از سوی دیگر شروطی ارائه میکنند که برای طرف مقابل قابل پذیرش نیست. این نوع رفتار، واقعیات مذاکراتی را پیچیده و غیرشفاف میکند.
بقایی در پاسخ به پرسشی درباره خروج دیپلماتهای ایرانی و شرکتها از ونزوئلا، عنوان کرد: این موضوع کاملاً نادرست است. سفیر و کارکنان سفارت ایران با جدیت مشغول انجام وظایف خود هستند و سفارت در ونزوئلا فعالیت بسیار فعالی دارد. خبر مربوط به خروج یک شرکت ایرانی نیز قدیمی است و مربوط به حدود یک سال قبل میشود، اما اخیراً انحرافاتی در انتشار آن ایجاد شده است.
وی افزود: در مورد تحولات ونزوئلا باید گفت که نگرانی و دغدغه جهانی وجود دارد و تحولات این کشور آزمونی برای نظام هنجاری بینالمللی محسوب میشود. اقدامات آمریکا در کارائیب با اصول و موازین بینالمللی در تناقض است و مقامات آمریکایی نیز به صراحت اعلام کردهاند که هدفشان دسترسی به منابع نفتی ونزوئلا است.
بقایی در مورد تماس عراقچی با سرپرست وزارت خارجه یمن توضیح داد: در این تماس، روابط دوجانبه ایران و یمن مورد بحث قرار گرفت و تحولات جنوب یمن نیز بررسی شد. برای ما حفظ یکپارچگی یمن یک اصل اساسی است و معتقدیم تنها راه تثبیت وضعیت این کشور، گفتوگوی یمنی-یمنی است و مسیر گذشته باید مبنای حرکت آینده باشد.
وی تأکید کرد: ایران بر حل و فصل مسائل یمن از طریق گفتوگو و همکاری داخلی این کشور پایبند است و نقش خارجیها باید محدود به حمایت و مشاوره باشد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به سفر نتانیاهو به آمریکا و تهدیدات علیه ایران، گفت: قدرت و اقتدار ایران از مردم و تمامی داشتههای کشور سرچشمه میگیرد و ما متکی به توان درونی خود هستیم. مقهور فضاسازیها نخواهیم شد و انشاءالله از هر چالشی عبور خواهیم کرد.
وی افزود: امروز جهان شاهد است که اقدامات نتانیاهو باعث شده آمریکا به عنوان محلی برای طراحیهای جنگافروزانه رژیم صهیونیستی شناخته شود، در حالی که پیشتر آمریکا به عنوان قدرت صلحساز مطرح بود. این تغییر جایگاه، ناشی از شرارتهای رژیم صهیونیستی در منطقه است.
بقایی تأکید کرد: رژیم صهیونیستی به دنبال ایجاد منطقهای بیدفاع است و بهانههایی همچون برنامه هستهای صلحآمیز یا توانمندی دفاعی ایران را برای ادامه شرارت خود به کار میگیرد. خوشبختانه کشورهای منطقه به این نتیجه رسیدهاند که تنها راه حفظ ثبات، مهار این رژیم است.
وی اظهار کرد: قدرت واقعی ایران متکی به مردم و توان داخلی است و هرگونه فضاسازی یا تهدید، توان ما را کاهش نمیدهد. کشورهای منطقه نیز اکنون به اهمیت مقابله با تهدیدهای رژیم صهیونیستی و ضرورت ثبات در منطقه پی بردهاند.
سخنگوی وزارت امور خارجه، درباره سوءقصد به دو پناهجوی افغانستانی در ایران گفت: ما نسبت به هرگونه اقدامی که امنیت جامعه را در معرض خطر قرار دهد، حساس هستیم و با قاطعیت با آن برخورد میکنیم. امنیت شهروندان ایرانی و همچنین امنیت هر فردی که تحت عنوان پناهجو یا مسافر یا هر عنوان دیگری در ایران زندگی میکند، برای ما فوقالعاده اهمیت دارد.
وی افزود: این حادثه، که دو پناهجوی افغانستانی مورد سوءقصد مسلحانه قرار گرفتند، از همان ابتدا توسط مراجع امنیتی و انتظامی پیگیری شده و بررسیها همچنان ادامه دارد. مطمئن باشید که به هیچ عنوان اجازه نخواهیم داد امنیت جامعه و افرادی که در آن زندگی میکنند، خدشهدار شود. از این فرصت استفاده میکنم و تسلیت خود را به خانواده این دو نفر که جان خود را از دست دادند، ابراز میکنم. چنین اقداماتی محکوم است و مقامات امنیتی و انتظامی ما پیگیر آن هستند. هر زمان لازم باشد، دستگاه دیپلماسی هم در این موضوع ورود خواهد کرد.
بقایی در پاسخ به پرسشی درباره فروش سلاح آمریکا به تایوان گفت: موضع اصولی ایران نسبت به احترام به تمامیت سرزمینی همه کشورها یک اصل بنیادین و تغییرناپذیر است و هیچگاه این رویکرد تغییر نمیکند. در مورد چین نیز بارها تأکید کردهایم که احترام به اصل چین واحد، یک اصل ثابت است و همچنان بر آن پایبندیم. اقدامات آمریکا صرفاً موجب تحریک و افزایش تنش بین کشورهای منطقه میشود.
وی همچنین درباره حقآبه ایران از افغانستان گفت: موضوع حقآبه ایران از هیرمند همواره یکی از موضوعات ثابت و مهم دستورکار دستگاه دیپلماسی است. این مسئله یک مطالبه عمومی ایران است و ما از همه ظرفیتها برای تأمین حقآبه استفاده میکنیم. اطمینان میدهم که این موضوع هیچگاه به حاشیه نرفته و همواره در اولویت پیگیریهای ما بوده است.
بقایی در خصوص ادعای اسارت یک ایرانی در روسیه و اجبار او به حضور در جنگ با اوکراین گفت: بله، ما این موضوع را دیدیم و قبل از انتشار ویدئو، اطلاعی از این حادثه نداشتیم. طبیعتاً مواردی از این دست را با دقت پیگیری میکنیم و جدی میگیریم. بین روسیه و اوکراین یک منازعه وجود دارد و باید مراقب باشیم که درباره هر خبر، با دقت عمل کنیم و صحت آن را راستیآزمایی کنیم. در این مورد خاص، فوراً پیگیریهای لازم صورت گرفت.
وی افزود: راجع به اظهارات مقام اوکراینی که گفته ایران نقشی در تولید موشکهای روسیه ندارد، باید گفت که این موضوع پیشتر نیز اعلام شده بود. روابط ایران و روسیه یک رابطه دیرپا و مبتنی بر احترام متقابل است و ادعاهای مطرحشده هیچ مبنای واقعی ندارد. حتی مقامات اوکراین گاه اذعان کردهاند که ایران نقشی نداشته است و این باید باعث شود که کشورهای اروپایی در بیان ادعاهای خود تجدیدنظر کنند.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا سفارت ایران در روسیه پیگیر موضوع است، تصریح کرد: بله، سفارت ما در روسیه پیگیر است و چند هفته قبل نیز گزارشی در فضای مجازی منتشر شد مبنی بر اینکه روسیه مشغول عضوگیری از ایرانیها برای شرکت در منازعه اوکراین است. ما این موضوع را بررسی کردیم و سفارت روسیه موضع صریح خود را اعلام و آن خبر را رد کرد. وزارت امور خارجه تا آنجا که مربوط به وظایف ما است، پیگیریهای لازم را انجام میدهد و سفارت ایران در روسیه نیز در جریان موضوع قرار دارد.
بقایی درباره اظهارات اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، گفت: انتظار داریم گروسی تصمیم شجاعانهای اتخاذ کند و برای یک بار هم که شده، اقدامات غیرقانونی رژیم صهیونیستی و آمریکا در تعرض به تأسیسات تحت پادمان ایران را محکوم کند. این محکومیت صرفاً یک بیان اخلاقی نیست، بلکه یک تعهد است که آژانس باید آن را رعایت کند تا از اقداماتی که ضربه مهلکی به رژیم منع اشاعه و ساختار آژانس وارد میکند، جلوگیری شود.
سخنگوی وزارت خارجه در خصوص انفجار تروریستی در مسجد امام علی ابن ابیطالب و سرکوب معترضان در سوریه اظهار کرد: این اتفاقات بسیار نگرانکننده است. برخورد خشونتآمیز با اقشار مردم باعث اندوه و نگرانی است و امیدواریم مردم سوریه بتوانند در امنیت و آرامش زندگی کنند. این اقدامات از دید جامعه جهانی پنهان نمانده است و حکومت انتقالی سوریه باید تدابیر لازم را برای جلوگیری از تعرض به جامعه سوریه اتخاذ کند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره روند پیگیری پرونده ترور شهید سلیمانی گفت: پرونده شهید سلیمانی یک پرونده شخصی نیست بلکه موضوعی ملی است. دادخواهی ملت ایران از عامران و عاملان این جنایت انجام میشود. در سطح داخلی ابعاد حقوقی و کیفری دنبال میشود و آقای کدخدایی به عنوان نماینده ویژه این پرونده گزارش مبسوطی ارائه دادهاند. در سطح بینالمللی نیز با همکاری قوه قضائیه و معاونت بینالمللی و حقوقی پیگیریها ادامه دارد و ما تمامی ظرفیتها را برای احقاق حقوق ملت ایران به کار میگیریم.
بقایی در مورد بازداشت خانم ابوعیاش، خبرنگار تسنیم، در کرانه باختری گفت: متأسفانه کرانه باختری به محلی برای مسلخ خبرنگاران تبدیل شده است. هدف از این اقدامات روشن است و آن کشتن حقیقت است. اینکه اتهامات مختلفی به خبرنگاران وارد میشود، امر تازهای نیست و رژیم به هیچ قاعده و قانونی پایبند نیست. ما در راستای بیان مواضع حقوقی خود در خصوص آزادی بیان و احترام به خبرنگاران و رعایت حقوق بشردوستانه بینالمللی، این موارد را از طرق مختلف مطرح کردهایم و نمایندگی ما در ژنو در شورای حقوق بشر و گزارشهای مختلف، موضوعات مرتبط با حقوق خبرنگاران را دنبال کرده است.
بقایی در خصوص اظهارات نخستوزیر ارمنستان درباره انعقاد قرارداد مشارکت راهبردی با ایران گفت: روابط ما بر اساس منافع ملی تنظیم میشود و روابط با ارمنستان نیز از این قاعده مستثنی نیست. روابط بسیار خوبی با این کشور داریم و مصمم هستیم که این روابط را ادامه دهیم. روابط ما با سایر کشورها نیز بر اساس بررسی دقیق و تصمیمگیری متقابل صورت میگیرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه، در خصوص معاهده هیرمند اظهار کرد: محتوای این معاهده مشخص است و تعیین حقآبه ایران را مورد توجه قرار میدهد. این معاهده همچنان از سوی ایران و افغانستان معتبر است و دو طرف به آن پایبند هستند. در مورد کشت فراسرزمینی نیز سالهاست که بررسیهایی انجام شده و طرحهای عملیاتی برای آن آماده شده است. این موضوع در تماسها و مذاکرات مختلف با کشورهای مرتبط مطرح شده است، اما باید توجه داشت که بحث حقآبه ایران، مسئلهای جدا از کشت فراسرزمینی است و هرکدام مسیر و چارچوب خود را دارند.
بقایی در پاسخ به پرسشی درباره سفر احتمالی رئیسجمهور ترکیه به تهران گفت: هر زمان که برنامهریزیها نهایی شود و تاریخ قطعی تعیین گردد، درباره محتوای این سفر و جزئیات آن توضیحات لازم را ارائه خواهم کرد.
سخنگوی وزارت خارجه در خصوص نشست اخیر در قفقاز و دیدار وزیر اقتصاد ارمنستان با سفیر غیرمقیم اسرائیل در ایروان گفت: ما تحولات منطقه قفقاز را به دقت رصد میکنیم و کشورهای مرتبط از نگرانیها و دیدگاههای ما آگاه هستند. ایران همواره در پی حفظ ثبات و امنیت منطقه و حمایت از منافع ملی خود بوده و این موارد در چارچوب دیپلماسی فعال کشور دنبال میشود.