شناخت خود

شرط اول برای ساختن نفس و تهذیب و تکمیل آن شناختن آن است، چون تا انسان ارزش‌های وجودیِ نفس خویش و موهبت‌های عالی و استعدادهای درونی آن را نشناسد، سعی در تربیت و تقویت و فعلیت بخشیدن به آنها نمی‌کند، و برای بهره‌برداری از آنها کوششی به خرج نمی‌دهد، زیرا که کوشش شخص درباره هر چیز بسته به اندازه‌ شناختی است که از آن چیز و ارزش‌های آن دارد. چه بسیار مواهب و قدرت‌ها و استعدادها است که در دسترس قرار نمی‌گیرد و از آنها سودی حاصل نمی‌شود، بدان جهت که شناخته نشده و کشف نگشته است، و در گوشه‌ها مجهول مانده و خرد خرد از میان رفته است. [مرحوم علامه محمدرضا حکیمی؛ کتاب الحیات؛ جلد ۱]

استاد حوزه و دانشگاه گفت: حضرت سیدالشهدا، امام حسین(ع) بعد از ظهر روز عرفه همراه با فرزندان و گروهی از اصحاب از خیمه‌های خود در صحرای عرفات بیرون آمدند و رو به دامن «کوه رحمت» نهادند؛ ایشان رو به کعبه همایشی تشکیل داد که موضوع آن شناخت خویشتن، خودسازی و درک عمیق و شورانگیز خدا بود.

یک نهج‌البلاغه‌پژوه در تفسیر خطبه ۸۳ نهج‌البلاغه گفت: انسان مطلوب مکتب وحی کسی است که جایگاه خود را به‌درستی می‌شناسد؛ پس نه خویش را ارزان می‌فروشد و نه اسیر غرور بیجا می‌شود به همین دلیل است که قرآن مکرر بر شناخت انسان تأکید می‌کند.

یک مشاور خانواده در همدان با بیان اینکه یکی از مواردی که منجر به انتخاب اشتباه در ازدواج می‌شود، عدم شناخت فرد از خویش است، ابراز کرد: خودآگاهی بسیار مهم است و در انتخاب فرد مقابل اهمیت دارد چراکه ازدواج باعث رشد افراد می‌شود و وقتی انتخاب بر اساس چارچوب باشد در زندگی مشترک دچار مشکل نمی‌شوند.

گروه فرهنگی ــ مدرس دوره‌های پیش از ازدواج مرکز مشاوره جهاددانشگاهی همدان با اشاره به اینکه هر که خود را بشناسد خدای خود را نیز می‌شناسد، گفت: خودشناسی از مواردی است که مورد تأکید اسلام است، پس از شناخت کامل از خود می‌توانیم تشخیص دهیم با چه افراد و چه تیپ شخصیتی می‌توانیم ارتباط مؤثرتر و سازنده‌ای ایجاد کنیم.